Separerende Prediking

Zonder nu – om zijn woorden te gebruiken – ‘belerend en uit de hoogte andermans gebreken en tekorten vast te stellen’, denk ik dat deze zorg breed gedeeld wordt. Althans als we ons oor eerlijk te luisteren leggen bij zowel de kerkenraden als de gemeenteleden. De een kan het misschien wat beter verwoorden dan de ander, maar allen geven aan dat ‘ze wat missen’ in de prediking. Wanneer we als predikanten, kandidaten of voorgangers direct na de dienst of later op huisbezoek hierop gewezen worden, dan zijn we snel geneigd om onze verdediging direct in stelling te brengen: Wat bedoelt u? Wat meent u te missen? Vaak voelt die ander zich door die vragen in het nauw gedreven en verontschuldigt zich dan met de opmerking geen theoloog te zijn. Maar toch blijven ze bij hun gevoelen.

Onwillekeurig denk ik hierbij aan de in 1991 overleden prof. dr. J. de Graaf. Sinds 1955 doceerde hij ethiek aan de theologische faculteit van de Rijksuniversiteit te Utrecht. Hij verstond de kunst om een gestelde vraag eerst verder uit te diepen en deze dan vervolgens te beantwoorden. Met andere woorden: Is het niet onze taak als predikanten, kandidaten en voorgangers om in plaats van ons direct in de verdediging terug te trekken, de ander eerst tegemoet te treden en desnoods hem of haar te helpen de gevoelens duidelijker onder woorden te brengen? Een open en eerlijk gesprek heeft – ook geestelijk gezien – meer nut dan het optrekken van een verdedigingswal. Trouwens, het is sowieso van belang om ons te bezinnen op de prediking en al wat daarmee te maken heeft. Ook al hebben we het tentamen voor homiletiek (predikkunde) gehaald, een voortdurende bezinning blijft noodzakelijk én nuttig. Ja, juist dan als we door Gods genade onze roeping als dienaren van het Goddelijke Woord ernstig mogen nemen. Ik wil dan ook eenieder het boekje van ds. A. Moerkerken aanbevelen. Het is geschreven – zo kunnen we in het ‘Woord Vooraf’ lezen – voor predikanten, ambtsdragers en ieder betrokken gemeentelid. Met andere woorden: ook voor gemeenteleden ligt er in dezen een taak en roeping. Mag er ook in de gemeenten gebed gevonden worden? Ja, juist ook voor hen die zich geroepen mogen weten om het Woord te bedienen? Weet, dat een waar gebed van Boven is en als het geen oprechte kritiek is … is deze van beneden!

Ziende nu onzer aller verantwoordelijkheid inzake de prediking des Woords biedt het boekje van ds. Moerkerken veel ter overweging. Mooie gedachten komen we tegen als het gaat over de voorbereiding op de prediking, ook heel praktische handreikingen. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan wat er naar voren gebracht wordt inzake het vinden van een tekst. Zij het met een kanttekening haalt ds. Moerkerken hierbij wijlen ds. J. van Andel aan, die in zijn Vademecum Pastorale opmerkt: ‘Dat men naar een tekst zoeken moet, is juist geen gunstig teken. Het brengt onder de verdenking dat men van de bestudering van de Schrift weinig werk maakt.’ Al is de verleiding groot om uit dit eerste gedeelte van het boekje ‘Separerende prediking’ nog meer te citeren, toch willen we het hierbij laten om te verwijzen naar het tweede gedeelte.

De onderscheidenlijke prediking wordt steeds minder gehoord. Ja, in de prediking verdwijnt meer en meer het onderscheid tussen bekeerd en onbekeerd. Bovendien wordt er ook steeds minder op gewezen dat er standen in het genadeleven zijn.

Hier ligt namelijk dé reden van de uitgave van dit boekje. Met grote zorg ziet ds. Moerkerken, dat ‘de separerende prediking bezig is te verdwijnen uit bepaalde sectoren binnen de gereformeerde gezindte’. Kortom: de onderscheidenlijke prediking wordt steeds minder gehoord. Ja, in de prediking verdwijnt meer en meer het onderscheid tussen bekeerd en onbekeerd. Bovendien wordt er ook steeds minder op gewezen dat er standen in het genadeleven zijn. Evenzo komt er volgens ds. Moerkerken in vele preken ook niet meer het onderscheid aan de orde, dat er toch gevonden wordt onder degenen die nog onbekeerd voortgaan op de brede weg. De een verkeert nog door Gods goedheid onder het beslag van het Woord, de ander is aan de onverschilligheid overgegeven en een derde zoekt in zijn geveinsdheid de Heere en zijn naaste te bedriegen. De oorzaak van het feit, dat de separerende prediking steeds minder gehoord wordt, ligt volgens de rector van de bovengenoemde Theologische School in de opkomst van een meer verbondsmatige prediking. Bovendien speelt hierbij ook – bewust of onbewust – de drieverbondenleer een rol.

Met ernst besluit ds. Moerkerken zijn boekje door erop te wijzen, dat het inzake de prediking om zielen gaat, die voor de eeuwigheid zijn geschapen. ‘Elke dienaar des Woords moet bedenken dat deze zielen aan zijn opzicht en zorgen zijn toebetrouwd. Hij mag die zielen niet misleiden. Doet hij dat, dan zal de Heere eenmaal het bloed van zijn hoorders eisen. Daarom: laten we waken. Als dienaren des Woords, als ambtsdragers en als gemeenteleden. Het gaat om de toekomst en het waarachtig welzijn van onze gemeenten. En niet in de laatste plaats: het gaat om het geestelijk welzijn van onze kinderen.’

n.a.v. Ds. A. Moerkerken: ‘Separerende prediking’, uitg. Den Hertog B.V., Houten 2015

Gameren, ds. A.C. Rijken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen