Het avondgebed

Het gebeurde op een operatiekamer. Alles was in gereedheid gebracht voor een grote operatie. En de patiënt, een kleine jongen, werd binnen gereden op een bed. Vriendelijk boog de chirurg zich over het bed van de jongen heen, en zei: ‘het is bijna zover, we gaan je straks opereren. Maar jij merkt er helemaal niets van, want jij gaat lekker slapen’. De jongen keek de arts aan en zei: ‘is dat echt waar? Ga ik echt slapen?’ ‘Jazeker’, zei de arts. Toen gebeurde er iets wat de chirurg en alle anderen die in de operatiekamer waren, nooit meer vergeten zijn. De kleine jongen kwam van zijn bed af en knielde voor zijn bed neer. En even later klonk zijn stem, eerbiedig biddend: ‘Ik ga slapen, ik ben moe; ‘k sluit mijn beide oogjes toe; Heere, houdt ook deze nacht; over mij getrouw de wacht…’. Blijkbaar was het voor hem onmogelijk om te gaan slapen zonder zijn avondgebed te bidden! Ook voor u, en voor mij?

Nadat we in het vorige artikel stilstonden bij het morgengebed uit de formuliergebeden, staan we in dit laatste artikel van deze serie over de formuliergebeden stil bij het avondgebed. Wie denkt aan het avondgebed denkt wellicht onwillekeurig aan het bekende kindergebed wat hiervoor genoemd werd. We kunnen daaruit leren hoe belangrijk het is om onze kinderen te leren bidden. Een formuliergebed zoals het hiervoor genoemde kindergebed kan daarbij een belangrijk hulpmiddel zijn. Tegelijkertijd is het ook belangrijk om onze kinderen (wanneer ze ouder geworden zijn) en jongeren te leren bidden met eigen woorden. Zodat ze leren om aan het einde van elke dag hun zonden en zorgen, maar ook hun vreugden en verlangens bij de Heere te brengen in het gebed.

Als volwassenen kunnen wij op onze beurt heel veel leren uit het avondgebed dat we overdenken in dit artikel. Laten we daarom gaan luisteren naar de tekst van dit vrij onbekende formuliergebed. Wat direct in het oog springt bij het lezen van de eerste zinnen ervan is het beeldende woordgebruik. ‘O barmhartige God, eeuwig Licht, schijnende in de duisternis, Gij Die den nacht der zonden en alle blindheid des harten verdrijft; naardien Gij den nacht verordend hebt om te rusten, gelijk den dag om te arbeiden; zo bidden wij U, geef dat onze lichamen in vrede en stilheid rusten, opdat zij daarna bekwaam mogen zijn den arbeid dien zij dragen moeten, door te staan.’ Wat een prachtige aanhef! De barmhartige God, Wiens hart brandt van ontferming om verloren mensen Zijn genade in Christus te bewijzen, is een eeuwig Licht!

Zo schrijft de apostel Johannes het ook: ‘En dit is de verkondiging die wij van Hem gehoord hebben, en wij u verkondigen, dat God een Licht is en gans geen duisternis in Hem is (1 Joh 1:5).’ En dat Licht schijnt in de duisternis van aardedonkere zondaarsharten (Joh. 1:5). Dat Licht verdrijft door Woord en Geest de nacht van zonden en van blindheid in mensenharten. Het verlicht in de kennis van ons eigen hart, maar ook en vooral in de kennis van Gods genade in de Heere Jezus Christus. Het brengt tot de verwonderde geloofsbelijdenis: ‘Want God, Die gezegd heeft dat het licht uit de duisternis zou schijnen, is Degene Die in onze harten geschenen heeft, om te geven verlichting der kennis der heerlijkheid Gods in het aangezicht van Jezus Christus’ (2 Kor. 4:6). Zo wordt hier in de aanhef van het avondgebed gezinspeeld op Licht en duisternis in geestelijk opzicht. Om vervolgens te belijden dat deze God de nacht gegeven heeft om te rusten en de dag om te werken. Het is maar een korte tussenzin, toch is het goed hier de aandacht op te vestigen. Om het heilzame van Gods instellingen te ontdekken; ook hierin. God geeft ons tijd om te werken, maar ook tijd om te rusten. Omdat Hij weet dat ons lichaam regelmatig rust nodig heeft. Daarom mogen we ook bidden om de nodige rust voor ons lichaam. Voor een goede slaap, waarna we in gezondheid weer wakker mogen worden. Mensen die (grote) problemen hebben met hun nachtrust weten als geen ander dat dit niet vanzelfsprekend is.

We luisteren verder naar het gebed en we leren dat een christen ook in zijn of haar slaap bewaring nodig heeft voor de zonde in de vorm van zondige dromen, en voor de aanvechtingen van de duivel. ‘Matig onzen slaap, dat die niet onordelijk zij, opdat wij aan lichaam en ziel onbevlekt mogen blijven, ja, dat onze slaap zelfs geschiede tot Uw eer. Verlicht de ogen van ons verstand, opdat wij in den dood niet ontslapen, maar altijd verwachten onze verlossing uit deze ellendigheid. Bescherm ons ook tegen alle aanvechting des duivels, ons in Uw heilig geleide nemende.’ Slapen tot eer van God… daar verlangt deze bidder naar. Om zo altijd, in slapen en waken, in leven en sterven, te leven tot eer van die God, Die in Christus Jezus de enige Troost van al de Zijnen is. Uit liefde voor Hem, vanwege Zijn wonderlijke genade.

Tegelijkertijd blijft elke ware christen die genade levenslang nodig hebben, juist aan het einde van iedere dag. Daarom vervolgt het gebed met een indringend gebed om vergeving. ‘En naardien wij dezen dag niet doorgebracht hebben zonder tegen U grotelijks gezondigd te hebben, zo bidden wij U, wil onze zonden bedekken door Uw barmhartigheid, gelijk Gij alle dingen op aarde met de duisternis des nachts bedekt, opdat wij daarom van Uw aanschijn niet verstoten worden.’ Wij blijven bedelaars… Dat zeggen al Gods kinderen Maarten Luther van harte na. Juist daarom vlucht het geloof dagelijks tot het bloed van de Heere Jezus Christus. Wat een wonderlijke kracht ligt er in dat bloed! Want zoals alle dingen op aarde bedekt worden met de duisternis van de nacht, zo wordt alle zondeschuld en onreinheid van alle gelovigen bedekt door de gerechtigheid van de Heere Jezus Christus. Zodat de aanklacht van Gods wet en ons geweten moet zwijgen, en we – vertrouwend op het Woord van het Evangelie van Christus – delen in de vrede met God die alle verstand te boven gaat. Wat een wonder, als we door de kracht van Woord en Geest ervaren dat deze vrede ons hart vervult. Dan bidden we ook de laatste passage van dit gebed met ons hele hart mee, in liefde voor onze naasten: ‘Geef ook rust en troost aan alle kranken, bedroefden, en aangevochten harten, door onzen Heere Jezus Christus, Die ons alzo heeft leren bidden’ (en dan volgt het gebed des Heeren). Zo mag de bidder alle naasten in nood (hoe verschillend die nood ook kan zijn) overgeven in de hand van zijn Heere. En zo mag hij vooral zelf door het geloof zich helemaal overgeven aan God in Christus Jezus door de Heilige Geest. Om te rusten in Hem.

Nooit slaapt een mens beter, dan wanneer we zó inslapen. David wist ervan, al was hij toen zelfs door talloze vijanden omringd. Toch belijdt hij in Psalm 3:6: ’Ik lag neder en sliep; ik ontwaakte, want de HEERE ondersteunde mij’. Wie die God tot zijn of haar deel heeft in Christus Jezus, kan en zal ook eenmaal rustig inslapen aan de avond van het leven. Om dan (verlost van alle strijd tegen de duivel, de wereld en het eigen vlees) te ontwaken op de morgen van de eeuwige heerlijkheid. ‘ik zal, ontwaakt, Uw lof ontvouwen; U in gerechtigheid aanschouwen, verzadigd met Uw Goddelijk beeld’ (Ps. 17:4 berijmd).

Arnemuiden, ds. G. Kater

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen