DE EENHEID

Vroeger hoorde men rooms-katholieken vaak deze redenering gebruiken:

De Kerk van Christus moet één zijn. Welnu, slechts de r.-k. kerk is één en de protestantse kerken zijn verdeeld. Dus is slechts de r.-k. kerk de ware Kerk van Christus.

Tegenwoordig zal vermoedelijk geen enkele rooms-katholiek meer met zulk een redenering komen aandragen, want de r.-k. kerk is helemaal niet meer één. Er is een enorme verscheidenheid van theologische opvattingen, variërend van extreemlinks tot extreem-rechts. De verdeeldheid binnen de r.-k. kerk is momenteel minstens even groot als binnen het protestantisme.

Thans worden er echter vanuit de r.-k. kerk pogingen ondernomen om tot een andere eenheid te komen.

Daar is allereerst de poging om langs kerkpolitieke weg te komen tot een eenheid met de Wereldraad van Kerken. Ook in protestantse kringen gaan er stemmen op om de paus te erkennen, maar dan niet als een hoofd van de kerken, die bekleed zou zijn met een absoluut gezag, zoals het eerste (en tweede) Vatikaanse Concilie dat hebben toegekend aan de paus. Zij willen wél de paus erkennen als een primus inter pares, een eerste onder de gelijken. Ze willen in hem zien een symbool van de eenheid van de christenen in dezelfde geest als bv. Koningin Elisabeth symbool is van de eenheid van het Verenigde Koninkrijk (Groot Brittanië) en de dominions. Ze willen hem ook nog wel zien als een ontmoetingscentrum, waar christenen van verschillende richtingen met elkaar van gedachten wisselen over hun verschilpunten en vooral over wat hen bindt, onder zijn leiding.

Van twee kanten zit daar iets aanlokkelijks in. De protestantse kerken die aangesloten zijn bij de Wereldraad van Kerken, zoeken vaak hun kracht in een poging om de wereld sociaal-economisch en politiek te beïnvloeden via het zogenaamde politieke evangelie. Velen van hen zien Christus allereerst als een politieke en maatschappelijke revolutionair, die opkwam voor de armen en misdeelden; en zo willen ook zij allerlei revolutionaire bewegingen in ontwikkelingslanden steunen. En het is dan te begrijpen dat ze begerig kijken naar het Vatikaan als machtig diplomatiek centrum van de wereld.

En voor de paus moet daar ook heel veel bekoring in liggen, want dan zou hij ineens het hoofd worden van het grootste gedeelte van de christenheid, 550 miljoen rooms-katholieken, plus zo'n 200 miljoen protestanten die bij de Wereldraad van Kerken zijn aangesloten, plus misschien weldra van de 180 miljoen Grieksorthodoxen, die immers ook lid zijn van de W.v.K. Maar daar staat dan tegenover dat hij in dat geval afstand moet doen van zijn aanspraak op onfeilbaarheid en absoluut gezag. Het is wel duidelijk dat Paulus VI dat een te zwaar compromis vindt.

De charismatische beweging

Er wordt echter nog een andere poging ondernomen en die is van onder op gekomen. Dat is de charismatische beweging. Daarin trachten rooms-katholieken en protestanten tot een eenheid te komen uitsluitend in de Heilige Geest, los van het Woord. Men laat eenvoudig de diepe verschillen rusten en voelt zich één in de Heilige Geest en in Zijn verschillende gaven, vooral in het spreken in tongen.

Moeten we die kant op? Wij menen van niet. Zeker, het is de Heilige Geest die in de Gemeente woont als in een tempel en de levende eenheid geeft aan het Lichaam van Christus, de vergadering der gelovigen. Maar de Heilige Geest is door de Vader en door de Zoon gezonden om Christus te verheerlijken. En Hij doet dat niet door iets nieuws over Christus te verkondigen, maar door het Woord Gods, zoals dat onder Zijn inspiratie in de Schrift is opgetekend, voor ons te verklaren; niet als een theologie-professor die college geeft in de dogmatiek, maar als de Parakleet, de Erbij Geroepene, die ons door het Woord heen de levende Christus, Zijn heerlijkheid en genade, voor ogen wil schilderen.

Wij kunnen dan ook niet aannemen dat op zulke samenkomsten de Heilige Geest aanwezig is, of, als de Heilige Geest daar aanwezig is, d m wordt Hij in elk geval bedroefd, doordat men zich niet durft overgeven arm Zijn leiding door het Woord Gods en angstvallig vermijdt om vanuit de Schrift te spreken over wezenlijke verschilpunten zoals: Hoe vind ik een genadig God en wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven, door genade en geloof alleen, of ook door de werken? Is Christus onze enige en volkomen Zaligmaker of moeten we ook Maria aanroepen enz.?

De ware eenheid

Wij willen echter ook nog wijzen op de eenheid die door Christus bedoeld is, d.w.z. op de ware, de bijbelse oecumene.

Die bestaat niet allereerst in een uiterlijke eenheid. Christus heeft gebeden: „opdat zij allen één zijn, gelijk Gij, Vader, in Mij en Ik in U, dat ook zij in Ons één zijn" (Joh. 17:21).

Dat gebed van Christus is verhoord. Er bestaat een wonderbare eenheid tussen Gods kinderen op heel de wereld en van alle tijden. Zij herkennen de stem van de Goede Herder. Zij hebben allen dezelfde ervaring doorgemaakt; ze zijn tot het besef van hun schuld en ellende gekomen, maar ook tot de blijde zekerheid dat ze dooi Christus met de hemelse Vader verzoend zijn. Zo weten zij zich „één met Ons" en met elkaar als Gods aangenomen kinderen.

Natuurlijk moeten wij proberen om ook uiterlijk één te worden. Dat is een opdracht die voortvloeit uit die innerlijke eenheid in de Vader en de Zoon en door de Heilige Geest.

Maar juist omdat die uiterlijke eenheid geen kant en klaar-gave is van Christus zdals die innerlijke eenheid, waarover we zo juist spraken, maar een opgave voor ons, mensen, daarom zal die uiterlijke eenheid altijd gebrekkig zijn.

Norm voor de eenheid

Maar wat is de norm voor die uiterlijke eenheid? Dat is het Woord Gods. Wij moeten ons aansluiten bij een gemeente van Christus, waar Zijn Woord trouw wordt gepredikt. Dat is te begrijpen. Christus immers zal de Zijnen slechts willen vergaderen dáár waar Hij vanuit Zijn Woord zuiver wordt voorgesteld. En ook de oprechte gelovigen zullen slechts daar ter kerke willen gaan, waar Christus die zij liefhebben, wordt verkondigd in overeenstemming met de Schriften.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen