Hoe fataal het beginsel

Amsterdam, 2I Februari I9I3.

Hoe fataal het beginsel is van de Staatskerk, bleek dezer dagen opnieuw, nu de Engelsche Regeering voorstelde in Wales tot scheiding tusschen Eerk en Staat over te gaan.

Of In Engeland zelf de meerderheid der bevolking nog aan de Staatskerk trouw is gebleven, valt niet met zekerheid uit tt maken, omdat officieele statistieken ontbreken; maar in Wales bleek na een onderzoek, door een Koninklijke Commissie ingesteld, dat de overgroote meerderheid der bevolking van de Staatskerk niet gediend is. De Staatskerk telde er rond 230, 000 leden, de andere Kerken hebben saam 550, 000, dus bijna driemaal zooveel. Ook het aantal Kerkgebouwen stemt daarmede overeen, want de Staatskerk beschikte over 1526 kerkgebouwen, de Dissenters over 2669. Onder deze omstandigheden is het toch willen handhaven van de Angii caansche Episcopaalsche Kerk als de ofü cieeie Staatskerk een dwaasheid. Een dwaasheid, die bovendien een stuitende onrechtvaardigheid wordt, wanneer men bedenkt, dat volgens de Staatswet de geheele bevolking nog altoos tienden moet opbrengen ten bate van de Staatskerk. Terwijl drie vierden van de bevolking van de Episcopaalsche Kerk niets weten wil, wordt ze toch gedwongen met haar geld deze Staatskerk in stand te houden. Ze moet haar eigen predikanten bekostigen, voor haar eigen Kerkgebouwen zorgen, en dan moet ze bovendien nog belasting betalen voor een Kerk, tegen wier Episcopalisme en ritualisme ze de meest ernstige bezwaren heeft. Grievender onrecht is nauwelQks denkbaar, en men begrijpt nauwelijks, hoe in een land als Engeland, dat op het gebied der vrijheid zoo hoog staat, zulke toestanden mogelijk zijn.

De liberale regeering heeft op dringend verdoek van de Dissenters daarom een zoogenaamde Disestablishment bill ingediend, waardoor voor Wales de band tusschen Staat en Kerk verbroken wordt ea het opbrengen dezer tienden wordl afgeschaft. In het Lagerhuis werd deze wet met overgroote - meerderheid aangenomen; het Engelsche volk gaf daarmede duidelijk genoeg te kennen, dat het aan dit stuitende onrecht een einde wilde maken. Het Hoogerhuis heeft echter met overgroote meerderheid de wet verworpen, waarbij vooral de hooge geestelijkheid der Staatskerk een ver van fraaie rol heeft vervuld. Een eakeie bisschop der Staatskerk toonde rechtsgevoel genoeg te bezitten om zich voor de wet te verklaren, maar de meeste bisschoppen verzetten zich tegen deze wet met band en tand. Gold het hier nu een hoog geestelijk beginsel; was de Auglicsansche Kerk een Kerk, die door innerlijke geestkracht en trouw aan de belijdenis schitterde, en vreesde deze Kerk, dat door het verbreken van den band tusschen Staat en Eerk allerlei goddelooze secten de overhand zouden krijgen; dan zou zulk een houding nog te begrijpen wezen. Maar ieder weet, dat hiervan geen sprake is. De Engsische Staatskerk is innerlgk verscheurd ea verdeeld; trouw aan de belijdenis wordt er nauwelijks meer gevonden; ritualisme en naaping der Roomsche Kerk in haar hiërarchie en liturgie drijft deze Kerk al verder den weg van Rome op. En de dissenters of non-conformisten zijn voor het meerendeel besliste Protestanten, die juist van deze Roomsche tendenzen van de Staatskerk niets wilden weten. Voor ieder Protestant in Europa is het dan ook duidelijk, dat de erfenis der Reformatie niet in de Episcopaalsche Kerk, maar br| deze Nonconformisten het trouwst bewaard is gebleven.

Van een hoog geestelijk motief was hier dus geen sprake; het gaat om de „dubbeltjes". De geestelijken der Staatskerk willen de „tienden" niet missen. Of dat geld al wordt opgebracht door menschea, die van de Episcopaalsche Kerk niets wilden weten en haar verfoeien, doet er voor deze geestelijken niet toe. Ze zeggen evenals zeker Romeinsch keizer: het geld ruikt niet, en steken het rustig in hun zak, Kn het aarts-conservatieve Hoogerhuis gaat tegen den duidelijk uitgesproken wil van het volk met deze hebzuchtige geestelij kh«; id der Staatskerk mede.

Gelukkig kan dit verzet van het Hoogerhuis het totstandkomen der wet op den duur niet verhinderen. De vri^'raaklng der bevolking van Wales uit deze slaafsche banden komt toch tot stand. Zelfs kan gerust geprofeteerd, dat wanneer ook Wales na Ierland en Schotland van de Staatskerk verlost is, op den duur Engeland zelf wel zal moeten volgen. Indien het motief voor deze wet toch is, dat de meerderheid der bevolking van Wales met de Staatskerk gebroken heeft, dan zullen de Non-conformisten in Engeland wel niet rusten, voordat ok daar de scheiding tusschen Staat en Kerk tot stand is gekomen. Reeds nu durft de Engelsche Staatskerk een volkstelling niet meer aan, omdat ze vreest, dat dan blijken zal, dat ook in Engeland de meererheid der bevolking zich uit de Staatskerk naar de Dissenters verplaatst heeft. n wat aan Ierland, Schotland en Wales s toegestaan, kan aan de Non-conformisten n Engeland niet geweigerd worden.

Zoo blijkt steeds meer, hoe het lot der taatskerken is om te verdwijnen. Ze zijn en overblijfsel uit vroeger dagen, maar ze ooren In onzen tijd niet meer thuis. eestelijke kracht gaat er van deze Kerken ergens meer uit. Ze gaan overal in ledenantal achteruit en verliezen aan invloed. n de krampachtige poging van deze taatskerken om ter wille van finantieele oordeden den band met den Staat nog ast te houden, vernedert ze in plaats van e in de volksschatting te vcrhoogen. Van et oportet imperatorem stantem mori — en keizer moet wanneer hij sterven aat den dood staande afwachten — ber^'pen deze Staatskerken niets. Hun doodonnis ligt geteekend en ze bedelen om een taatssubsidie te behouden. Smadelijker inde is voor een Eerk wel nauwelijks denkbaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen