Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Opkomst van het refobaptisme

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Opkomst van het refobaptisme

UITDAGING OF BEDREIGING? (4)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Reformatorische baptisten nu

Jarenlang waren er geen of nauwelijks contacten tussen de reformatorische kerken en baptistengemeenten in ons land. Buiten de grenzen van ons land was er wel herkenning met gereformeerde baptisten. In Engeland en Amerika, maar ook in Rusland en elders in de wereld, werden deze aangetroffen en werd verwantschap met hen ervaren. Vanaf het begin van de 21e eeuw duikt de term ‘refobaptisten’ of ‘reformatorische baptisten’ op. Iemand afkomstig uit de Gereformeerde Gemeenten start de website refobaptisten. nl. De initiator ervan wordt later baptist en de site is inmiddels uit de lucht. Dan bestaat er een Stichting Reformatorische Baptisten Nederland, sinds 2005. Volgens hun website hebben zij geen enkele band met anderen die nadien de naam reformatorische baptisten zijn gaan voeren. Men beweegt zich onafhankelijk van anderen. De artikelen op de site zijn sterk polemisch getint. Het is niet helemaal duidelijk wie zich achter deze stichting en site bevinden.

In januari 2010 verenigt een groep voorgangers en leidinggevenden uit verschillende baptistengemeenten zich onder de naam Sola5-baptisten. Deze baptisten oriënteren zich naar hun zeggen op de London Baptist Confession of Faith (1689). Deze baptistische geloofsbelijdenis heeft gereformeerde kenmerken. Men kondigt aan een Nederlandse vertaling ervan voor te bereiden. Tot op heden is deze er (voor zover ik weet) nog steeds niet. Opmerkelijk is dat begin dit jaar Sola5-baptisten haar naam heeft gewijzigd in Proclaim (= verkondig!). Wietse van der Hoek, voorganger te Arnhem en één van de bestuursleden, zegt: “De oude naam kon het idee oproepen dat we vooral ergens tegen zijn. De nieuwe naam onderstreept dat wij vóór zijn, namelijk voor Christus en de verkondiging van Zijn genade”. De vraag die zich opdringt is of Sola5-baptisten bij nader inzien toch liever niet teveel geassocieerd wil worden met de leer van de Reformatie.

Van reformatorische huize

De laatste jaren oefent het baptistische denken in ons land invloed uit op de kerken van de gereformeerde gezindte. Vanouds zijn bevindelijk-gereformeerden altijd wel gevoelig geweest voor het baptisme. Baptisten met hun nadruk op persoonlijke bekering en de doorleving van het heil, zondebesef, het werk van de Heilige Geest en de levende relatie met Christus roepen herkenning op. In Amerika en Canada zijn in de loop der jaren meerderen afkomstig uit de Gereformeerde Gemeenten overgegaan naar een baptistengemeente in de lijn van J.C. Philpot. Zo ontstond nog maar een paar jaar geleden in Chilliwack (Canada) naast en in feite vanuit de beide plaatselijke Gereformeerde Gemeenten (in Ned.) een baptistengemeente die zich heeft aangesloten bij de Gospel Standard Strict Baptist Churches. Deze gemeenten worden voornamelijk in Engeland gevonden en zijn genoemd naar het maandblad The Gospel Standard, waarvan Philpot in zijn tijd jarenlang redacteur is geweest. Het blad verschijnt nog altijd en wordt ook in ons land door meerderen – waaronder ikzelf – gelezen. In deze gemeenten wordt de gereformeerde leer op bijna alle onderdelen, behalve de kinderdoop, aangetroffen. In plaats van de psalmen zingt men er uit Gadsby’s Hymns. Deze hymnes spreken de taal van Gods vrije genade, Christus’ offer, het werk van de Heilige Geest, de strijd des geloofs en het uitzicht op het eeuwige leven.

Zoals gezegd, in Nederland groepeerde enkele jaren geleden een aantal voorgangers en leidinggevenden uit baptistengemeenten zich onder de naam Sola5-baptisten. Eerder dit jaar werd deze naam gewijzigd in Proclaim. Kort nadat de Sola5-baptisten zich presenteerden ontstonden op enkele plaatsen in ons land reformatorische baptistengemeenten. De eerste was in Overberg. Een groot deel van de bezoekers van deze gemeente blijkt uit de reformatorische kerken afkomstig te zijn en als kind gedoopt te zijn. Hetzelfde geldt voor de reformatorische baptistengemeente te Urk. Ook in Goor ontstaat een reformatorische baptistengemeente. Deze is echter afkomstig uit de plaatselijke baptistengemeente die zich meer en meer in charismatische richting ontwikkelt.

Meer evangelisch dan gereformeerd

Via hun website(s) presenteren de reformatorische baptistengemeenten te Overberg, Urk en Goor zich. Daar valt te lezen dat zij officieel instemmen met de vijf sola’s van de Reformatie. De gemeenten te Overberg en Urk verwijzen ook naar de zogenaamde five points of Calvinism, maar noemen de Dordtse Leerregels, die deze five points verwoorden, uitdrukkelijk niet. Wel spreekt men verbondenheid uit met de London Baptist Confession of Faith (1689), maar een link naar de tekst ervan ontbreekt. Opvallend is dat de gemeente te Goor niet verwijst naar de five points, maar wel de vertaalde tekst van ‘1689’ op haar website heeft geplaatst.

De verdere inhoud van elk van deze websites ademt niet het klimaat van de gereformeerde belijdenis in de lijn van de Heidelberger Catechismus en de Dordtse Leerregels. Belangrijke thema’s die er behandeld worden zijn: heiligmaking, geloofsgroei, doop, Geestesgaven, aanbidding en Jezus’ wederkomst. Typisch gereformeerde noties als zondebesef, het ontdekkende en voor Christus plaats makende werk van de Heilige Geest, verkiezing, het recht Gods, aanvechting van de gelovige enzovoorts, worden er weinig tot niet gevonden.

Er loopt een lijn van Stichting Heartcry, met bekende namen als Arjan Baan en Jacques Brunt, naar de reformatorische baptistengemeenten. Aanvankelijk beoogde Heartcry een opwekking of herleving binnen de reformatorische kerken en stelde zich tegelijk zeer kritisch op ten opzichte van de prediking zoals die onder ons en aanverwante kerken te vinden is. Kritiek werd uitgesproken op onder andere de zogenaamde kenmerkenprediking, zelfbeproeving, uitverkiezing en hoe de Heidelberger Catechismus spreekt over heiligmaking. De uitdrukking dat “ook de allerheiligsten, zolang als zij in dit leven zijn, maar een klein beginsel dezer gehoorzaamheid hebben” (HC Zondag 44, antwoord 114) vormt voor Heartcry een steen des aanstoots. Heartcry propageert het overwinningsleven en verwijt de Reformatie teveel te zijn blijven steken in de blijvende zondigheid van de mens.


In de praktijk blijkt het bijvoeglijke naamwoord ‘reformatorische’ niet echt te functioneren.


Momenteel blijkt Heartcry als katalysator te fungeren voor menigeen die afkomstig is uit de reformatorische kerken om over te gaan naar een baptistische of evangelische gemeente. Dat er een verband bestaat tussen Heartcry en de reformatorische baptistengemeenten is duidelijk. Sprekers voor Heartcry worden gevraagd om voor te gaan in deze baptistengemeenten. Dat men zich reformatorisch noemt, heeft bijna uitsluitend te maken met het feit dat vele leden en bezoekers afkomstig zijn uit de kerken der Reformatie. In de praktijk oriënteert men zich liever op John Wesley die arminiaanse trekken had, het methodisme en de daaruit voortvloeiende evangelische beweging en Holiness movement.

Eigenlijk is het de vraag waarin de reformatorische baptistengemeenten zich onderscheiden van andere baptistengemeenten. In de praktijk blijkt het bijvoeglijke naamwoord ‘reformatorische’ niet echt te functioneren. Deze gemeenten bewegen eerder weg van de gereformeerde geloofsleer dan dat baptisten die het van huis uit altijd al zijn geweest deze leer gaan omarmen.

(wordt vervolgd)

Rijssen, ds. H. Lassche

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 augustus 2017

Kerkblad | 24 Pagina's

Opkomst van het refobaptisme

Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 augustus 2017

Kerkblad | 24 Pagina's