De Vrije Universiteit en de Hervormde Kerk.

In de Waarheidsvriend kwam onlangs de klacht voor, dat »heel de Vrije Universiteit voor ons Christenvolk eigenlijk verloren is.« Een nogal stoute uitspraak.

Vraagt men op welken grond dit scherpe pordeel rust, dan antwoordt de redactie: .

«Immers heeft men de Vrije Universiteit verbonderi aan de Gereformeerde Kerken door de bepaling, dat de hoogleéraren lid moeten zijn van die van ons gescheiden Kerken, waardoor ook de studenten zijn of worden afgescheiden, en ook de toekomst van de studenten is geïsoleerd in het midden van ons volk.

»Of zou.-men waarlijk denken, dat men tegelijk de hoogleeraren en heel het instituut der Vrije Universiteit kan afscheiden en op eigen terrein brengen, — binnen de grenzen van eigen kerken — terwijl dan toch alle positieve Christenen, levend uit de beginselen, die naar Gods Woord zijn, hun kinderen wel naar die Kerkelij k-Gereformeerde Universiteit zullen zenden ? « Mogen we den redacteur doen opmerken, dat hief blijkbaar een misverstand in het spel is.

Een bepaling, dat alle Hoogleéraren lid moeten zijn van de Gereformeerde Kerken, bestaat niet.

En evenmin is het juist, dat de Universiteit is afgescheiden en op het terrein der Gereformeerde Kerken is overgebracht, en ze daarom een Kerkelijk-Gereformeerde Universiteit zou mogen heeten.

De Vrije Universiteit is geen Kerkelijke Hoogeschool, maar staat volkomen zelfstandig en onafhankelijk tegenover den Staat en tegenover de Kerken. De Synode der Gereformeerde Kerken heeft niets over haar als Universiteit te zeggen, en de Universiteit heeft nooit zich »afgescheiden* van welke Kerk ook, wat ze ook niet doen kon, omdat ze nimmer van een bepaalde Kerk is uitgegaan.

Wat alleen bestaat is een contractueel verband met de Gereformeerde Kerken ten opzichte van haar Theologische faculteit. En alleen voor de hoogleeraren in deze Faculteit geldt dan ook de bepaling, dat zij lid moeten zijn van de Gereformeerde Kerken. Maar die bepaling bestaat niet voor de andere hoogleeraf en. De Vrije Universiteit zou volkomen vrij zijn, om, wanneer in de Hervormde Kerk eminente juristen, litteratoren, medici of natuurkundigen waren van Gereformeerde belijdenis, dezen tot hoogleeraar aan haar School te benoemen. En nog veel minder wordt van de studenten het lidmaatschap, van de Gereformeerde Kerken geëischt, zelfs niet van de theologische studenten. Ieder, die wil, kan aan de Vrije Universiteit als student worden ingeschreven ; onder onze theologen hebben we zelfs jaren lang een student gehad, die tot de Baptistische gemeente behoorde.

En evenzeer slaat de Waarheidsvriend den bal mis, wanneer hij in een stelling, onlangs aan de Vrije Universiteit door een juridisch promovendus verdedigd, dat het gcwenscht is met het oog op den nationalen grondslag der Vrije Universiteit de verklaring yan instemming met hare beginselen bij de profnotie te doen vervallen, de

aanduiding ziet, > dat men ook in den kring der Vrije Universiteit voelen gaat, dat zij nooit een nationale Universiteit worden zal, als zij in gansch haar opzet beperkt blijft tot de Gereformeerde Kerken.*. De bedoelde verklaring bij de promotie af te leggeTi, eischt toch van niemand, dat hij lid der Gereformeerde Kerken zal zijn of blijven, maar alleen, dat hij zijne instemming zal betuigen met de Gereformeerde beginselen., waarvan de Vrije Universiteit bij haar onderwijs uitgaat. En zulk een verklaring kan toch evengoed door een Gereformeerde, ook al behoort deze tot de Hervormde Kerk, worden afgelegd.

Juist omdat deze legende, dat de Vrije Universiteit geheel > kerkelijk Gereformeerde zou geworden zijn, zich telkens weer in de kringen der Hervormde Kerk voordoet, hebben we gemeend haar nogmaals met nadruk te moeten weerspreken. En we hopen, dat de Waarheidsvriend nu ook hare lezers beter zal inlichten. - Overigens verblijden we er ons natuurlijk in, dat de Waarheidsvriend verklaart, dat ook haar ideaal is een Universiteit op Gereformeerden grondslag voor heel ons Christenvolk. We meenden wel eens, dat zij meer haar heil zocht in het stelsel van aanvullingsprofessoren aan de Rijksuniversiteiten. Wil zij met ons voor een Gereformeerde Universiteit strijden, dan zal haar hulp ons zeer welkom wezen. Ze kan dan vast beginnen met die hulp te bieden voor die faculteiten aan de Vrije Universiteit, die, om haar terminologie over te nemen, niet kerkelijk-gereformeerd zijn.

Wat de Theologische faculteit betreft, staat de zaak natuurlijk anders. Niet alsof het juist zou wezen, dat de Vrije Universiteit, door de hoogleeraren in deze faculteit alleen uit mannen van de Gereformeerde Kerken te benoemen, daarmede den toegang tot het onderwijs voor studenten van andere Kerken zou hebben afgesneden. Degene, die het feitelijk zoo goed als onmogelijk gemaakt heeft, dat studenten in de theologie, die in de Hervormde Kerk 'predikant willen worden, aan de Vrije Universiteit hun opleiding genieten, is niet de Vrije Universiteit, maar de S}"node der Hervormde Kerk geweest. Nog pas heeft ze weer op een verzoek , van de Classis Leiden om den toegang to.t het predikambt in de Hervormde Kerk voor studenten aan de Vrije Universiteit te ontsluiten, botweg weigerend geantwoord. Indien de Vrije Universiteit haar nationale roeping om voor heel ons volk ten zegen te zijn, ten opzichte van de a.s. predikanten in de Hervormde Kerk niet vervullen kan, ligt de schuld daarvan dus niet bij haar, maar bij de Synode der Hervormde Kerk, die in enghartige bekrompenheid haar deuren sluit voor degenen, die aan de Vrije Universiteit gestudeerd hebben. De Waarheidsvriend, die waarlijk geen vriend is van de Hervormde Synode, had beter gedaan haar aanval tegen deze Synode te richten en op te komen voor het aloude Gereformeerde beginsel van vrije studie. Indien dè Synode haar kerkisdsch standpunt varen liet en dit beginsel van vrije studie aanvaardde, zooals ook onze Gereformeerde Kerken dit doen, dan zou wel blijken, .hoeveel studenten uit de Hervormde Kerk dankbaar gebruik zouden maken van het Gereformeerde onderwijs, dat aan de Vrije Universiteit gegeven wordt.

Hiermede is natuurlijk niet beweerd, dat we niet begrijpen, dat voor de Gereformeerden in de Hervormde Kerk het feir, dat de Theologische faculteit in nauw verband staat met de Gereformeerde Kerken, een struikelblok is, om hun sympathie aan deze Faculteit te geven. Op dit vraagstuk komen we echter in een volgend artikel terug.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen