Buitenland.

N.-Amerika. Billy Sunday gadegeslagen.

Dr. Lonkhuizen geeft in De Wachter., het orgaan der Chr. Geref. kerk in de nieuwe wereld, verslag van zijn bevindingen omtrent het optreden van Billy Sunday, den Evangelist die in den laatsten tijd veel van zich doet spreken. Wij ontleenen daaraan het volgende:

«Billy zou spreken te Detroit in een grooten tabernakel met verschillende bijgebouwen. Er waren 14 a 15 duizend menschen, terwijl volmaakte orde heerschte. De vloer is dik met zaagsel bestrooid, om het geraas van loopen en schuifelen te dooven. De banken staan in groote vierkanten, gevormd door breede paden, welke het gebouw doorkruisen. Er zijn niet minder dan 150 ordebewaarders. Achter op het platform staat een koor van meer dan duizend zangers. Daar achter vindt men een groote kaart met het opschrift: «Detroit for Christ.» Eerst een half uur muziek onder de vaste leiding van Rod)' en toen begon Sunday zelf.

Dr. Lonkhuizen heeft Billy driemaal gehoord. Eens-keek de Evangelist hem vlak in het oog, als wilde hij zeggen: «wie zijt gij toch? » of «wat komt gij hier doen? » Overigens scheen Dr. Lonkhuizen vertrouwen in te boezemen, want toen het bleek dat er niet genoeg opzichters waren, kwam de hoofdopzichter op hem af, met verzoek of hij de zorg voor het bewaren van het geld in de «groote pan» op zich wilde nemen. ledere opzichter heeft een hoek waar hij met een kleine pan collecteert. Vlug loopen de opzichters met hun collecte naar den opzichter eener sectie, om in zijn grooter pan den inhoud te storten, en de opzichters der secties gaan dan hun grootere pannen in de grootste pan ledigen. Die grootste pan is een groote zinken waschteil. "Wat een hoop geld in die waschteil! Zoo goed als alles zilvergeld-met bankpapier. De teil was zwaar. Tot de zorg voor het geld behoort dat men het naar het bij-postkantoor brengt, dat in een aparte ruimte in het gebouw is. En zoo ging dan Dr. Lonkhuizen met een Methodistischen predikant den teil dragend door de verborgen gangen van het gebouw naar het postkantoor. Een politieagent ging mede, öf om de dragers te bewaken, öf om de teil te bewaken. In het postkantoor namen een paar postbeambten en de politieman het geld in ontvangst. Dat geld wordt door de plaatselijke commissie geïnd voor de onkosten van den bouw van den tabernakel, voor adverteeren, enz. Het was een der laatste collecten voor dit doel. Als de onkosten gedekt zijn, wordt er gecollecteerd voor plaatselijke philantropische doeleinden. De laatste collecte aan het einde van al de weken is voor Sunday zelf De organisatie van dit alles is uitnemend ingericht, al kan men bezwaar hebben tegen een laatste collecte voor den spreker zelf. Met Dr. Lonkhuizen vragen wij: «waarom geeft de plaatselijke commissie hem niet voor den tijd van zijn arbeid een flink salaris ?

Dr. Lonkhuizen zou nog verdere diensten bij Billy's samenkomst bewijzen. Aan het einde der meeting kwam de opperopzichter hem Vragen of hij, toen-er een groote schare bekeerlingen naar voren kwam, met andere predikanten bereid was de namen der bekeerlingen op te schrijven. Hij deed dit met. genoegen. Het was na de preek over «vermakelijkheden.» Een goed woord, waarin ieder opgeroepen werd om tegen den geest van ijdelheid en lichtzinnigheid partij te kiezen en aan Christus' zijde te komen staan. Dr. Lonkhuizen gaat daarna voort over Billy Sunday's optreden te schrijven. Hij is tenger van bouw. Niet grof en vleezig, als vele Amerikanen. Hij maakt den indruk van een man die door zijn arbeid verteerd wordt. Zijn stem is bedorven. Ze is zwak. Ze dringt niet meer door tot in de hoeken van de zaal. Hij maakt den indruk van een oprecht man te zijn. Geen intrigant. Een oprecht ball-speler, die van geen valsch spel houdt. Een open, ronden oogopslag. Ge kunt zien, hij is geen geleerde, geen denker, geen wijsgeer, geen diplomaat, geen staatsman. Iets jongensachtigs, iets van jeugdige naïviteit bezit hij. Vurig-en met een alles omverwerpende overtuiging. Zoo is hij in zijn spreken open en vrijmoedig, maar zonder het te merken als zijn rede hier en daar in tegenspraak komt met hetgeen hij te voren gezegd heeft, of als hij vast loopt. Ook denkt hij er niet aan, dat wanneer . hij een Roomsche legende als historische waarheid verkondigt, er onder zijn gehoor zullen zijn die hem wat vreemd aankijken.

Diezelfde naïviteit doet hem sommige waarheden zoo gemakkelijk en niet zelden ook zoo penzijdig behandelen. Hij ziet den diepen achtergrond niet, of stapt er met een lichten sprong overheen.

Vlug is hij in zijn woorden en vlug in zijn handehngen. Als het weerlicht. En zijn Uchaam is lenig ^en bewegelijk als dat van een kat. Het is voortdurend in beweging, buigt achterover, voorover, ' neer, op, al naar het zijn woord moet dienen. Alles leeft aan den man. Er komt bij zijn doen ook een groot deel zenuwen bij. Hij begint met zeer vlug zijn rede te lezen, en dan na een poosje komt hij tot zijn vrijmoedigheden. Zoo ongeveer als een vliegmachine die opgaat. Als hij zijn hoogte bereikt heeft, dan is hij boven alles en zweeft naar willekeur. Zijn «slang» (dieventaali uitdrukkingen zijn niet zoo stuitend als men dat heeft voorgesteld. Het is «slang», maar het dient meer om af. en ioe zijn speech te kruiden en 'zijn geestigheden te scherpen, dan om er geregeld in te spreken. Den eenen keer is hij heel wat wilder dan op een anderen tijd. Er is ook groot verschil tusschen zijn preeken. Wel hinderden mij een paar uitdrukkingen die op bastaardvloeken geleken. Zij die hem meer hoorden, zeggen dat hij soms den naam Gods misbruikt. 'Wij hebben gehoord dat hij Paulus wüde schilderen in zijn klacht: «Ik ellendig mensch» en toen als een benauwd man, voorover buigend, met de hand aan het hoofd slaande, riep: «Gost, - wretched man that lam.» msst SB^9 sas Of .(oen hij Aaron teekende, toen deze bezig was met het volk feest te houden om het gouden kalf, en hem deed uitroepen, als seen jongen die door zijn moeder betrapt wordt in de ver-boden jam-pot»: «Great Stick — daar komt Mozes."

Voor het overige zijii het die eigenaardige, teekenende, komische uitdrukkingen die de Amerikaan zoo gaarne gebruikt. En Sunday weet dat hij daarmede het volk trekt. Hij heett heel kalme en ernstige preeken zonder vreemdigheid, maar — dan wordt het gehoor minder. Zoo was het een week te voren. Nu begon hij weer van voor af aan. Wa.nt voorop gaan gewoonhjk de meest eigenaardige; om te trekken — en dan de kalme preeken.

Hetzelfde verschil is er ook in zijn gebeden. Wij hebben een paar gebeden gehoord waar niets op viel aan te merken, waarbij men zelfs bemerken kon, dat zijn ziel er in was, eens inderdaad roerend, toen hij dankte voor zijn bekeering en ook daarvoor dat de duivel geen «use» (voordeel) meer van hem had. Maar ook hebben wij een gebed gehoord waar we ons met afkeer van afwendden, waarbij hij het eene oogenblik bad en dan weer niet. Zoo sprak hij: Ach, ach, ik ben moede, Heere ik kan niet meer spreken., Welhcht heb ik al te veel gesproken. Wel Heere, het is een vreeseïijke strijd hier in het oude Detroit. De duivel is er in. Zeg, duivel, wat hebt gij er mede voor, door den heer Hyde te helpen het van den heer Jekyll te winnen ? Heere, zeg tegen deze menschen dat zij overwinnen. Help hen om moed te vatten om hier te komen en voor U te kiezen. Kom toch jongens, hebt gij moed ? Zeker hebt gij dien. Wie zag ooit een vergadering van echte Amerikanen die niet den moed hadden iets te durven ? "

Niet altijd, maar wel dikwijls is er het gebed van Billy gebrek aan eenheid. Hij denkt te weinig na, 'en hij mist vooral in het gebed de zelfcontrole.

Zijn kracht ligt vooral in twee dingen: in de eerste plaats zijn besliste overtuiging. De kracht waarmede hij zonden bestraft de zonden in haar aard bloot legt en de menschen, zoo zij niet tot Christus komen, de hel aanzegt, is waarlijk buitengewoon. De man heeft de zonde gezien, de ellende er van gevoeld, zijn oogen zijn voor de wezenhjkheid van zonde en hel geopend, en hij heeft er zijn levensadem voor over om anderen tt waarschuwen. En van de, andere zijde beschikt Sunday over een buitengewone geestigheid. Ge kunt het al aan zijn gezicht zien als hij daar zoo voor de preek op den stoel zit, terwijl «Ma» haar hand achter over de letming van zijn stoel heeft. Daar speelt zoo af en toe, als hij glimlacht, zoo iets van een schalkschen, snaakschen, ondeugenden trek om zijn oog. En dan de rake en geestige zetten, waarmede hij zonder verschoonen de zonden der maatschappij blootlegt, dansen, kaartspelen, drinken, enz. en het leven der wereld ontmaskert, ook dat is waarlijk buitengewoon. Het ware te wenschen, dat ook onze jeugd hem over deze dingen hoorde. Als een moreel hervormer voor het in ijdelheid en lichtzinnigheid verzonken Ameiikaansche leven is Sunda}' ongetwijfeld een groote kracht.

Dr. Lonkhuizen besluit zijn artikel aldus : «Wat het eigenlijk godsdienstige element, het Evangelie in zijn prediking aangaat, zóo was ik in de preek die dan meer over een godsdienstig onderwerp zou gaan, bitter teleurgesteld. Ik . voeg er in een adem bij, ik wil Sunday en zijn Evangelieprediking naar die eene preek nietbeoordeelen. Ik heb onderscheiden preeken van hem gelezen waar meer Evangelie in zit. Een broeder J. B. H., die hem eenige dagen vroeger gehoord had en voor wiens oordeel ia onderscheiding der geesten ik veel respect heb, zegt, dat hij een paar goede preeken hoorde, waaraan behoudens een enkele uitdrukking niet veel op viel aan te merken, de omgeving in aanmerking nemende; dat er 75 percent meer Evangelie in die preeken zat dan iu vele preeken van Amerikaansche dominees; en ook dat hij een heel goede preek hoorde, waarin een rijke Christus en een arme zondaar goed en kalm verkondigd werden. f Slot voli^t.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen