Tweeërlei kinderen van het verbond (1)

- behorend tot dezelfde verbondsgemeente,
- verkerend onder de verkondiging van dezelfde verbondsbeloften en -eis,
- dragend hetzelfde teken en zegel van het verbond als onderstreping van die verbondsbeloften.

‘Tweeërlei’ zit dan niet in het verbond, maar in het verbondskind: of alleen uiterlijk, of ook van harte. Het is één van beide. Met eeuwige gevolgen en een oneindig onderscheid: ofwel behouden, ofwel verloren. Maar wat houdt het dan in om verbondskind te zijn? Wat brengt dat met zich mee? In het navolgende zal ik ingaan op drie aspecten: zegen, hoogspanning en troost.

1. Zegen

Ik ben de HEERE, uw God
Het is de HEERE Die Zijn verbond opricht. De Heere spreekt daarom niet van ‘ons verbond’, maar van ‘Mijn verbond’. Als de Heere komt in Zijn genade en met Zijn verbond, wat zegt Hij dan? Dat horen we iedere zondag vanaf de kansel bij het lezen van de wet: ‘Ik ben de HEERE, uw God.’
Dat waren woorden voor het verbondsvolk destijds. Dat zijn woorden voor de verbondsgemeente van vandaag. Let erop: de Heere zegt dus niet dat Hij de God van de verbondskinderen wil zijn. Maar dat Hij hun God is (zie bijvoorbeeld ook Psalm 95 en Psalm 100).

Ook de kinderen

Daarbij horen ook de kinderen. In het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Ik zal daar niet uitgebreid op ingaan. Denk bijvoorbeeld aan Handelingen 2:39: ‘u komt de belofte toe en uw kinderen.’ Dat is de belofte van het Evangelie. Petrus spreekt hier niet alleen tot de verslagenen van hart. Hij denkt en spreekt hier vanuit het verbond. Zie bijvoorbeeld ook hoe Paulus het vijfde gebod met de belofte (en daarmee het verbond)1 toepast op kinderen binnen de christelijke gemeente (Ef. 6:1-3).
Ook de kinderen! Daarin is geen verschil tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament.
Wat houdt het in dat de belofte de kinderen toekomt? Evenzo: ‘Ik ben de HEERE uw God.’

Gods recht op ons

Dat wil niet zeggen dat iedereen in het Oude Testament van harte geloofde. De Bijbel leert ons anders. Toch spreekt de Heere ook het ongelovige volk aan vanuit het verbond. Bijvoorbeeld: ‘Keer weder, gij afkerige kinderen’ (Jer. 3:22). Kinderen die afkerig zijn. Verbondsbrekers dus. En toch kinderen. Hoe kan dat? Uit kracht van Zijn verbond: de HEERE heeft recht op hen. Bij Hem is genezing van de afkeringen.

In het Nieuwe Testament is dat niet anders. Bijvoorbeeld:
‘Hoeveel te zwaarder, meent gij, zal hij waardig geacht worden, die de Zoon van God vertreden heeft, waardoor hij geheiligd was, en de Geest der genade smaadheid heeft aangedaan?’ (Hebr. 10:29)

Achternaam

We zouden dit kunnen vergelijken met een achternaam. De achternaam maakt duidelijk: je hoort bij die familie. Als het ware: ‘apart gezet’. Daar koos je zelf niet voor, maar dat kreeg je mee. Dat brengt zegeningen met zich mee:
- je mag delen in de gemeenschap, in het bij elkaar zijn als familie;
- je bent erfgenaam.
Zo is er onderscheid met anderen, met een andere achternaam: zij horen daar niet bij.

De HEERE is Verbondsgod van heel de verbondsgemeente: ‘Ik ben de HEERE, uw God.’ Of met de woorden van Jesaja 43: ‘Ik heb u bij uw Naam geroepen, gij zijt van Mij.’ Dat wil zeggen:
- U bent Mijn eigendom, u behoort Mij toe. Ik heb het voor het zeggen in uw leven.
- U bent geheiligd: apart gezet om Mij te dienen en om te delen in de gemeenschap met Mij en erfgenaam te zijn van het eeuwige leven.

Wonder!

Dat is al een stukje onbegrijpelijke en Godverheerlijkende verkiezing. Zo richtte de Heere Zijn verbond met Israël op. Niet om iets in Israël, maar omdat de Heere hen liefhad (Deut. 7). Zo is het vandaag nog. Voordat jonge kinderen iets kunnen vragen – laat staan geloven – legt Hij Zijn hand op hen. We spreken dus niet van het verbond, omdat er iets in hen zou zijn, of wij iets in hen zien. We bedienen de doop niet omdat we ervan uitgaan dat ze wedergeboren, of uitverkoren zijn. Wat zegt de Bijbel over hen? Het doopformulier vat samen: In zonden ontvangen en geboren; Gods toorn waard. Diepe donkere tonen: ‘aan de verdoemenis zelf onderworpen.’ Wonderlijk! Desondanks komt de Heere met Zijn verbond en verbondsbeloften. De doop is het teken en zegel dat de Heere ons opneemt – om zo te zeggen – in Zijn familie. Heenwijzend naar de vergeving en genade van de drie-enige God. Een verbondskind is een kind van het Koninkrijk.

Ja maar …

Ja, maar … toch niet iedereen ... Even wachten. Laat het eerst eens in de volle omvang staan. Een verbondskind is kind van het Koninkrijk en Gods eigendom! Denk daar nu (en regelmatig) eens vijf minuten over na.

2. Hoogspanning

Geen verbondsautomatisme

De zegeningen zijn onvoorstelbaar groot. Maar daar mogen we niet stoppen. De verantwoordelijkheid is ook groot. Vanzelfsprekendheid is – zoals altijd in het geestelijke leven – dodelijk. We mogen nooit zeggen dat het wel goed zit, omdat we gedoopt zijn, serieus leven etc. Denk aan wat al naar voren kwam: ‘afkerige kinderen’ en ‘het onrein achten van het bloed van Gods Zoon’. Christus noemt in Johannes 8 de mensen met wie Hij spreekt: uit de vader de duivel. Aangrijpend! Het zijn verbondskinderen, nota bene! Tegen wie de Heere gezegd heeft: ‘Ik ben de HEERE uw God.’

Verbondskinderen staan onder hoogspanning. Laten we die spanning niet wegredeneren. Het voert de spanning ten top!

Afstand

Waarom is verbondsautomatisme dodelijk? Omdat we er dan aan voorbijleven wie wij zelf zijn. Het verbond is wel eenzijdig, maar er zitten toch twee kanten aan. Denk aan het doopformulier. In ieder verbond zijn twee delen begrepen. Samengevat: volkomen liefde tot de drie-enige God en wandelen in Zijn wegen. Wie zal dat doen? Bent u er weleens mee vastgelopen?

Het is waar: er zijn ook kinderen en jongeren die de Heere leerden vrezen. Toch is van alle verbondskinderen ook waar wat Paulus schrijft: Er is niemand die God zoekt, goed doet; de gehele wereld is verdoemelijk voor God (Rom. 3). Want wat doen wij van nature? Wij zeggen: ‘Ik hoef U niet! Ik heb U niet nodig!’ Niet anders dan verwerpen dus: ‘U zegt dat ik van U ben, maar ik wil niet van U zijn!’

Wat een ontzaglijke werkelijkheid! Denk nog even terug aan de achternaam. Soms gebeurt het dat kinderen niet meer bij die familie willen horen. Wat erg! Ervan uitgaande dat (met alle gebrek) toch het goede is gedaan en gezocht. Wij doen van nature precies hetzelfde tegenover de Heere. We nemen:
- afstand van de gemeenschap met de Heere,
- afstand van Gods genadewoord en -beloften,
- afstand van de erfenis.

Verbondswraak

De Heere zegt: ‘Ik ben de HEERE uw God, Die u uitgeleid heb uit het diensthuis van de zonde.’ Op weg door de woestijn, naar het hemels Kanaän. Opdat we leven zouden van Zijn genade. Als verbondskind bent u in Christus geheiligd. Maar waar is uw hart? Nog in het diensthuis van de zonde? Dan heeft het verbond ook een keerzijde: de verbondswraak. U zult omkomen in de woestijn. Hoe zullen wij ontkomen, als we aan zo’n grote zaligheid voorbij hebben geleefd? Daarover spreekt Christus die aangrijpende woorden in Mattheüs 8:12: als kinderen van het Koninkrijk buitengeworpen.

Huiveringwekkend!

Hardinxveld-Giessendam, ds. A. Kos

1. Ds. W. Pieters, Uw enige troost, 364 (2015).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen