Doop-erkenning

Onlangs werd ons de vraag voorgelegd of de „wederzijdse dooperkenning" (erkenning van de geldigheid van het „katholieke" doopsel door Protestanten en dat van het „protestants" doopsel door Katholieken) voor alle Protestanten geldt. Er zijn toch Protestanten, zo werd opgemerkt, die het doopsel ongeldig toedienen.

Ons antwoord hierop is het volgende. Enige jaren geleden is door vertegenwoordigers van de katholieke kerk in Nederland en van de hervormde verklaard dat men eikaars doopsel aanvaardt en „erkent", wat o.a. ten gevolge heeft, dat iemand die „overgaat" van de ene zijde naar de andere niet opnieuw hoeft te worden gedoopt. Deze verklaring was deels zowel overbodig als misleidend. Overbodig, want volgens de leer der rooms-katholieke Kerk is een doopsel door niet-katholieken toegediend geldig, wanneer zij het maar op de juiste manier doen (afwassen met water, gebruik der sacramentele woorden) en de bedoeling hebben te doen wat de door Christus gestichte Kerk doet. De normen, die aan de geldigheid van het doopsel worden aangelegd zijn voor ons de normen der katholieke Kerk, niet die van anderen, elke „erkenning" ten spijt. Wanneer er enige twijfel bestaat of een gedoopte, die tot de katholieke Kerk toetreedt wel geldig gedoopt is, moet hij onder voorwaarde herdoopt worden. Dit moet van geval tot geval worden uitgemaakt. De „dooperkenning" verandert daaraan niets. Deze laatste kan er alleen toe hebben bijgedragen, dat duidelijker is geworden dat door een bepaald protestants kerkgenootschap het doopsel doorgaans geldig wordt toegediend.

In het verleden werden Protestanten die katholiek werden, heel vaak onder voorwaarde herdoopt. Dit gebeurde doorgaans niet wanneer het Gereformeerden betrof, echter dikwijls wanneer het over Hervormden ging. De reden was dan meestal, dat men twijfelde aan de intentie, d.w.z. of de protestantse bedienaar wel de bedoeling had gehad „te doen wat de Kerk doet." Hoe kon hij deze bedoeling hebben gehad, zo redeneerde men, wanneer hij b.v. vrijzinnig was en misschien niet eens geloofde dat Christus een Kerk heeft gesticht? Om aan alle twijfel radicaal de pas af te snijden doopte men dan opnieuw, maar onder voorwaarde: „N.N., indien gij niet gedoopt zijt, dan doop ik u…"

Bij het doopsel moet het water vloeien, er moet een afwassing plaats hebben, minstens een symbolische, omdat deze zelf weer symbool is van het afleggen van de oude mens, het afwassen van de zonde. Hieraan wordt door niet-katholieken, ook in Nederland, niet altijd de hand gehouden. Men bevochtigt soms twee vingers en drukt die dan even op het voorhoofd van de dopeling. Dit is geen doopsel.

Op misleidende wijze hebben sommigen uit katholiek milieu uit de gemeenschappelijke verklaring over het Doopsel de conclusie getrokken, dat daarmee de Katholieke Kerk ook de Nederlands Hervormde als „kerk" heeft erkend en daarmee „het ambt" in die kerk. Men spreekt voortdurend van „het ambt" omdat men er geen naam aan weet te geven en deze wijze van spreken is helaas ook in de katholieke Kerk in Nederland doorgedrongen; „het ambt", zonder nadere aanwijzing, is bij ons onbekend, wel zijn er kerkelijke ambten en bedieningen, die ieder een naam dragen. Wanneer een kerkgenootschap voorgangers aanstelt, wil de katholieke Kerk hiervan gaarne kennis nemen en dit ook erkennen, dit is vanzelfsprekend. Maar daarmee hebben die voorgangers nog geen sacramentele macht. Men heeft echter beweerd dat een „wederzijdse dooperkenning" iets van die aard inhoudt (de erkenning van „het ambt") en zelfs dat de logische conclusie alleen maar kan zijn, dat men ook de wederzijdse eucharistieviering „erkent". Hiervan kan natuurlijk geen sprake zijn. Maar katholieken die de katholieke leer der Eucharistie niet aannemen en die niet geloven in de volledige verandering van de substantie van brood en wijn in die van het Lichaam en Bloed van Christus, zien hier zo'n groot bezwaar niet. Zij zien in het geheel geen bezwaar en zouden de „dooperkenning" ook willen gebruiken om het protestants avondmaal op één lijn met de katholieke Eucharistieviering te plaatsen, dat dit zo is blijkt uit verschillende van hun uitspraken.

Hiermee lijkt de in het begin van dit stukje gestelde vraag voldoende beantwoord te zijn. Een niet volgens de regel der katholieke Kerk toegediend doopsel is ongeldig, b.v. wanneer geen water wordt gebruikt maar een andere vloeistof, wanneer het water in het geheel niet stroomt, wanneer de sacramentele woorden niet worden gebruikt (maar woorden met een andere betekenis). Dit moet van geval tot geval worden uitgemaakt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen