Steeds banger wordt

Amsterdam, 8 November 1918.

Steeds banger wordt de blik op de toekomst van Europa, nu blijkt welke ontbindende en verderfelijke krachten deze zoo roekeloos begonnen oorlog ontketend heeft.

Het eens zoo machtige Czarenrijk, dat half Europa en half Azië omvatte, stortte het e«rst ineen en versplinterde in tal van volkerengroepen en naties, die zoo vijandig mogelijk tegsnover elkander staan. Dat na den oarlog de eenheid van het Russische rijk, zij het da« ook in den vorm van een statenbond, hersteld zal worden, valt nauwelijks te denken, nu het zelfbestemmingsrecht der naties als grondslag voor de nieuwe regeling van Europa is aangenomen. Het groote gevaar, dat door dit uiteenvallen van Rusland voor Europa ontstaan is, zal wol niemand zich ontveinzen. Rusland was de muur van graniet, die Europa beveiligen moest, wanneer de heidensche volkeren in Azië een aanval op het Christelijke Europa wilden doen. Nu dit hechte bolwerk 'in puin stortte, ligt Europa open en bloot. De verbrokkelde en uiteengevallen naties in het Oosten zijn niet in staat om weerstand te bieden aan esn machtigen vijand. En «lat dit gevaar niet denkbeeldig is, weet ieder. Japan §chuift reeds nu zijn leger door Siberië naar Europa toe. En al wordt het nog door Engeland en Amerika in toom gehoudenj de vraag is, hoe lang het zich deze voogdij zal laten welgevallen. Het is de eenige grootmacht, die al zijn krachten in dezen oorlog gespaard heeft, en dat niet zonder doel.

Het ontbindingsprocés, dat zoo het heilige Russische rijk uiteenvallen deed, tastte daarpa ook het' rijk der Habsburgers aan, en het ontbindingproces is hier, zoo mogelijk, nog 6fger geweest. Eeuwenlang was het aan dfe Habsburgers gelukt een mengelmoes van-nationaliteiten, DuitscKers, Czechen, Hongaren, Polen, Slowaken. Slaven, Italianen, onder hun kroon te vereenigen, en daardoor een machtig en groot rijk te scheppen, dat van de Adriatische zee tot over de Donau zich uitstrekte. Dat dit huis tegen zichzelf verdeeld was en deze natiën veelszins tegen elkaar inwoelden, was bekend gen»eg. Zelfs schijnt daarin wel de oorzaak te hebben gelegen, die dezen wereldoorlog ontbranden deed. De grijze monarch, die vreesde dat na zijn dood zijn rijk uiteenspatten zou, zette den oorlog met Servië door en gaf daarmede het' sein tot den ontzettenden wereldoorlog, waarin alle Staten werden meegesleept, om zijn eigen rijk te behouden. Het zoo drastische middel scheen aanvankelijk geholpen te hebbee. Het gevaar dat dreigde, tocir de Russische troepen in het Oosten 'én de Italiaansche in het . Zuiden, tuk op buit, de Monarchie binnenvielen, snoerde de verschillende volksstammen weer aaneen. Indien de overwinning aan de Middenstaten verbleven was, zou de eenheid van 0»stenrijk-Hongarije jfvcrzekerd zijn geweest. Maar de keizer, wiens persoonlijke invloed zooveel vermocht, stierf; de jonge vorst, die hem opvolgde, hoe 'beminnelijk zijn karakter ook was, had niet denzclfd^n invloed op zijn volkerea. En de noodlottige keer, dien de oorlog nam, deed plotselitig met een snelheid, waarvan men zich nauwelijks een denkbeeld kan vormen, den Statenbond uit eenspatten. De keizer is nog slechts keizer in naam. "Van al zijn erflanden schijnt nauwelijks één hem trouw te blijven. Uit_de puinhoopen van het rijk rijzen tal van nieuwe Staten op, die zich geheel onafhankelijk hebben verklaard. Welk een onherstelbare schade ook daardoor aan Europa is toegebracht, behoeft wel niet betoogd te worden. J^eeds nu staan deze kleine Staten vijandig tegenover elkander. Ze twisten om den buit en worden door rassenhaat gedreven. Welk een voortdurende bron van onrust zulk een complex van kleine Staten voor Europa worden kan, heeft de droeve historie vaa den Balkan geleerd. Het zal een Voortdurende worsteling .worden om de hegemonie. De krachtige hand, die den rassenstrijd beteugelde en de krachten waarover elk dezer volkeren beschikte, in dienst stelde van' het geheel, is nu weggevallen.

Eenzelfde ontbindingsproces maakt ook Turkije door. Het brokkelde reeds lang af in Europa en hield niets meer dan zijn bezit in Azië over.'* Ook dit bezit zal nu uiteenvallen in tal van kleine staten, die onder de voogdij van Engeland, Frankrijk, Italië en Griekenland zullen gesteld worden. En al betreuren we zeker niet, dat de macht van den Islam verbroken werd, het is zeer de vraag, of de naijver der Europeesche. Mogendheden, die nu als boedelberedderaars optreden, Azië een rustiger toekomst doet tegengaan.

Zelfs dreigt het gevaar, dat dit ontbindingsproces ook Duitschland zal aantasten. Al bindt hier de band des bloeds en de eenheid van afstamming dt onderscheiden stammen veel meer saam, toch heeft de historie wel geleerd, hoe de eenheid van deze Duitsche volksstammen nooit zeer hecht is geweest. De eenheid van natie, die men in Frankrijk en Italië bereikte, kende Duitschland niet. Eerst aan Bismarck wa's het te danken, dat de eenheid van het Rijk tot stand kwam en in den Duitschen Keizer zijn zichtbaar symbool vond. Zoolang de Duitsche stammen zich veilig wisten onder het machtig schild van den Duitschen Keizer, waren ze hem trouw. Maar nu de militare inacht van den Keizer bezweek en de vijand aan de poort staat, loopt ook hier de eenheid gevaar. De vijandelijke Mogendheden zouden, natuurlijk niets liever zien, dan dat ook Duitschland den weg van Rusland en Oostenrijk-Hongarije opging. Als groote Mogendheid zou Duitschland dan voor goed hebben afgedaan. Vandaar de aandrang, dat de Duitsche keizer zal worden verwijderd, want in en met hem staat of valt de eenheid van het Duitsche rijk.

Zoo zal door dezen oorlog heel de kaart van Europa tot onherkenbaar wordens toe worden veranderd. De splijtzwam heeft .de machtigste rijken aangetast en doen uiteenvallen. Het evenwicht is daardoor voor goed verbroken) Engeland met zijn wereldomspannend koloniaal bezit en Amerika met zijn titanische kracht, zullen de wereld beheerschen.

Niet minder ernstig dan dit politieke ontbindingsproces dat door het nationaliteitenprincip beheerscht wordt, is de sociale ontbinding, die met de politieke hand aan hand schijnt te gaan. Ook hier gaf Rusland het voorbeeld, waar na den val van het Czarenregime de socialistische republiek werd uitgeroepen die tot de schrikkelijkste anarchie en tyranni» geleid heeft. Alle orde en gezag is weg. Het oeconomische leven is geheel ontredderd. De handel staat stil. De hongersnood en de bitterste ellende heerscht. En bij aldieverschrikkirïgén van het anarchistisch bewind komen nog de massamoorden, waardoor honderden en duizenden burgers worden omgebracht. Geen Czaar, hoe autocratisch hij regeerde, heeft zooveel menschenlevens geofferd, zooveel ellende over Rusland gebracht als deze volksbevrijders. Wat men in Rusland ziet is geen geordende menschelijke maatschappij , meer, maar een troep uitgehongerde wolven, die elkander verslinden.

En het bangste «is, dat het schrikkelijk beeld, dat dit socialisme in Rusland te zien geeft, wel verre van de andere volken voor goed van dit socialisme een afkeer te hebben gegeven, , als een geestelijke epidemie zich onder de volkeren voortplant. De revolutiegeest vaart door Europa heen en doet, zoo als dezer dagen door een der lofredenaar van dezen revolutiegeest is gezegd, > de kronen rollen over de straten". De volksmassa's door honger en ellende verbitterd, willen zich wreken op de machthebbers en leidslieden, die deze rampen over Europa hebben gebracht. Dat het oude huis rot is geworden, dat aan het militairisme een einde moet worden gemaakt, dat dé tijd van autocratie voorbij is en het volk zelf over zijn eigen lot beslissen moet, ' is de schoone leuze, waarmee deze democratie optreedt. Maar achter deze democratie staat het socialisme en achter het socialisme de anarchie. Het is de geest der revolutie, die weer hoogtij viert. Iii het ineen gevallen Oostenrijk-Hohgarijé drong deze bolsjewistische geest al door. De nieuwe staten dragen een r«publikeinsch karakter. Er werden naar het voorbeeld van Rusland raden van soldaten, boeren en arbeiders geyormd, die van de staatsmacht zich meester maken. De gevangenissen zijn geopend; de misdadigers losgela* ten. Politieke tegenstanders worden vermoord.

Ook in Duitschland woelt en gist het. De demokratische omvorrning van den Staat gaat den Socialisten nog niet spoedig genoeg. De »onafhankelijken" ontplooien reeds de vaan van de revolutie. Wat in' Kiel erj Hamburg geschiedde, toont, dat men op leger en vloot niet {vast meer rekenen kan. Komt de vrede niet spoedig tot stand, dan breekt ook hier de Jipstand los. De vloedgolf van het Bolsjewikisme breidt al verder over Europa zich uit.

Ook in ons kalme en bedaarde Nederland, waar de politieke hartstockten zoo weinig oplaaiden, voelt men de nawerking van wat in het Oosten gist. .De gruweldaden der Bolsjewiki woKien in ons Parlement al verheerlijkt, en het ergste is, dat dit-geschiedt door den afgevaardigde, dien Amsterdam, de hoofdstad van ons land, naar de Tweede Kamer zond. Het gezag wordt openlijk aangerand, een opruiende taal wordt gesproken, die de volksmassa'stot wilden hartstocht moet opzweepen. We leven op den rand van een vulkaan en de uitbarsting kan plotseling komen.

Het zou dwaze zelfverblinding wezen, wanneer men den ernst van den toestand niet inzag. De oordeelen Gods, die over Europa gaan, zijn zoo zwaar. Omdat het de rijkste voorrechten van God ontving in de kennis van zijn Woord en de schatten der cultuur, staat het zoo dubbel^schuldig. In dezen oorlog, heeft niet één, maar hebben alle naties met recht en geirechtigheid geen rekening gehouden. De hooge ethische eischen van het Evangelie zijn %? ertrapt èn voor geen machtsmiddel werd teruggedeinsd om aan eigen heerschzucht bot te vieren. De leugengeest, die onder het masker van de schoonste leuzen de meest Zelfzuchtige bedoelingen verborg, heeft alle volkeren aangegrepen. Is het dan wonder, dat Gods weerhoudende genade week, ., , de beteugeling der zonde ophield, de booze geesten van de hel vrij spel kregen, en het is alsof we terugkecren naar den toestand van de eerste wereld vóór den zondvloed.

Een wereld, die toen door Étet oordeel Gods te gronde ging, omdat de gruwel der gerechtigheid te groot was geworden. Zou dat het einde ook nu moeten zijn?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen