wijwater

In de Havenloods schreef ds K. J. Kraan:

„Een andere ervaring: Je ziet in de 4000 kerken van Rome de prachtigste wijwatervaten. Vaak als doopbekkens zo groot. Men heeft als protestant dal wijwater altijd maar een rare zaak en een dom bijgeloof gevonden. Een soort tovermiddel, om met het slaan van een kruis de duivel af te weren, als hij bij het binnengaan of uitgaan van de kerk met je meewil.

Nu wordt ons verklaard dat het wijwater de gelovige herinnert aan zijn doop. Het duidt dus op een in Christus begraven worden met je oude mens en op een met Hem opstaan tot een nieuw leven. Je ziet een van de reisgenoten naar een wijwaterbakje toegaan. En je beleeft het even met hem mee, dat als het ware weer het doopwater op hem wordt gesprenkeld, net als vroeger als baby. Weer ondergedompeld in de liefde tot de Heer".

Doe waar je zin in hebt

Je merkt heel duidelijk dat ds Kraan a.h.w. heeft staan likkebaarden bij dat wijwater. Hij zou zichzelf blijkbaar ook graag aldus hebben bekruist. Een betere propaganda voor de r.k. kerk is dan ook niet denkbaar.

Ik zou echter aan ds Kraan weer de vraag willen stellen: Moogt u zo maar een eigen godsdienst opstellen? Als de Here al die uiterlijkheden niet wil, moogt u die dan invoeren of als ze ergens zijn ingeslopen, zoals in de r.k. kerk, moogt u ze dan goedkeuren?

Het is weer dezelfde kwestie. Is de Bijbel ook norm voor onze Godsverering, of kunnen we God vereren zoals we dat zelf graag willen? Ik dacht dat u als gereformeerd predikant toch moest weten, dat de Bijbel de eigenwillige godsdienst ten strengste veroordeelt.

Onjuiste voorlichting

Bovendien hebt u zich verkeerd laten voorlichten door de priesters die de leiding hadden van die „oecumenische pelgrimstocht" naar Rome.

In het formulier voor het wijden van het water wordt op geen enkele wijze herinnerd aan het doopwater, terwijl juist de duivelbezwering een centrale plaats in dat formulier inneemt. Hebt u zelf dat formulier wel eens gelezen? Mag ik u er dan iets van vertellen?

Bezwering van het zont

Het maken van wijwater, dat o.a. ook bestemd is voor de wijwaterbakken, gebeurt meestal 's zondags vóór de hoogmis.

Eerst heeft dan de wijding van het zout plaats, waarbij de priester het zout aldus toespreekt:

„Ik bezweer u (exorcizo te), schepsel zout, bij de levende, ware en heilige God (hierbij moeten drie kruistekens over het zout gemaakt worden), bij God die aan Eliseus opdracht gaf om u in het water te werpen om de onbruikbaarheid van dat water te verhelpen: opdat gij moogt worden een bezworen zout tot heil van de gelovigen; en opdat gij voor allen die u nuttigen, moogt dienen tot heil van lichaam en ziel; opdat van elke plaats waar gij gestrooid wordt, moge wijken elk drogbeeld, elke boosheid, elke sluwheid van de duivelse list, alsmede elke onreine geest, die bezworen wordt door Hem die komen zal om te oordelen de levenden en de doden, en de wereld door vuur. Amen".

„Ik bezweer u, water"

Daarna heeft het exorcisme van het water plaats en wordt het water aldus toegesproken:

„Ik bezweer u, schepsel water, in de naam van God de almachtige Vader, van Jezus Christus zijn Zoon onze Heer, en in de kracht van de Heilige Geest, opdat gij moogt worden water, dat bezworen is om elke vijandige macht op de vlucht te drijven, en opdat gij in staat moogt zijn om die vijand zelf uit te roeien en over te planten bij de afgevallen engelen, door de kracht van onze Heer Jezus Christus zelf, die komen zal om te oordelen de levenden en de doden, en de wereld door vuur. Amen".

Dan pas is het wijwater

Daarna wordt het aldus bezworen zout in het aldus bezworen water gestrooid. Dat moet drie keer gebeuren in de vorm van een kruis. Daarbij deze formule: „De vermenging van water en zout geschiede eveneens in de naam van de Vader, en de Zoon en de Heilige Geest. Amen".

Het is al duivel wat de klok slaat

Ook de hoofdtoon van de drie begeleidende gebeden is geheel gericht tegen de macht van de duivel, die uitgeworpen moet worden. Het wijwater moet volgens deze gebeden aangewend worden:

„tegen elke onreinheid en elke aanval van de boze geest, om duivelen uit te werpen, om ziekten te verdrijven". „Moge in een door dit water gezegende plaats geen verpestende geest heersen, geen bederfaanbrengende luchtstromingen; moge daardoor alle hinderlagen van verborgen vijanden verijdeld worden; moge de schrik van de vergiftige slang er verre van verwijderd blijven".

In magische richting

Ik meen dat deze formuleringen duidelijk in magische richting wijzen, al heeft de r.k. kerk ze ook beslist niet als magie bedoeld.

Maar dat rechtstreeks aanspreken van het water, de bezwerende formule, de geheimzinnig-aandoende handelingen met de verschillende bekruisingen en dan nog het beroep op de kracht van het zout en het reine water bewerken toch op zijn minst een magische sfeer. Het gevolg is dan ook, dat deze dingen door de eenvoudige gelovigen vaak magisch beleefd worden.

Wel 250 formules

Het Rituale Romanum geeft wel 250 verschillende formulieren van zegeningen aan. Een zegenformule voor de bijen, voor de haver, voor boter en kaas en eieren, voor auto's, vliegtuigen, schepen, typemachines; voor de zegening van het vee, van kinderen, van een barende vrouw, van vogels enz. enz. En tenslotte is er ook nog een „benedictlo ad omnia", een soort passe-partout-zegen, wanneer het Rituale Romanum er geen afzonderlijke formule voor heeft.

De kippen stoven uiteen

In een land als Brazilië, waar de mensen maar heel weinig godsdienstig onderricht krijgen, worden dergelijke zegeningen dan ook als reinste bijgeloof beleefd. Zo herinner ik mij, dat ik een keer naar een boerderij moest gaan om er alles wat maar los en vast zat, te zegenen. Ik werd netjes met het rijtuig afgehaald. Ik begon met de zegen in de huiskamer, en eindigde met de zegeningen van het vee. De varkens trokken er zich niets van aan, toen. ik ze besprenkelde. Ze waren blijkbaar niet bezeten door boze geesten zoals de zwijnen van het land van Gadara. Maar de kippen stoven verschrikt uiteen, toen ik in een wijds gebaar de wijwaterkwast over hen haalde.

Ik zou aan ds Kraan willen vragen: Betekent het wijwater bij de zegening van kippen, koeien en varkens ook een herinnering aan het doopwater?

Macht van de kerk

Al die uiterlijke dingen vergroten slechts de macht van de kerk, want de mensen worden daardoor steeds afhankelijker van de priester. Immers dergelijke zegeningen kunnen alleen door de priester verricht worden.

Is het om het gevaar van de magie of vanwege het gevaar van kerkelijke tyrannie, dat de Here al deze dingen niet heeft toegestaan? Wij weten het niet, maar nog eens: De Here heeft uit te maken, hoe Hij gediend wil worden, en niet ik, of ds Kraan, of de r.k. kerk of wie dan ook.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen