Pastoraat aan rouwenden (3)

Rouw in de Bijbel

Alhoewel de Bijbel er weinig over uitweidt, moet de zondeval Adam en Eva een niet te peilen ervaring van verlies hebben gegeven. Alles wat zo goed was, is kapot. De relatie met de Heere is kapot. De relatie met elkaar en de omringende natuur is kapot. De diepe vrede en het zich voor elkaar niet behoeven te schamen, is kapot. We lezen dat de angst (ze verbergen zich) en de schaamte ervoor in de plaats zijn gekomen. Niet veel later verliezen ze Abel (en ook Kain). Dat moet voor hen een enorme schok geweest zijn en een diep rouwproces hebben gegeven. De gevolgen van hun gruwelijke opstand tegen de Heere komen er bij hun kinderen uit. In Genesis 5 komt dan het eerste geslachtsregister met het steeds terugkerend refrein: ‘…en hij stierf…’. Aangrijpend. Door de zonde is de dood in de wereld gekomen en doorgegaan tot alle mensen (Rom. 5: 12). Dat wordt dan ingrijpend waar. Verlies en sterven, rouw en verdriet.

We lezen verderop in Genesis 23 dat Abraham rouw bedrijft over de dood van Sara. Hij kwam om Sara te ‘beklagen, en haar te bewenen’ (23 vers 2) en heeft veel zorg om zijn geliefde dode te begraven. In de Bijbel lezen we dat het niet begraven worden een oordeel is (1 Koningen 16: 4 en 1 Koningen 21: 23, 24). In Genesis 24 wordt Izak getroost door de komst van Rebekka over de dood van zijn moeder (24: 67). Jakob scheurt zijn kleren bij het verlies van Jozef en weigert zich te laten vertroosten (Genesis 37). Zijn liefde voor Jozef betekent voor Jakob dat hij tot zijn dood toe verdrietig wil zijn en rouw wil bedrijven over Jozef. Verdriet en rouw komen dus ook bij de aartsvaders voor en gaan ook het leven van de gelovigen niet voorbij. In Genesis 37 lezen we van de begrafenis van Jakob in Kanaän en de ‘zeer zware rouwklage’ die 7 dagen duurde en bij de dood van Mozes is zelfs sprake van een rouwperiode van 30 dagen (Deut. 34: 8). En dat voor het hele volk. Persoonlijke rouw en nationale rouw.

Rouwgebruiken

In de Bijbel lezen we van rouwgebruiken. Kijk naar Achab. We lezen in 1 Koningen 21: 27: Het geschiedde nu, als Achab deze woorden hoorde, dat hij zijn klederen scheurde, en een zak om zijn vlees leide, en vastte; hij lag ook neder in den zak, en ging langzaam. En bij Job (1:20) Toen stond Job op, en scheurde zijn mantel, en schoor zijn hoofd, en viel op de aarde, en boog zich neder. En bij zijn vrienden? En toen zij hun ogen van verre ophieven, kenden zij hem niet, en hieven hun stem op, en weenden; daartoe scheurden zij een ieder zijn mantel, en strooiden stof op hun hoofden naar den hemel. Alzo zaten zij met hem op de aarde, zeven dagen en zeven nachten; en niemand sprak tot hem een woord, want zij zagen, dat de smart zeer groot was (Job 2: 12 en 13). Het immense verdriet van Job heeft hen aangegrepen en bevangen. Bij rouw hoort stilte. Kort samengevat lezen we in de Bijbel over 1) het scheuren van kleren; 2) het dragen van het rouwkleed of een zak (Ps. 30:12); 3) het omwinden van de bovenlip (Ezechiël 24: 17 en 22); 4) het zich bestrooien met stof en as; 5) het slaan op de borst; 6) het blootsvoets gaan en met omhuld hoofd en 7) het vasten als tekenen van rouw.

Grenzen aan rouwgebruiken

Bovenstaande gegevens leren ons, dat het bedrijven van rouw niet verboden is. Er mag uiting gegeven worden aan het verdriet. Echter: de Heere geeft in Zijn Woord ook de grenzen aan. Zo lezen we in de wetgeving in Deuteronomium 14: 1 Gij lieden zijt kinderen des HEEREN, uws Gods; gij zult uzelven niet snijden, noch kaalheid maken tussen uw ogen, over een dode. 2 Want gij zijt een heilig volk den HEERE, uw God; en u heeft de HEERE verkoren, om Hem tot een volk des eigendoms te zijn, uit al de volken, die op den aardbodem zijn. We zien hier dat men zich als teken van rouw niet mocht snijden of verminken. Het verdriet dus niet wegdrinken of vluchten in de (verdovende) middelen als vorm van zelfverminking. Niet onze rouwgebruiken afstemmen op wat de volken of culturen om ons heen doen. We zijn apart gezet en dat mag ook in onze rouw gezien worden. Dus niet applaudisseren voor een dode, overmatig vrolijke muziek of een dankdienst voor het geschenk van het leven van de overledene. Het lijkt mij, dat die dingen niet passend zijn. Al te somber daarentegen is misschien de andere kant. Waarom zouden we niet zingen, wanneer een kind van God begraven wordt? De psalmen reiken ons dan ook veel woorden van troost en bemoediging aan.

Tot slot

Lang niet alles is in dit artikel gezegd of breed uitgewerkt. Dat zou een boek vragen en daarvan zijn er al heel veel. Ik wil tenslotte nog wijzen op de Heere Jezus Zelf, Die bij het graf van Lazarus ook weende en daarmee uiting gaf aan Zijn verdriet. Tegelijk klinken dan de machtige en troostvolle woorden: Ik ben de Opstanding en het Leven; die in Mij gelooft zal leven, al ware hij ook gestorven; En een iegelijk, die leeft, en in Mij gelooft, zal niet sterven in der eeuwigheid. Gelooft gij dat? Hier komt het op aan! De dood is overwonnen en de dood heeft het leven niet. De angel is eruit en het graf is geopend als een doorgang naar het eeuwige leven. Omdat onze Heere de dood is ingegaan, maar ook uit de doden is opgestaan.

Straks zal deze Heere en Herder alle tranen van de ogen van Zijn schapen afwissen. Dan zal er geen rouw meer zijn noch geween. Daarom: laten we ons richten op de dag van onze opstanding. Er is hoop, dwars tegen alle dood, zorg, verdriet en rouw in en er doorheen. De Heere Jezus leeft en wie in Hem gelooft, leeft eeuwig met Hem. Gelooft u, geloof jij dat?

Kruiningen, ds. J.R. van Vugt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen