'Het gebed in de consistorie'

Na gebeden te hebben voor de dienaar des Woords vraagt de biddende ouderling in de consistorie: ‘Bereid ook ons aller harten, opdat wij datzelve horen, verstaan en bewaren mogen.’ Het beeld van de zaaier komt ogenblikkelijk voor de aandacht. Christus heeft in verband met de Woordverkondiging uitgebreid gesproken over het optreden van de zaaier. De zaaier als prediker van het Woord. In Mattheüs 13, Markus 4 en Lukas 8 kunt u daar van alles over lezen. De evangelisten hebben eenieder op zijn eigen wijze de gelijkenis verteld en van commentaar voorzien. Er zijn kleine verschillen maar de hoofdlijn is hetzelfde.

Wij zijn als predikanten nogal eens geneigd om de gemeente op te delen in ‘bekeerde mensen’ en ‘onbekeerde mensen’ of ‘vernieuwd’ en ‘onvernieuwd’. Uit de gelijkenis die de Heere Jezus heeft uitgesproken, blijkt dat dat toch iets te simpel gesteld is. De Heere heeft het over vier groepen luisteraars in de kerk. Om dat te adstrueren neem ik de gelijkenis zoals die beschreven staat in het evangelie van Lukas. Wanneer de Heere Jezus de gelijkenis verteld heeft, gaat Hij in hoofdstuk 8 vanaf vs. 11-15 de inhoud heel concreet toepassen. Het zaad dat de zaaier – dat is hier natuurlijk de prediker – bij zich draagt, is het Woord van God. De zaaier is bepaald niet karig met het zaad. Hij werpt het alle kanten uit. Zo mag ook de prediker niet te benauwd zijn met de aanbieding van Gods genade. De aanbieding gaat de hele gemeente aan. Jong en oud, wijs en dwaas moet het horen dat er bij de Heere ruimte is om zalig te worden. Niemand is te slecht! Het bloed van Gods lieve Zoon reinigt werkelijk van alle zonden. Zo behoort de dienaar de gemeente tegemoet te treden.

Onder de prediking gebeurt er wat. Daar attendeert de Heere Jezus op. In vers 12 staat: ‘En die bij de weg bezaaid worden, zijn dezen die horen; daarna komt de duivel en neemt het Woord uit hun hart weg, opdat zij niet zouden geloven en zalig worden.’ Mattheüs de evangelist zegt het iets anders. In hoofdstuk 13:19 lezen wij: ‘Als iemand dat Woord des Koninkrijks hoort en niet verstaat, zo komt de boze en rukt weg hetgeen in zijn hart gezaaid was; deze is degene die bij de weg bezaaid is.’ Uit deze woorden van de evangelisten blijkt dat de uitdrukking: ‘’t Ging het ene oor in en het andere uit’ niet waar is. Het gepredikte Woord komt in het hart van de hoorder. Zowel Mattheüs als Lukas gebruiken het werkwoord ‘horen’. Dat doet trouwens ook Markus in hoofdstuk vier. Lukas schrijft er verder niets bij. Dat doet Mattheüs wel. Mattheüs schrijft van de luisteraar dat hij het Woord hoort, maar het niet ‘verstaat’. Horen en toch de boodschap van het gehoorde niet verstaan. We kunnen het Woord ook lezen zoals de Moorman en het ook niet verstaan. Verstaan heeft in deze context niet direct met ‘begrijpen’ te maken. De luisteraar of de lezer begrijpt wel wat er staat, maar ervaart toch een gapende kloof tussen wat hij hoort of leest en zijn persoonlijk leven. De wereld waar de woorden voor staan, is niet zijn wereld. De woordwerkelijkheid waarmee hij wordt geconfronteerd thuis aan de huistafel of in de kerk bij de Woordverkondiging is een werkelijkheid die niet aansluit bij zijn belevingskaders. Toch doet het Woord iets. Veel zelfs! Volgens Mattheüs moet de duivel het gestrooide zaad dat in het hart gezaaid is eruit rukken. Lukas zegt het iets milder, maar toch wel met dezelfde boodschap: ‘daarna komt de duivel en neemt het Woord uit hun hart weg’ (vs.12b).

Het Woord is in het centrum van ons leven aangekomen en heeft zich enigszins vastgezet. Waar moeten wij dan heel concreet aan denken? Het geweten van de mens is erdoor opgevoed en hij weet door die vorming heel goed wat in overeenstemming met Gods wil is en wat niet. De luisteraar met het Woord in zijn hart zal zijn leven er ook naar inrichten. Er is enig beslag. Men kan zelfs tot op zekere hoogte ijveren voor allerlei goede aan de Bijbel gerelateerde instellingen. Het verdrietige is dat het verblijf van het Woord in het hart niet geleid heeft tot waarachtige bekering. De duivel ziet toe wat er gebeurt met een mens die onder het Woord komt. We weten inmiddels dat hij de trouwste kerkganger is. Tot grote ergernis ziet hij dat mensen zich laten gezeggen door het verkondigde Woord. Hij ziet aan hun luisterhouding, aan het zingen en het gebed dat het Woord hen niet onberoerd laat. Hij ziet in hun levensgang dat zij zich onderscheiden van anderen die zich niet onder het Woord begeven. Daar moet nodig verandering in komen. Hij zal al zijn list en venijn uit de kast halen om een einde te maken aan de kracht die het Woord uitoefent in het hart van de kerkmens. Daarom staat er niet voor niets in het Mattheüsevangelie dat hij rukt aan het zaad dat wortel heeft geschoten in het hart. Hij gebruikt daar soms gewoon grof geweld bij. Een doel staat hem voor ogen. Lukas zegt het: ‘opdat zij niet zouden geloven en zalig worden.’ Daar is hij op uit! Hij weet dat er voor hem geen zaligheid is. Hij gunt het de mensen niet! Ik niet, dan zij ook niet die bewust voor mij gekozen hebben. Zo komt hij openbaar als een mensenmoordenaar!

Wordt vervolgd.

Nederhemert, ds. H. Zweistra

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen