Nadat Duitschland

Amsterdam, IS October 1918.

Nadat Duitschland geheel was ingegaan op de eischen door Wilson gesteld en zich zelfs bereid verklaarde om nog vóór de vredesonderhandelingen begonnen, zijn legers in de bezette gebieden terug te trekken, scheen de kans op vrede niet weinig gestegen te zijn. 'Vandaar dat dit goede bericht met zoo groote blijdschap en vreugde ontvangen werd. Het was alsof het een verhooring was van het gebed tot God den Heere opgezonden. Naden hangen enbenauwenden droom die nu vier jaren lang op ons drukte, scheen het eerste lichten van een nieuwen dageraad te worden gezien.

Toch spanne men daarom z|jne verwachting nog niet te hoog. Het is gemakkelijker, zooals reeds een Romeinsch historieschrijver opmerkt, een oorlog te ontketenen dan dien te beëindigen. Al is de vrede in zicht, hij is nog niet binnen het bereik. Het tweede antwoord, dat Wilson zond, stelt weer nieuwe eischen, en de vraag is, wanneer ook deze door Duitschland worden ingewilligd, of dan niet nog zwaardere offers zullen gevraagd worden. Ging men op den toon van de Ententeper» af, die in haar overwinningsroes de meest overdreven eischen aan Duitschland stelt en de meest wraakzuchtige plannen koestert, dan zou men-aan het spoedig einde van dezen oorlog moeten wanhopen. Men mag echter verwachten, dat de Regeeringen dezer landen bedachtzamer zullen zijn en een verzoeningsvrede zullen verkiezen boven het voldoen aan een wraakzucht, die niet alleen onchristelijk is, maar ook tot weer nieuwe verbittering onderde volkeren leiden zou. En ook mag gehoopt worden, dat Wilson zijh invloed op zijn mede-geassocieerden zal doen gelden, om hen te bewegen de door hem zelf gestelde grondslagen voor een recjitvaardigen vrede te aanvaarden en op die, grondslagen de vredes-onderhandelingen te beginnen. De machtige positie, die Amerika in dezen oorlog inneemt en die aan de Entente de overwinning schonk, zet aan het woord van Amcrika's president in den raad der Geallieerden. niet gering gewicht bij.

Het is daarom wel een ontzaggelijke verantwoordelijkheid, die thans op 'Wilson rust. Grooter macht werd wel nooit aan één mcnsch verleend. Hij zal uitmaken, of de zoo lang verbeide en zoo vurig afgebeden vrede thans aan de volkeren zal geschonken worden, dan wel of de oorlog hervat zal worden met een verbittering en woede als nooit te voren.

Het idealisme, dat eens Wilson zoo hoog deed staan, toen hij zijn vrcdesprogratn voor de wereld ontvouwde, heeft later, toen hij ook aan den oorlog ging deelnemen, veel van zijn glans verloren. Maar Amerika is toch niet aan geheime tractaten verbonden. Het heeft niet de hulp van andere natiën gekocht door hun allerlei beloften te doen ten koste van den vijand. Het is niet op verovering uitgegaan en heeft uit dezen oorlog geen winst te behalen. Het heeft steeds verklaard in den oorlog te zijn gegaan met geen ander doel, dan om het "militairisme ten onder te brengen en een nieuwe orde van zaken in de wereld te vestigen, waarin niet het zwaard maar het recht beslissen zou.

Het herboren Duitschland, dat het juk van het militairismc heeft afgeschud en zijn regeeringstelsel gedemocratiseerd heeft, heeft daarom niet tot een der Centrale mogendheden maar tot den president van Amerika met vertrouwen zich gericht. Het heeft verklaard offers te willen brengen, wanneer daardoor de verzoening van de volkeren tot stand kon komen. Die vredesgezindheid is niet thans eerst gekomen, nu zijn legers op het Westelijk front tot wijken werden genoodzaakt. Ook toen de oorlgskans Duitschland nog gunstiger was, heeft het den vrede meermalen aangeboden. Het aanbod van den Keizer twee jaar geleden ; de resolutie van de meerderheid van den Rijksdag; het antwoord op de vredesvoorstellen van den Paus gegeven, dat alles bewijst; hoe Duitschland reeds lang den vrede gezocht heeft.

Of het beroep, dat Duitschland op den President van Amerika deed om den vrede tot stand te brengen, thans met meer succes zal bekroond worden, kan nög niemand met zekerheid zeggen. Wat alleen hope geeft is het woord van Lansing, den vertrouwden raadsman van den President en met diens goedkeuring gesproken, dat geen geest van wraakzucht, maar van rechtvaardigheid en verzoeningsgezindheid de volkeren leiden moet. Dat was een echt Christelijk woord; een woord dat in elk Christenhart weerklank vindt.

Indien het den President gelukken zou om waarlijk vrede te stichten, — niet een vrede die door krenking en onrecht den vijand verbittfert, en die hem, al zou hij, door wapengeweld gedwongen, toestemmen, tot nieuwe revanche-ideën zou prikkelen, — maar een vrede, die den bittere haat en vijandschap onder Christenvolken ontstaan wegneemt, om daarvoor een geest van verzoening en eensgezindheid te brengen, dan zou heel de wereld, dan zou elk Christen hem daarvoor dankbaar wezen.

Want nooit is dieper gevoeld dan juist in dezen ontzettendste aller oorlogen, die over de menschheid zooveel ellende bracht, welk een rijke, welk een onwaardeerbare gave voor den mensch de vrede is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen