Spanning in het huwelijk

Onze tijd vraagt om nieuwe vormen op allerlei vlak. Dat geldt ook op het vlak van het pastoraat. Daarbij denk ik aan de huwelijkscatechese. Vroeger was er geen huwelijkscatechese. Was dat een gemis? Het is maar hoe je het beziet. De persoonlijke pastorale begeleiding van man-en-vrouw was en is er wel. Ik mijd die ook niet op geboortebezoek en doopbezoek. Huwelijksproblemen bespreek ik liever in de persoonlijke pastorale sfeer dan in bredere kring. Vorige week had ik een indringend gesprek met een echtpaar, waarvan het huwelijk was stukgelopen. In dat gesprek heb ik onder andere, na en naast het gebed tot God, drie zaken benadrukt. Ten eerste de noodzaak van totale zelfverloochening, ten tweede de nuchterheid om de zaken onder ogen te zien en te onderscheiden tussen wezenlijk en minder belangrijk, en ten derde de aanvaarding van de gebrokenheid van elk huwelijk na Genesis 3, dus de doorwerking der zonde. Aanvaarding is dus geen lijdelijkheid en ook geen goedkeuring.

Spanning binnen het huwelijk
Ik mis het inzien van de zonde vaak in allerlei huwelijksboeken. Men gaat vaak uit van de maakbaarheid, de herstelbaarheid van hetgeen gebroken is, ofwel van de houdbaarheid van wat in algemene goedheid goed genoemd wordt. Daarmee schuif ik verantwoordelijkheid en werkzaamheid niet aan de kant. Toch kan men zijn voordeel doen met huwelijksboeken. Ze kunnen nuttig zijn en van advies dienen. In vele huwelijken zijn huwelijksboeken niet nodig, maar soms is het goed er kennis van te nemen, ook ten nutte van gesprekken met anderen. Dat geldt ook voor het boek van ds. P. van der Kraan. Hij schreef In trouw verbonden. Boven dit stukje staat: ‘Spanning binnen het huwelijk.’ Spanning kan een zaak zijn van grote problematiek en crisis, ja kan zelfs leiden tot depressiviteit van de echtgenoten, de kinderen en dus het hele gezin.

Taboe
In onze dagen zijn er cursussen voor jonggehuwden, gespreksgroepen et cetera. Je vraagt je af of dat de taak van de kerk en de ambtsdragers is. Medische en technische voorlichting is duidelijk niet hun taak. Ook vraag ik me af of deze dingen in groepen besproken moeten worden. Is er soms een heimelijke reden om zo over seks te spreken? Ik heb mijn vragen hieromtrent. Men zegt dat vroeger dit spreken taboe was, dus een foute houding? Ik ben van mening dat de seksualiteit niet behoort op de straten van ‘Jeruzalem’ en dat de openbaarheid hiervan niet altijd goed is. Daarmee strijk ik tegen de haren in van alle artikelenschrijvers in allerlei reformatorische bladen. Is al wat thuishoort in de intimiteit en in het verborgene daarom ineens geheimzinnig, verkeerd en stiekem? Intimiteit en verborgenheid zijn positieve zaken. We gaan mee met de verseksualiseerde cultuur en hebben redenen gezocht om dat te rechtvaardigen en verontwaardigd te reageren op hen die er anders over denken. De openbaarheid en bekendheid voorkomt zonden. Is dat zo? Neen, zie maar naar nicotine, alcohol, drugs, hiv en aids! Vaak maakt men allerlei problemen die er niet zijn. Gods Woord spreekt van onthouding. De ganse wereld roept ach en wee over de houding van Amerika met haar abc-program tegen hiv: abstinancy (onthouding), be faithfull (trouw zijn in het huwelijk) en condoms; het laatste laten we maar even rusten.

Genieten
Ook ten aanzien van huwelijkscatechese ben ik niet zo’n enthousiasteling. Ik houd het woord catechese liever voor het bijbrengen van de bijbelse boodschap en leer. Dat christenen onderling eventueel de noodzaak zien vanuit de praktijk en vanuit deze maatschappij, is een andere zaak. Maar is het nodig dat de kerk ambtelijk inspringt in alle problematiek? Daar komt bij dat ik vind, dat de nadruk steeds meer komt te liggen op het genieten in het hier en nu, genieten van zaken vanuit de schepping en dat in de praktijk vaak tegenover het krijgen van kinderen. De nadruk leggen op genieten en in de geslachtelijke omgang het beeld Gods beleven en als heenwijzing naar de eenheid van de goddelijke Personen, is een uitdrukking die me toch wel doet terugschrikken. Voorts vraag ik me af of onze tijd, en onze gezindte, het bijbelse woord schaamte nog wel kent en van die zaak afweet. Het lijkt alsof we recht hebben op seksualiteit en dat we dat maximaal moeten beleven; de zonde speelt geen rol meer. En weten we ervan dat vele seksuele zaken in feite een afreageren vormen van spanningen op allerlei vlak? Alles is niet zo fraai als het lijkt. Wanneer we de seksuele relatie bezien als zaak van ontspanning en gezinsvorming, dan vraag ik me ook af, wat de volgorde moet zijn en wat het eerste inhoudt. Gezinsvorming komt al gauw om de hoek kijken en vaak wordt het dan gezinsplanning op rationele motieven. Ook daar heb ik mijn vraagtekens bij.
En of de methode met de naam NFP (natural family planning) met haar ingewikkelde berekeningen, cursus en cursusleider wel zo natuurlijk is, is de vraag nog maar. In de Schrift lees ik vele teksten over vermenigvuldiging en die wijzen niet direct op een aantal kinderen wat ik gewenst acht. In ontwikkelingslanden weet ik van reclameborden langs de weg die zeggen ‘een klein gezin is een gelukkig gezin.’ Ik acht dat zonder meer werelds. En of de tekst van het bij de vrouw wonen met verstand hierop slaat, is een tweede, mede ziende op het verband waarin deze tekst staat.

Kleine gezinnen
Toch zie ik die tendens van kleine gezinnen in vele kringen, ook van reformatorische kerken en gemeenten; zie maar naar het aantal kindertjes wat gedoopt wordt. Ik heb het vanzelf over de gewone gang van zaken en niet over situaties waar aantoonbaar medische redenen zijn (fysiek en psychisch). In de ontwikkelingslanden is het probleem niet de uitdijende bevolking, maar de omstandigheden; men lost de ellende het gemakkelijkst op door voorbehoedsmiddelen te propageren. Verder moeten we er niet aan denken welk een heilloze werking het misbruik van de pil en het condoom hebben ten aanzien van de zedelijkheid van oud en jong. Ze zijn alle vanuit werelds oogpunt ontwikkeld, namelijk ter bevordering van de vrije bandeloze uitoefening van de seksualiteit.

Inzetting
Overigens ben ik, in zijn algemeenheid, van mening dat men niet te jong dient te trouwen en de verkeringstijd moet niet te kort zijn. Dat kan middellijk soms spanningen binnen een huwelijk voorkomen. Daarbij is elkaar verstaan van belang en een rijpheid naar lichaam en geest gewenst. Ik schreef bovenstaande naar aanleiding van het boek van ds. P. van der Kraan, hetwelk analyserend is en bouwstenen aanreikt aan gehuwden. Soms geeft het schema’s als van man en vrouw (blz.138; klopt dat?). Ik denk ook aan zaken als communicatie (zie ook het boek van ds. P. Ruitenburg met als titel Elkaar verstaan) en conflictbeheersing; deze beide hoofdstukken zijn trouwens in alle relaties van belang. Verder komen zaken aan de orde als de verhouding man-vrouw, gezinsvorming, plaats en taak van man en vrouw, leerschool voor het leven, seksualiteit als Gods gave (en ook opgave?). Terecht wordt gesteld dat het huwelijk Gods instelling is en in de hemel gesloten wordt met alle concrete vragen van dien. Verder benadruk ik nog dat het huwelijk een zaak is van deze bedeling, dat het geen sacrament is, zoals de rooms-katholieke kerk leert. Dat de Schrift ons richtsnoer zij in deze gehele problematiek. Ik benadruk daarbij nog dat de geestelijke eenheid nadrukkelijk het kader zou moeten zijn voor de lichamelijke beleving van het huwelijk en dat we huwelijk en religie niet moeten vermengen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen