Kruis-dragen

Ik wijs erop dat het woord ‘kruis-dragen’ in de Bijbel een iets andere klank heeft dan dat het nu in de kerk heeft. De Heere Jezus heeft het in Mattheüs 16:24 over kruis-dragen. ‘Wie achter Mij wil komen, verloochene zichzelf en neme zijn kruis op en volge Mij.’ De discipelen schrokken van het woord ‘kruis’. Zij kenden het kruis alleen als een vreselijk martelwerktuig. Het kruis opnemen betekent vandaag zoiets als: Trek je oranje overall aan. We zien het voor ons: de slachtoffers van IS, geknield in een oranje overall op het strand. Kruis-dragen in de Bijbel betekent de consequenties aanvaarden die het dienen van de Heere met zich meebrengt.

Bij ons heeft het woord ‘kruis-dragen’ een andere klank. We zeggen soms: elk huis heeft zijn kruis. In de kerk horen we er vooral in dat we geduldig het lijden dat ons treft, moeten dragen. Bij Calvijn zien we het woord ‘kruis-dragen’ al deze ruimere betekenis hebben. Hij heeft het over moeilijke en bittere omstandigheden die we als tegenspoed en rampen beschouwen (III,viii,1). Vroeger was er veel leed. De gemakken die wij vandaag hebben, waren toenmaals onbekend. De geneesmiddelen en de chirurgie waren primitief. Men kende geen pijnstillers of slaaptabletten. Het sterftecijfer was hoog. Leven wij vandaag in een andere wereld? Het nieuws informeert ons dagelijks over de ellende in de wereld. We horen van grote vluchtelingenstromen, aids, burgeroorlogen, corruptie, uitbuiting. Leven wij in het Westen dan in een andere wereld? Tot op zekere hoogte wel. Maar laten we ons niet vergissen, schijn bedriegt. Er is de pijn van het ongetrouwd-zijn, het verdriet van een moeilijk huwelijk; het gemis van kinderen, de zorgen over kinderen; een geknakte gezondheid, psychische nood, rouw.

Salomo schrijft in Prediker dat de rechtvaardige en de goddeloze hetzelfde meemaken (9:2). Psalm 34 zegt dat de tegenspoeden van de rechtvaardige vele zijn. Asaf worstelde ermee; hij zag de voorspoed van de goddelozen. Het botste bij hem. Hij was de psalm zo mooi begonnen: Immers is God voor Israël goed, voor degenen die rein van hart zijn. Het leek echter in volkomen tegenspraak met wat hij meemaakte. Er was opstand in zijn hart. Wie zijn eigen hart kent, kijkt daar niet vreemd van op. We staan vaker in het leven als rechthebbende dan als rechteloze. Alles is aanwezig om God verwijten te maken, Hem aan te klagen …

Om stil te worden voor God is het goed te overwegen dat God nooit een kruis geeft om het kruis. Hij heeft er altijd een doel mee voor ogen. Ik noem een aantal doelen, die ik bij de puriteinen vond; zij hebben veel nagedacht over dit onderwerp en geprobeerd pastorale leiding te geven.

1. Het kruis is bedoeld om de echtheid van ons geloof te beproeven. Bij Job is het heel duidelijk dat hij om deze reden werd beproefd. Dient hij God uit eigenbelang of omwille van God Zelf? Is het om niet dat Job God vreest? (Job 1:9)
2. God geeft een kuis om Zijn kinderen te oefenen zich niet te vast te hechten aan de aarde. Het kruis is bedoeld om ons meer hemelwaarts te richten. ‘God legt op aarde Zijn kinderen op een bed van doornen, opdat ze uitzien en verlangen naar het bed van dons in de hemel’ (Thomas Boston). Laten we eerlijk zijn, wij mensen hebben toch de neiging om te denken dat het allemaal om dit leven draait. We slaan onze pinnen flink diep in de aarde.
3. Het kruis is bedoeld om te herinneren aan de zonde. Het overkomt ons vanwege de zonde. Toen de broers van Jozef door Jozef streng werden aangepakt, zeiden ze: Voorwaar wij zijn schuldig aan onze broeder (Gen. 42:21). Er is een verband tussen zonde en kruis. Tegelijk wijs ik erop dat we moeten oppassen een direct verband te leggen tussen zonde en tegenspoed. Bij de blindgeborene uit Johannes 9 waarschuwt Jezus Zijn discipelen ervoor. Het gaat meer om de erkenning van ons zondige bestaan als zodanig.
4. Een kruis kan zonde voorkomen. Paulus schrijft over zijn scherpe doorn opdat hij niet hoogmoedig zou worden op de hem geschonken genade (2 Kor. 12:7).
5. Een kruis kan gegeven worden met het doel om te ontdekken aan verborgen verdorvenheid. Mozes staat bekend om zijn zachtmoedigheid. Maar wat leefden er in zijn hart veel verborgen driften. Wie zou ooit gedacht hebben dat de godzalige Jeremia ertoe zou komen om zijn geboortedag te vervloeken? Het kruis wordt gegeven opdat we vanwege de inwonende zonden ons te meer verootmoedigen voor God.

De Heere kan de moeilijkste wegen gebruiken om de rijkste geloofsgetuigenissen eruit geboren te laten worden. Ik haalde Asaf aan. Na de felle strijd en diepe vertwijfeling zingt hij: ‘Bezwijkt mijn vlees en mijn hart, zo is God de Rotssteen van mijn hart en mijn deel in eeuwigheid’ (Ps. 73:26). David in Psalm 42 roept: ‘Waar is mijn God?’ Hij eindigt de psalm echter met de belijdenis dat hij God zal loven en noemt God de God van de menigvuldige verlossingen. De rijkste geloofgetuigenissen zijn veelal geschreven in tijden van druk en kruis. Ik herinner me de Hongaarse predikant ds. Visky Ferenc, die 13 jaar gevangen heeft gezeten. Uit zijn eigen mond heb ik gehoord dat hij zei: ‘Het waren gezegende jaren.’ Ik raad u aan de afscheidsbrieven van Guido de Brès aan zijn moeder en aan zijn vrouw te lezen. Indrukwekkend is ook de afscheidsbrief die ds. F. Bakker schreef aan zijn gemeente in Driebergen. Wellicht kent u het Nieuwjaarslied van Dietrich Bonhoeffer, geschreven voor zijn moeder en zijn jonge bruid uit de gevangenis van de Gestapo in Berlijn:

In goede machten liefderijk geborgen
Verwachten wij getroost wat komen mag
God is met ons des avonds en des morgens,
Is zeker met ons elke nieuwe dag.

Wij menen te weten wat goed voor ons is. Al te vaak draait het in ons leven om wat tijdelijk is. Augustinus wist al dat ons hart rusteloos op zoek is naar … naar God. We zoeken naar God maar verliezen ons in het schepsel. We zoeken God beneden maar Hij is boven. God geeft kruizen opdat we Hem leren kennen als het goed dat nimmermeer vergaat. Het geheim van de zaligheid en de vreugde van het geloof is dat het zaliger is om afhankelijk te zijn van God en in Hem het hoogste geluk te vinden.

Opheusden, ds. J.C. den Ouden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen