Het gebed voor kranke en aangevochten mensen (1)

Er is voorbede gevraagd voor… Het klinkt ons overbekend in de oren wanneer in de morgendienst op zondag op deze wijze de voorbede voor de zieken in de gemeente wordt aangekondigd. Al eeuwenlang is het gebruikelijk om dit te doen. Gegrond op de opdracht om alle zieken in de gemeente een plaats te geven in het gemeenschappelijk gebed van de gemeente: ‘en bidt voor elkander, opdat gij gezond wordt’ (Jak. 5:16). Deze aansporing geldt overigens niet alleen voor het gemeenschappelijk gebed in de eredienst, maar ook voor het gebed in het gezin en het persoonlijk gebed. We willen in drie artikelen daarbij stil staan, naar aanleiding van de formuliergebeden voor zieke en aangevochten mensen.

Soms hoor je er van iemand van, of je leest er iets over. Over een bijeenkomst waar mensen massaal bijeenkwamen om te bidden om de genezing van zieken. Waar mensen (soms op een spectaculaire wijze!) plotseling genezen (?) bleken te zijn. En als ambtsdrager of ouder kan de vraag je zomaar door een jongere of oudere gesteld worden: waarom kennen wij dat niet in onze gereformeerde traditie? Die vraag gaat echter uit van een onjuiste vooronderstelling. Want wordt er niet elke rustdag in de samenkomst van de gemeente gebeden voor alle zieken in de gemeente? We kunnen daar echter zo aan gewend geraakt zijn, dat we de grote waarde hiervan niet (meer) beseffen. We kunnen het soms zó ervaren dat het oplezen van de namen van hen voor wie voorbede gedaan wordt, bedoeld is om gemeenteleden te informeren over het wel en wee van andere leden.

Zeker, het ís belangrijk om de gemeente hierover op een goede wijze te informeren. Maar toch is daar de voorbede in de eredienst niet voor bedoeld. De afkondiging hiervan is in feite een hartelijke en indringende oproep om tijdens de eredienst vurig mee te bidden met de voorganger voor alle zieken in de gemeente. En deze zieken vervolgens ook thuis in het gezin en in het persoonlijk gebed voortdurend op te dragen aan de troon van Gods genade. In de wetenschap dat de HEERE de grote Hoorder van het gebed is, en dat Hij ook in omstandigheden van (lichamelijke en/of psychische) ziekte op het gebed wonderen kan werken. Want wonderen van genezing, waarvoor artsen geen enkele wetenschappelijke verklaring kunnen geven, vinden nog steeds plaats. Op het gebed; uit genade, om Jezus’ wil. Daar kan en wil de HEERE juist ook de voorbede binnen de gemeente voor gebruiken; ook al is dat in de ogen van sommigen wellicht niet zo spectaculair als het genoemde voorbeeld. Maar, Hij kan en wil op het gebed vooral wonderen van bekering tot God en geloof in de Heere Jezus Christus werken. En is dat ook niet waar élke zieke, in het licht van een eindeloze eeuwigheid waar wij naartoe reizen, het meest mee gebaat is? Tot eeuwig behoud!

Intussen blijkt het niet eenvoudig om voorbede te doen voor (ernstig) zieken. Allerlei vragen dringen zich op, welVerdiepinglicht herkent u ze ook. Wat mag ik de Heere vragen voor deze zieke? En, hoe moet ik het Hem vragen? Moet ik (altijd) blijven bidden om genezing? Of moeten we juist vóór alles bidden om bekering, geloof, en volharding? Het zijn vragen waar ook in vroeger tijd mensen mee geworsteld hebben. De kerk van de Reformatie heeft in de 16e eeuw door middel van formuliergebeden voor zieke en aangevochten mensen geprobeerd hierin Bijbelse leiding te geven. Ja, u leest het goed: formuliergebeden; in meervoud. Want hoewel we achter in ons psalmboek bij de formuliergebeden het enkelvoud als titel lezen (het gebed voor kranke en aangevochten mensen), ontdekt u vervolgens dat er daarna twee formuliergebeden voor zieke en aangevochten mensen zijn opgenomen.

In dit eerste artikel wil ik kort ingaan op de achtergrond van deze beide formulieren en de titel van beide. In de twee volgende artikelen zullen we in elk artikel afzonderlijk stilstaan bij deze twee formuliergebeden. Ook deze twee formuliergebeden stammen uit de bloeitijd van de kerk van de Reformatie. In het eerste Psalmboek van Petrus Datheen, dat in 1566 te Heidelberg gedrukt werd, waren deze twee formuliergebeden reeds opgenomen. Opvallend is daarbij wel dat het gebed dat in ons psalmboek eerst is afgedrukt, bij Datheen op de tweede plaats stond. De volgorde is blijkbaar in de loop van de tijd omgekeerd. Het is mij niet bekend wanneer en waarom dit gedaan is.

We hopen te zien dat we in deze twee formuliergebeden heel veel Bijbels onderwijs ontvangen als het gaat over het gebed voor zieken. Het verdient echter wel onze aandacht dat het niet alleen gaat om gebeden voor zieke mensen, maar tegelijkertijd om gebeden voor aangevochten mensen. Dat werpt direct al een bepaald licht op deze gebeden. Aanvechting is immers een zaak die alleen het ware geloof kent. Sterker nog: er is geen waar geloof zonder aanvechting, zo leren we uit het boek van de Psalmen. De formuliergebeden zijn blijkbaar in het bijzonder gericht op het verwoorden van de nood van Gods kinderen, die juist in tijden van ziekte (of juist door hun ziek zijn) hevig worden aangevochten. Zou de HEERE wel van je afweten, nu je door deze (ernstige) ziekte getroffen wordt? Is deze ziekte geen straf van God vanwege je zonden? Allerlei bange vragen kunnen het christenhart in hevige aanvechting brengen. Juist zulke aangevochten christenharten vinden in deze formuliergebeden bijzonder veel Bijbels onderwijs.

‘en bidt voor elkander, opdat gij gezond wordt’
(Jak. 5:16)

Tegelijkertijd mag niemand om deze reden deze formuliergebeden naast zich neer leggen; wanneer we weten of denken nog geen kind van God te zijn. Immers, ook dan wordt ons de weg van het Woord van God door middel van deze formuliergebeden gewezen. Naar de enige troost van een christen in leven en sterven; en daarmee óók in dagen van ziekte. Dat is altijd de weg naar de Man van smarten, de Heere Jezus Christus. Van Wie Jesaja in diepe verwondering zegt: ‘Waarlijk, Hij heeft onze krankheden op Zich genomen, en onze smarten heeft Hij gedragen (Jes. 53:4a)’. Zo kan en wil de HEERE omstandigheden van ziekte en aanvechting gebruiken om ons voor het eerst of weer opnieuw aan Hem te verbinden, in het geloof. Tot vergeving van onze zonden, maar ook tot heiliging van ons leven. Zodat in ons leven wáár wordt, waar om gebeden is bij onze doop: ‘Opdat wij ons kruis, Hem dagelijks navolgende, vrolijk dragen mogen; Hem aanhangende met waarachtig geloof, vaste hoop, en vurige liefde.’

Wat een wonder wanneer we Hem zó mogen volgen, dwars door het kruis van ziekte en aanvechtingen heen. Dan mag elke gelovige nochtans weten: ‘nu reis ik getroost, onder het heiligend kruis, naar het erfgoed daarboven, naar het Vaderlijk huis. Mijn Jezus geleidt mij, door de aardse woestijn, gestorven voor mij, zal mijn zwanenzang zijn.’

Arnemuiden, ds. G. Kater

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen