‘God in Nederland’

Dr. T. Bernts – onderzoeker en directeur van het onderzoeksbureau Kaski, dat zich bezig heeft gehouden met het onderzoek ‘God in Nederland’ – zegt in een gesprek dat in het RD van 14 maart werd gepubliceerd dat hij liever niet wil spreken over een ‘verdwijnend christendom’ maar over een ‘wijkend christendom’. Hij onderbouwt deze opmerking door te verwijzen naar de positie van de ‘orthodox-gereformeerde kerken’. ‘Zij vormen de eilanden waarop het geloof zich heeft teruggetrokken’, aldus dr. Bernts. Een opmerkelijke uitspraak! We maken daaruit op dat het christendom niet zozeer verdwijnt uit de samenleving als wel dat het wijkt. Het wijkt voor de macht van het secularisatiemonster en wordt nu ondergebracht in ‘getto’s’. Bernts spreekt liever over ‘eilanden’. Kenmerkend voor een eiland is dat het geen verbinding heeft met het vasteland. Het leefpatroon of zo u wilt de cultuur op zo’n eiland oefent geen invloed uit op het vasteland. Het vasteland kent zo zijn regels, wetten en normen en daar is goed bij te leven. Een cultuur waar nog wel iets doorschemert van het christelijke verleden, maar verder wordt gedomineerd door de mens met zijn geseculariseerde opvattingen. Opvattingen die de mens als zodanig geen strobreedte in de weg leggen. Zo is de situatie in Nederland, aldus dr. Bernts. De ‘orthodox- gereformeerde kerken’ vormen eilanden waar een cultuur heerst die in vele opzichten volstrekt anders is dan wat op het ‘vasteland’ plaatsvindt.

Het is goed dat wij als ‘orthodox-gereformeerden’ een poosje in de spiegel kijken die ons wordt voorgehouden door deze onderzoeker. In de optiek van dr. Bernts zijn wij gesitueerd als ‘eilandbewoners’. Wat betekent dat voor ons? Welke invulling wordt daaraan gegeven? Hoe positioneert hij ons? Wij lezen de Bijbel, gaan naar de kerk, sturen onze kinderen naar reformatorische scholen, hanteren een ethiek die nauw gelieerd is aan het gezaghebbend Woord van God en stemmen massaal op de SGP. Daarom staat het huwelijk, gezinsvorming en een verantwoord arbeidsethos op het ‘eiland’ hoog in het vaandel. Ongehuwd samenwonen, abortus provocatus, euthanasie, het praktiseren van de homofiele aanleg, wordt vanuit het gedachtengoed dat wordt aangereikt vanuit de Bijbel niet Bijbels geacht. Dat betekent overigens niet dat op het ‘eiland’ geen pastorale aandacht zou bestaan voor hen die weten dat zij gelet op hun geaardheid niet zullen trouwen. Ook is er wel terdege oog voor de problematiek rondom het abortusvraagstuk. Nog veel meer zou er gezegd kunnen worden over de cultuur die er heerst op het ‘eiland’. Maar genoeg erover. Het rugzakje van de ‘eilandbewoner’ is dus aardig gevuld met meningen, oordelen en natuurlijk ook heel wat vooroordelen.

Van eminent belang is de tere wandel met de Heere. Dat geeft een transparant en authentiek leven te zien. In die gestalte is de kerk een zoutend zout en een lichtend licht!

Velen van de ‘eilandbewoners’ komen nooit van het ‘eiland’ af. De cultuur die daar heerst is hun cultuur. Daar voelen zij zich thuis en zij kunnen daar uitstekend functioneren. Zij hebben dat cultuurklimaat om het zo eens te zeggen compleet geïncarneerd. Zij koesteren hun tradities en groeien als gevolg daarvan met de dag verder van het ‘vasteland’ af. Dat gebeurt niet bewust, maar is inherent aan het vasthouden en incarneren van vastliggende patronen. Maar ook zijn er ‘eilandbewoners’ die door studie of werkkring wel naar het ‘vasteland’ moeten. Zij komen in aanraking met mensen en meningen die haaks staan op wat zij op het ‘eiland’ meemaken. Dat veroorzaakt veel innerlijke strijd bij het terugpendelen naar het ‘eiland’. Oordelen moeten plotsklaps bijgesteld worden en ‘vooroordelen’ blijken soms nergens op te slaan of zijn veel te ongenuanceerd het leven in geblazen. Uiterst pijnlijk is voor zo’n pendelaar de ontdekking en ervaring dat die ‘vooroordelen’ heel vaak berusten op angst. En angst is een slechte raadgever. Dat weten we. Want wat zijn dan de feiten? Dat de ‘vooroordelen’ aangaande het ‘vasteland’ heel vaak niet op feiten gefundeerd zijn, maar op scheppingen van een geest die niet in staat blijkt te zijn om het verworvene door te vertalen aan een ander.

Op het ‘eiland’ staan de zaken vast. Dat geeft een rustgevend gevoel. Daarom zien we een aantal ontwikkelingen voor ons. Zo zijn er die zich vrijwel afsluiten van hetgeen ze ontmoeten op het ‘vasteland’ en zich kritiekloos vereenzelvigen met de cultuur van het ‘eiland’. Zij ontwikkelen zich op het ‘eiland’ als bekwame woordvoerders van het aanwezige gedachtengoed. Zij kunnen rekenen op de toejuichingen van de overige ‘eilandbewoners’. Vervolgens ontdek je tot verbijstering dat men elkaar op het ‘eiland’ gaat bestrijden. De strijd gaat dan ineens over de vraag: Wie is er zo heilig als ik? Ook zijn er ‘eilandbewoners’ die de oplossing zoeken in het compromis. Op het ‘eiland’ is men een ‘eilandbewoner’ en op het ‘vasteland’ is men een ‘vastelandbewoner’. Kortgeleden werd het zo verwoord: Men stemt massaal de SGP en tegelijkertijd wordt er royaal gesnoept van hetgeen het ‘vasteland’ aanbiedt aan amusement en media. Helaas zijn er ook ‘eilandbewoners’ die op het ‘vasteland’ aanmeren en op geen enkele wijze bestand blijken te zijn tegen de aanwezige cultuur en erin ondergaan.

‘God in Nederland’. De statistische uitslagen waren niet verrassend. Nederland seculariseert in snel tempo. Isolement is geen oplossing! Assimileren is een veeg teken. Wat is de weg? Ik denk dat velen met die vraag worstelen. Hoe moeten we staan in deze geseculariseerde samenleving? Bij grote ethische vraagstukken zoals abortus enz. is het antwoord tamelijk eenvoudig te geven. Maar dan zijn er nog de honderd en een andere zaken die de aandacht vragen. En waar geen pasklare antwoorden voor te vinden zijn! Van eminent belang is de tere wandel met de Heere. Dat geeft een transparant en authentiek leven te zien. In die gestalte is de kerk een zoutend zout en een lichtend licht!

Nederhemert, ds. H. Zweistra

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen