Hongarije.

Wie het jongste geschrift van Mej. H. S. S. Kuyper, die aan 't hoofd stond van den huishoudelijken dienst der Nederlandsche ambulance te Boeda-Pesth en, als vrucht van haar reis in dienst der barmhartigheid, ons een zeer interessante studie geeft over Hongarije, leest, zal wel met verrassing gezien hebben, hoe sterk het Calvinisme in Hongarije nog voortleeft en welk een machtige beteekenis het voor dit volk heeft gehad.

Als we aan den invloed van het Calvinisme denken, staan als vanzelf Zwitserland, Nederland, Frankrijk, Schotland en Amerika ons voor den geest, maar dat het Calvinisme ook zoo diep in Hongarije wortel heeft geschoten, voor een goed deel de volkshistorie heeft beheerscht, de ruggegraat is geweest van het telkens weer opkomend verzet tegen vreemde heerschappij en nog trots alle verdrukking en vervolging door het Roomsche Oostenrijk heeft stand gehouden, zal wel voor de meesten een verrassing wezen. Al mag een enkele weten dat onze admiraal Michiel de Ruyter de Hongaarsche predikanten die als slaven op de galeien werkten, verlost heeft — Jan Luyken's prachtige platen in zijn Martelaarstafereelen bewaarden daaraan de heugenis — en al was het ook niet onbekend, dat te Utrecht geregeld Hongaarsche studenten kwamen studeeren, , toch ligt Hongarije zoo ver af en maakt de vreemde en moeilijk te leeren taal, dat er.zoo weinig band tusschen Nederland en Hongarije bestaat, dat dit voor een goed deel Calvi­nistisch volk voor ons Nederlanders min of meer-een terra incognita was. En hpt is niet de minste verdienste van dit reisverhaal van Mej. H. S. S. Kuyper, dat we nu plotseling zulk een geheel anderen kijk op Hongarije hebben gekregen, zijn gaan meevoelen met dit > Calvinistische volk èn de band van geloofsgemeenschap daardoor is versterkt.

De Calvinisten in Hongarije, die met groote belangstelling den nieuwen opbloei van het Calvinisme in Holland hebben gadegeslagen en met dankbare waardeering van de werken onzer theologen kennis nemen, begeeren dan ook niets lievey dan den band met Holland te versterken. Ze lijden onder hun zoo geïsoleerde positie, die maakt, dat hun arbeid en strijd naar buiten zoo weinig bekend zijn. En ze willen niets liever, dan dat ook onze HoUandsche Calvinisten met hen zullen meeleven en zich verblijden zullen daarin, dat ook in Hongarije de periode van verslapping en-inzinking plaats maakt voor een krachtig opleven van het Calvinisme.

Een van de vooraanstaande leiders van het Calvinisme in Hongarije verzocht ons daarom, in ons blad nu en dan een mededeeling te mogen doen over het Calvinisme in Hongarije. Gaarne willen wc aan dat verzoek voldoen, te meer omdat Dr. J. Sebestyen, die ons dit schrijven zond, wel een der meest bezielde en besliste tolken van dit Calvinisme is. Daarom plaatsen we hier hetgeen hij ons schreef over de derde ~ winter-conferentie van den Calvijnbond in Hongarije :

Van 29 Januari tot en met 1 Februari 1918 hield de Hongaarsche Calvijn-Bond zijn derde winter-conferentie in Budapest, onder groote belangstelling van tal van predikanten en andere Geref. geloovigen, die van alle streken van het land tezamen zijn gekomen, om te bewijzen, dat winter noch oorlog, dure reistarieven noch andere zorgen en moeilijkheden een geloovige daartoe kunnen dwingen om 't werk voor het Godsrijk op te geven, of daarin te vertragen. Er waren er, die 800—1000 kilometer per snel-trein hebben gereisd om deze bijeenkomsten bij te wonen. Deze winterconferenties zijn sinds 191S jaarlijks in Januari gehouden en altijd druk bezocht.

De heeren Prof. Dr. Y. Kovats en Privaatdocent Dr. Sebestyen waren degenen, die deze conferentie van den beginne af georganiseerd en jaarlijks saam geroepen hebben.

Het programma van deze pas afgeloopen conferentie was ook zeer interessant en veelzijdig, ledere dag werd de sarnenkomst geopend met eerie meditatie en gebed, uitgesproken door een van de predikanten. Daarna volgden lezingen of vrije colleges over de hoofdgedachten van het Calvinisme. Zoo hield Dr. P. Prursinoszky, prof. der kerkgeschiedenis aan de Geref. Theol. Akademie te Budapest, twee lezingen ; de eene over: > Het Calvinisme als de voltooiing van de Reformatiec en de andere over: »De brieven van Calvijn«. Dr. Eugen Sebesiyen, privaatdoeent i. d. Geref. dogmatiek te" Budapest, heeft ook twee lezingen gehouden over: De praedestinatie en hare problemen. Prof. Dr. S. Makkai uit Savospatak las over: De gebreken en de vorderingen van onze geref. opvoeding in Hongarije. Prof. B. Nagg uit Savospatak sprak over Het Hongaarsche Calvinisme en de Hongaarsche Politiek. Prof. I. Bilkei-Pap, redacteur van het Kerkel. Weekblad van den Calvijn-Bond, hield eene lezing over de hervorming van, onze kerkelijke constitutie.

Twee voordrachten handelen over de sociale beteekenis van het Christendom. De eerste spreker Prof. Kovats, prof. in de philosophie aan onze Theol. Akademie te Budapest, sprak over de sociale krachten van het Christendom in het verleden. Terwijijohan Victor Jr. de roeping van 't Christendom voor de toekomst' heeft gekenschetst.-Voorts hield Ds. Gy. Forgacs een lezing ter inleiding van de organiseering van de Geref. Persvereeniging, welke vereeniging op deze conferentie geproclameerd en gesticht is geworden door vrienden van 't Calvinisme in Hongarije. In verband met deze Geref. Persvereeniging is op 30 Januari ook eene geref. drukkerij opgericht geworden, door een gezelschap . genaamd ïBethlen Gibor«, wat de naam is van den beroemden calvinistischen grooten vorst van Zevenburgen in de XVIIe eeuw.

De samenkomst op 1 Februari is uitsluitend voor de predikanten bestemd geweest. Op dezen dag hebben zij besproken de refor-^ matie van de verkiezing (beroeping) van de predikanten (ingeleid door Ds. S. Csikesz) en de katechisatie van de convertiten, ingeleid dqor Ds. Gy. Muraközy, terwijl de voordracht over de Brieven van Calvijn en de slotmeditatie van Ds. A. Szabo een bezielend slotakkoord vormde, voordat men van elkander afscheid nam.

Op deze zelfde dagen viel ook de jaarlijksifhe vergadering van den Calvijn-Bond, en in samenwerking met de voornoemde conferentie heeft de bekende redakteur jen redenaar Dr. L.-Rayasz, professor aan de geref. Theol. Akademie te Kolozsvar (Zevenburgen) drie avonden achter elkander drie machtige evangelisatie-voordrachten gehouden voor toehoorders in de oude parlementzaal over »de mensch van gisteren* (I) de mensch van heden (II) en de mensch van morgen (JU). Nog nooit is het publiek in zoo groote mate toegestroomd om een gereformeerd spreker te hooren als op deze avonden. Prof. Ravasz is dan ook de vicepresident van den Calvijn-Bond geworden.

In deze korte schets meende ik een gebrekkig beeld te mogen geven van ons gereformeerd kerkelijk leven en arbeid in Hongarije. De oorlog heeft veel kwaad gedaan, maar ook tot nieuwe krachtsontwikkeling geleid.

Hongarije loopt nu bijzonder groot gevaar om geheel en al in ^e handen van radicalen en vrijdenkers te komen; Het heele

publieke leven is besmet door de gevaarlijkste' atheïstische beginselen. In dezen - droeven toestand van de Hongaarsche maatschappij ligt voor de Calvinisten in Hongarije een wenk Gods om den strijd op te nemen, ten einde deze algemeene geestelijke bandeloosheid met vast geloof en bezielde kracht tegen te staan. Wij hopen dat de Heere onze God, die het Calvinisme voor eeuwen óók bij ons tot bloei had gebracht, ons ook de herleving ervan zal doen beleven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen