Buitenland.

Engelsch-Iadiè. De Lucknow conferentie over het Mahomedanisme.

De opmerking is gemaakt, dat de Islam geen Staatskerk wil, imaar een Kerkstaat. Dit was het ideaal van de dagen van Mahomed af. En daarom is het te verklaren, dat te Lucknow een groot deel van den tijd besteed is om de politieke veranderingen te bespreken, die in de Muzulmansche wereld plaats grepen, en daarbij te handelen over het vooruitzicht van de Christelijke zending en de houding die Mahoinedaansche regeeringen tegenover de Christelijke propaganda aannemen.

Op de conferentie te Ciïro werd gewezen op het feit, dat, doordien de Mahomedaaasche wereld verdeeld werd op poUtiek gebied, de deuren voor de Zending geopend werden. Wel zijn het Turksche rijk, West-Arabië, Perzië, Turkestan, Afghanistan, Tripoli en Marocco onder Muzelmansche heerschappij feitelijk voor de zending gesloten. Maar aan de andere zijde kan men constateeren dat Indië, OostIndië, Noord-west China, Egypte, Tunis en Algiers de deur open staat, zoodat een 140, 000, 000 Muzelmannen door de Zending kunnen bearbeid worden.

De verandering, die in Westersch Azië tot stand kwam, is verbazend. In plaats van een stelsel van spionage kwam vrijheid; voor despotisme, constituties en parlementen; voor een geknechte pers, een vrije pers; voor een systeem van paspoorten en verloven, vrije emigratie en immigratie over geheel Perzië, Arabië en Turkije; voor verbanning, amnestie; Abdul Hamid gevangen te Salonica, parlementen vergaderend in Teheran en in Constantinopél. Het groot hehleger spionnen van 40, 000, dat jaarlijks 24 millioen gulden kostte, is afgedankt. De Damascus spoorweg heeft Medina bereikt en electrisch licht schijnt over de graftombe van den valschen profeet.

Toch zijn wijze staatsieden en missionairs het hierover eens, dat er niets in Turkije of in Perzië is geëindigd, maar dat er iets begonnen is

De Muzelmansche wereld, zoo schreef een leidend blad van Constantinopél, is in de barensweeën van een wedergeboorte die zoowel zijn maatschappelijken als zijn staatkundigen toestand en niet minder zijn kerkelijke zaken beheerscht. Zij zal denzeltden invloed hebben, als de reformatie van Luther en de Fransche revolutie op de maatschappij en de beschaving uitoefenden.

De onttrooning van drie absolute monarchen in drie onafhankelijke Muzelmansche staten, is een nieuw hoofdstuk in de historie van den Islam, en behoort de aanhangers dier religie tot nadenken te stemmen. Het eerste wat het volk van Turkije, Perzië en Marocco te doen heeft is, zich van zijn eigen regeneratie rekenschap te geven en zich gereed te maken om deel te nemen aan de voortgaande beschaving die onwederstaanbaar voorwaarts schrijdt. Als de onderwijzers van het geloof niet de noodzakelijkheid van dien vooruitgang erkennen, zullen hunne volgers zeker doorbreken en hen achterlaten. De periode van decadentie van den Islam is geëindigd met den val der drie absolute monarchieën, en wanneer men het onvermijdelijke niet onder de oogen durft zien, zal men hun lot déelen."

Er is nog nooit, noch op staatkundig, noch op maatschappelijk, noch op geestelijk gebied in de Muzelmansche wereld zooveel beweging geweest als tegenwoordig, en deze beweging gaat gepaard met het ontwaken van een nieuw gevoel van solidariteit en eene poging om de verspreide krachten van den Islam te vereenigen.

De Mahomedanen in Rusland willen niet alleen in de Doema meer gekend worden, maar zij organiseerden maatschappijen, welke door de pers strijden voor vooruitgang en voor pan-Islamisme. Den i6den Febr. 1910 werd de eerste moskee in St. Petersburg geopend met een groot Muzelmansch feest, waardoor aan den dag kwam, dat de Islam in Rusland steeds meer erkend wordt.

De nieuwe nationalistische partij in Egypte, aangemoedigd doordat de Engelsche regeering de Mahomedanen bevoorrechtte in plaats van onpartijdig behandelde, heeft overal het fanatisme en het verlangen naar onafhankelijkheid aangemoedigd, In den mond van die partij beteefcent de leus; „Egypte voor de Egyptenaren", Egypte voor de Muzelmannen, en moet de onderdrukking der Christenen tengevolge hebben. Het is te hopen dat de Engelsche politiek in Egypte geheel verandere.

De geest die in Turkije en Egypte werkt, begint zich ook in Oostindie te openbaren. Ontwikkelde Muzelmannen stichtten de „Bondi Oatomo" of Universeelen bond, welks program behelst: zelfregeeiing, reorganisatie van het onderwijs en maatschappelijke vooruitgang. Hij liet den Koran in de taal van het land over zetten. Het eerste congres der Jong-Javanen werd meer dan twee jaar geleden te Djocjacarta gehouden, en daar werd gehandeld o.a. over onderwijs van de vrouwelijke jeugd, vrijheid van de pers en zelfregeering.

Ook in China zijn de Muzelmannen aan den arbeid. Zij geven in Tokio een driemaandeiijksch tijdschrift uit, in het Cbineesch, getiteld: De ontwaakte Muzelmannen, en een blad in het Engelsch.

Het nemen van Wadi door Fransche troepen ongeveer een jaar geleden is een zaak van groot belang. Daardoor is het voornaamste centrum voor den slavenhandel en voor de propaganda van den Islam in handen gevallen van een Europeescbe mogendheid, waardoor het niet langer gebruikt worden kan als basis van oorlogsoperatiën tegen Europeesche regeeringen. De invloed der derwischen is in Oost-Soedan en in de Sahara uit een politiek oogpunt gebroken, al is de voortgang van den Islam door handel en kolonisatie niet gestuit.

In dezeu tijd leven slechts 37 millioen Mahomedanen onder de heerschappij van Mahomedaanscbe vorsten: de Turksche regeering, den Sultan van Marokko, den Emir van Afghanistan, den Sjah van Perzië. In 911 strekte het Muzelmansche geloof zich zoo ver uit als het Muzelmansche rijk. Het omvatte Spanje, Marocco, Algiers, Tunis, Tripoli, Egypte, Klein-Azie, Sytie, Arable, Perzië, Turkestan, Afghanistan, Bhoedhistan en de streek rond de Caspische zee. lu den tegenwoordigen tijd is het rijk der Caliphen zoo ingekrompen, dat het zich alleen uitstrekt over Turkije, Tripoli, nauwelijks een vijfde van Arable slechts een bevolking van 16 millioen bevattend. De politieke macht over de Mahomedaansche wereld berust voornamelijk bij Engeland, Frankrijk, Rusland en Nederland. Ieder van deze mogendheden heeft meer Mahomedaansche onderdanen dan in het geheele Turksche rijk gevonden worden.

Het is te voorzien, dat nog meer Mahomedanen onder de macht van Christelijke rijken zullen komen, waardoor de verantwoordelijkheid van de Christelijke regeerders zwaarder wordt.

Er zijn voornamelijk drie dingen in de Muzelmansche wereld die onze aandacht trekken: dë ontwikkeling van groote derwis-orden, het vaardig worden van een pan-Islamitischen geest over velen en de poging om de oude orthodoxie te rationaliseeren.

In West-Azie vinden wij eene beweging om politieke vrijheid en vrije uiting van gedachten te verkrijgen. Het is opmerkelijk, dat de revolutionaire partij in Perzië en Turkije noch een anti-Islamitisch noch een pan-Islamhisch karakter draagt. Zij riep om vrijheid. Al jaren lang erkende de ontwikkelden in Perzië, Turkije en Arabië, dat in de Mahomedaansche wereld onwetendheid, ongerechtigheid en slapheid heerschte; men zocht een redmiddel. Amerikaansche zendelingen werkten er toe mede om Turkije te doen ontwaken. De overwinning door Japan op Rusland behaald, had bewezen, dat Aziaten zich tegenover Europa kunnen handhaven, en dat een nieuw gevoel van nationaliteit het eenige middel is tegen vreemde overheersching. De vraag rees toen: hoe zal het nieuwe nationalisme tegenover de oude religie staan?

De korte geschiedenis van de constitutioneele regeering in Perzië en de reactie die reeds in Turkije merkbaar is, bewijzen dat er een conflict op handen is. De Perzische constiturie was gereed om aangenomen te worden toen de leiders genoodzaakt werden een arükel daaraan te laten voorafgaan, waarbij de Godsdienstige Islamitische wet — de Shiahverklaring zoowel als den Koran insluitend — als maatgevend verklaard werd. De groote poUtieke quaestie in Perzië, Turkije, Egypte en Algiers is eenvoudig, of de oude Koran, dan of de nieuwe democratische aspiratiën de overhand zullen hebben. Al heeft de Sheik-el Islam openlijk verklaard dat „het Turksche pariement de juiste toepassing is van de wet van den Koran", wij betwijfelen of deze verzekering wel volgens de waarheid is, wanneer wij denken aan de dertien eeuwen van Mahomedaansche onverdraagzaamheid en despotisme. Zij die den Koran lezen, hebben niet daarin gevonden dat er constitutioneele beginselen in worden uitgesproken, en bovendien is de tegenwerking die de nieuwe Sultan en het parlement ondervindt, sterk. Een van de eerste bladen in Cairo pleitte onlangs voor de herstelling van Abdul Hamid op den troon, wijl in Yemen een nieuwe Mahdi verscheen, die 25, 000 volgers heeft. Hij predikt de oude religie; op zijn bevel wordt leugenaars de tong uitgerukt, terwijl men dieven de hand afkapt.

De Oud-en de Jong-Turken hebben een verschillend ideaal. Voor de Oad-Turken is de Islam het doel; voor de Jong-Turken slechts een middel. In het Turksche parlement telt men 256 leden, daarvan zijn 213 Muzelmannen. Maar het staat vast, dat zij die waarlijk den Islam belijden, er voor strijden dat de Islam de eenige religie is die in Turkije geduld wordt. Toen voorgesteld werd den Gregoriaanschen kalender en de Europeesche tijdrekening in Turkije aan te nemen, maakte de Mahomedaansche partij zulk een kabaal, dat de voorzitter genoodzaakt was het Huis te verlaten en het voorstel moest terug genomen worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen