Uit de Pers.

In het eerste nummer van de serie „Christendom en Maatschappij" bespreekt Dr. H. Bavinck, wat de Schrift leert van de maatschappelijke verhoudingen. De slotsom van dit betoog vat hij aldus kort saam:

De Schrift neemt haar uitgangspunt in de schepping, omdat alle verhoudingen naar haar wezen daarin vastliggen en dus daaruit ook alleen kunnen worden gekend. Terwijl de wetenschap over de oorsprongen der dingen ons enkel gissingen biedt, onderwijst ons de Schrift, dat God de almachtige Schepper is van hemel en aarde, dat de mensch in onderscheiding van alle andere wezens naar zijn beeld is geschapen, dat het onderscheid van ziel en lichaam, van man en vrouw, van ouders en kinderen, en dus van gezag en gehoorzaamheid; dat de ongelijkheid in gaven en krachten, in talenten en goederen, in roeping en taak; dat de plicht van den arbeid en het voorrecht der rust, dus de wisseling van dag en nacht, van werkdag en sabbatdag, de aardsche roeping en de hemelsche bestemming van den mensch in de schepping gegrond, door Gods wil in het leven geroepen, en dus als onveranderlijke ordeningen door ons te eerbiedigen zijn.

De genade, die terstond na den val intrad, had altijd en overal ten doel, om deze oorspronkelijke verhoudingen te handhaven en te herstellen. Zoowel de algemeene als de bijzondere genade draagt dit kenmerk; ofschoon , gene alleen van buiten naar binnen, deze ook van binnen naar buiten werkt. De wetgeving onder Israël vereenigt beide werkingen, doordat zij in het verbond der genade rust en toch de wet in dienst neemt. Ofschoon zij, evenals de profetie, in Christus vervuld is, blijft zij toch voor ons nog van kracht, inzoover zij in hare zuiver-zedelijke bestanddeelen een onveranderlijk karakter draagt, den Goddeiijken wil als regel voor het gansche leven, ook voor het volksleven handhaaft ; alle verhoudingen, ook die van het bezit, naar het beginsel der gerechtigheid regelen wil, en voor de barmhartigheid eene breede plaats in het sociale leven inruimt.

Wijl het Evangelie, dat Christus in zijn persoon en werk ons brengt, niet de afschaffing, maar de vervulling is van wet en profeten, onderstelt het Se schepping, eerbiedigt het werk des Vaders, en sluit het zich bij alle krachtens zijn wil bestaande natuurlijke verhoudingen in het mensehenleven aan. Zelf is het Evangelie, prediking van het koninkrijk der hemelen en zijne gerechtheid, blijde boodschap van de verzoening en verlossing der zonde door het bloed des kruises. Dit is het Evangelie, en dat moet het blijven, in de kerk en de zending allereerst, maar ook daar buiten en overal. Het mag niet van zijn inhoud beroofd, niet in een politiek of sociaal program worden opgelost. Zóó alleen is het Evangelie in zijne onvergankelijke, allesovertreüfende waarde te handhaven.

Het Evangelie, dat dus alleen tegen de zonde strijit, beschouwt alle menschen uit hetzelfde oogpunt ; het kent geen standen en klassen, geen rijken en armen, het kent alleen zondaren, en biedt allen zonder onderscheid dezelfde rijke genade aan. Het predikt dus de eeuwige waarde van lederen menscb, handhaaft ook van den diepst gezonkene de mogelijkheid der verlossing, wijst aan alle menschen denzelfden weg ter verlossing aan, n.l. den weg van wedergeboorte, geloof en bekeering en brengt vervolgens tusschen alle geloovigen eene geestelijke gemeenschap tot stand, die in Christus haar wortel heeft en daarom alle andere vereenigingen van menschen verre overtreft en in duurzaamheid ze alle te boven gaat.

Omdat het Evangelie principieel gericht is op de verlossing van de zonde, laat het alle natuurlijke verhoudingen onaangetast staan. Het is in beginsel gekant tegen alle socialisme, communisme en anarchisme, dat immers nooit alleen de zonde bestrijdt, maar, door verloochening van den val, e zonde met de natuur, de ongerechtigheid met de inrichting zelve van gezin en staat en maatchappij, en dus de schepping met den val vereenzelvigt.

Om dezelfde reden ii het Evangelie van alle uit het beginsel des ongeloofs opkomende revolutie afkeerig, want deze maakt bij hare omverwerping van het bestaande tusschen natuur en zonde geen nderscheid en roeit met bet kwade ook het goede uit. Ia plaats daarvan gaat het Evangelie altijd reformatorisch te werk. Het brengt zelf de grootste reformatie tot stand, wijl het bevrijdt van de schuld en het hart vernieuwt en alzoo principieel de rechte verhouding van den mensch tot God herstelt.

Van dit middelpunt uit werkt het echter hernieuwend op alle aardsche verhoudingen in. De verschillende kringen van het menschelijk leven, gezin, maatschappij, staat, beroep, bedrijf, landbouw, nijverheid, handel, wetenschap, kunst enz. hebben ieder voor zich eene zekere mate van zelfstandigheid, welke zij aan den in hunne natuur ich openbarenden wil Gods te danken hebben. Zij ontwikkelen en wijzigen zich dus ieder overeenkomstig zijn aard, in den loop der tijden, onder e leiding van Gods voorzienigheid. De macht van de overheid over hare onderdanen, van den man over zijne vrouw, van den vader over zijne kinderen, van den heer over zijne dienstknechten verschilt heden ten dage aanmerkelijk van die in de dagen van Paulns. Het Evangelie eerbiedigt deze ontwikkeling ten volle, thans evengoed als in den tijd der Apostelen, het Iaat haar vrij en legt haar geen enkele belemmering in den weg. Het Evangelie is Evangelie, blijde boodschap voor alle creaturen, geen prediking van vernietiging en dood, maar van opstanding en leven.

Maar, opdat alles herleve en wederom worde wat het zijn moet en wezen kan, toetst het Evanelie, evenals in de dagen san Mozes en de profeten, van Christus en de apostelen, wel alle dingen, lle toestanden en verhoudingen, aan den wil ods. Het beschouwt alles van de ethische ijde, dat is, van dien kant, waarin al die toe-> tanden en verhoudingen samenhangen met de zedelijke beginselen, die door God voor heel het menschelijk leven zijn gesteld. Juist omdat bet alleen de zonde bestrijdt, bestrijdt het die ook altijd en overal, in het hatfcn in het hoofd, in het oog en in de hand, in het gezin en in de maatschappij, in de wetenschap en in de kunst, bij de overheid en bij de onderdanen, bij de rijken en bij de armen, want alle zonde is ongerechtigheid, overtreding van Gods wet en bederf der natuur. Maar door alle maatschappelijke toestanden en verhoudingen van de zoride te bevrijden, tracht het ze alle ook te herstellen naar den wil Gods en te doen beantwoorden aan hun eigen natuur.

Terwijl het conservatisme voor de verandering in de maatschappij het oog sluit en het radicalisme een vast standpunt in den stroom der verschijnselen mist, vereenigt eene hervorming, die van het Christelijk beginsel uitgaat, beide in zich: het zijn en het worden, het absolute en het relatieve, de eenheid van den Goddeiijken wil en de wonderlijke leidingen van zijne voorzienigheid. In den naam van Christelijk-historisch zijn beide elementen vereenigd, en de naam van Anti-revolutionair voegt daaraan nog toe, dat de Christelijk-historische beginselen niet in den weg eener radicale revolutie, maar in dien van eene al het goede behoudende reformatie in de praktijk van het leven moeten worden toegepast.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen