De ware kerk (2)

Wat moest men nu met de oproep van de Nederlandse Geloofsbelijdenis zich bij de ware Kerk te voegen? Helaas is dat wel zo ingevuld dat men de kring waartoe men zelf behoorde zo noemde. Heel sterk – hoewel niet uitsluitend – was dat het geval bij de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt die in 1944 uit de Gereformeerde Kerken waren ontstaan. De Gereformeerde Kerken waren in deze optiek toen een valse kerk geworden. Trouwens iedereen, van welke kerk hij ook was, zo kon men horen, was van Godswege verplicht zich bij de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt te voegen. De laatste decennia is dat geluid uit deze kring geheel verdwenen. Het kerkelijke absolutisme is opgegeven. Dat is verblijdend. Verdrietig is echter dat het heeft plaats gemaakt voor een groot relativisme. Men houdt niet meer over de gehele linie van het kerkelijke leven vast aan het gezag van de Schrift en het afgeleide gezag van de belijdenis.

Andere kerken binnen de gereformeerde gezindte zagen zichzelf wel niet als de enige ware manifestatie van de Gereformeerde Kerk in Nederland maar wel de meest zuivere. Hele gene-raties catechisanten binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken en Gereformeerde Gemeenten is dat bijgebracht. Alle kerken passeerden dan de revue en de eigen kerk kwam dan als de meest zuivere uit de bus. Ook daar is een kentering. Zeker in de Christelijke Gereformeerde Kerken. Weliswaar in mindere mate dan bij de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt zien we ook daar dat bij het gezag van de Schrift en de inhoud van de gereformeerde belijdenis vragen werden gesteld. Het verdwijnen van kerkelijk absolutisme en van kerkisme leidt niet altijd tot winst

Zelf heb ik mijn catechisanten altijd voorgehouden dat de Hervormde Kerk Gods planting in Nederland is en dat wij de Hervormde Kerk gezien haar belijdenis nog altijd als een gereformeerde kerk konden zien. Daar kwam bij dat in vele gemeenten een Bijbelse prediking klonk. Ik wil niet beweren dat binnen de PKN nergens het Woord recht wordt bediend, maar de PKN is geen hervormde of gereformeerde kerk. Zij kan als kerk niet op de gereformeerde belijdenis worden aangesproken. Dat was voor mij en velen met mij reden om achter te blijven bij de vorming van de PKN en zo kreeg de Hervormde Kerk de toevoeging hersteld ervoor. Een toevoeging, waarin als het goed is, verdriet meeklinkt over de situatie die in 2004 ontstond.

Vóór en na 2004 heb ik catechisanten liefde tot de Kerk van Christus in haar hervormde of gereformeerde gestalte zoeken bij te brengen. In de lijn van Groen van Prinsterer wees en wijs ik er dan op dat de Hervormde Kerk breder is dan de uiterlijke gestalte ervan. Wij kunnen ker-ken erbuiten, die de gereformeerde belijdenis erkennen en handhaven, als brokstukken zien van de ene Hervormde Kerk. Zelf zijn we ook gehavend. Met Guido de Brès zeg ik dat de ware kerk daar is waar de Bijbelse prediking is. Ik beperk mij maar tot het eerste kenmerk van de ware kerk. Dat kenmerk kun je, mag je en moet je wereldwijd toepassen. Dan gaat het kort gezegd om de prediking van de ene Naam (Jezus Christus), de twee wegen (brede en smalle) en de drie stukken (ellende, verlossing en dankbaarheid).

Dat wij als (Hersteld) Hervormde Kerk in vergelijking met anderen het zuiverst waren of zijn, heb ik nooit beweerd en hoop ik ook nooit te gaan beweren. Al in Bijbelse tijden vertoonden kerken veel onzuiverheden en gebreken. Die zag en zie ik ook in de gemeenten die ik diende en dien. Mijn wens en bede was en is dat de Heere de prediking wil gebruiken om die gebreken weg te nemen. Dat begint met de waarachtige bekering van onbekeerde kerkgangers. Het moet ons verblijden als, waar dan ook, een Bijbelse prediking klinkt en mensen tot bekering komen.

Vraag of het Woord onder ons en in andere gemeenten Bijbels mag worden verkondigd. De ene Naam, de twee wegen en de drie stukken.

Als ik het woord zuiver voor een kerk gebruik, denk ik aan haar belijdenis. Dan is de gereformeerde belijdenis een zuiverder weergave van de Bijbelse boodschap dan de lutherse Augsburgse Confessie of de gereformeerde baptistische Tweede Londense Confessie.

Ware kerk en ware christen

Binnen de éne kerk van de gereformeerde gezindte heb ik meer geestelijke vrienden dan in de andere. Ik moet eerlijk zeggen dat de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt mij nooit hebben bekoord. De kerkelijke hoogmoed aan de ene kant en de vanzelfsprekendheid waarmee men ervan uitging dat eigen leden kinderen van God waren, gaven een grote vervreemding. Verdrietig vind ik dat Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt inmiddels helemaal op drift zijn geraakt. Positieve zaken die er gevonden werden als trouw aan het gezag van de Schrift gaan overboord. Vroeger werd alom in tweede diensten op zondag de Heidelbergse Catechismus als leidraad voor de prediking gevolgd. Dat begint nu meer uitzondering dan regel te worden. Toch moeten wij, zowel als wij kijken naar het verleden als naar het heden, niet alles over een kam scheren. Juist dan zijn zowel de kenmerken van de ware kerk en van de ware christenen van belang. Binnen een kring waar wij het niet verwachten, kan toch ergens een Bijbelse prediking klinken of kunnen oprechte kinderen van God worden gevonden. Dat geldt ongetwijfeld ook van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt.

Heel mooi vond ik wat ik pas uit de mond van een catechisant hoorde. In zijn werk kwam hij in contact met een emerituspredikant uit deze kring. Hij vertelde dat hij er in het verleden wel op aangesproken was dat hij zijn gemeenteleden niet duidelijk genoeg voorhield dat de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt de ware kerk was. En dat tot op kerkelijk vergaderingen toe. Zijn antwoord was: Bij ons moet overal zo worden gepreekt en onze kerkgangers moeten zich zo gedragen, dat mensen buiten ons reageren: ‘Maar, dat is de ware kerk.’ Dit vind ik een mooie benadering. Ik weet zeker dat het een Bijbelse benadering is. In plaats van de ware kerk zou ik willen zeggen een ware kerk. Ik vermoed zomaar dat als ik dat tegen deze emerituspredikant zou zeggen, hij dit zou beamen. De les voor ons is: Vraag of het Woord onder ons en in andere gemeenten Bijbels mag worden verkondigd. De ene Naam, de twee wegen en de drie stukken.

Als het gaat om de kenmerken van een ware christen, wordt in artikel 29 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis het volgende beleden: ‘En aangaande degenen, die van de Kerk zijn, die kan men kennen uit de merktekenen der Christenen; te weten uit het geloof, en wanneer zij, aangenomen hebbende den enigen Zaligmaker Jezus Christus, de zonde vlieden en de gerechtigheid najagen, den waren God en hun naaste liefhebben, niet afwijken, noch ter rechter-, noch ter linkerhand, en hun vlees kruisigen met zijn werken. Alzo nochtans niet, alsof er nog geen grote zwakheid in hen zij, maar zij strijden daartegen door den Geest al de dagen huns levens; nemende gestadiglijk hun toevlucht tot het bloed, den dood, het lijden en de gehoorzaamheid des Heeren Jezus, in denwelken zij vergeving hunner zonden hebben, door het geloof in Hem.’

Laat iedereen zichzelf afvragen: vertoon ik deze kenmerken?

Boven-Hardinxveld, ds. P. de Vries

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen