ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN DE ROOMSCHE EN DE ANGLIKAANSCHE KERK

Onlangs is er iets medegedeeld omtrent verschillende conferenties, welke in den loop deilaatste twee jaren in Mechelen hebben plaats gehad tusschen kardinaal Mercier en een aantal hooggeplaatste Engelsche Protestanten, o.a. den aartsbisschop van Canterbury, inzake een mogelijke hereeniging van de Katholieke en Anglikaansche Kerk.

Enkele Belgische bladen bevatten thans den tekst van een herderlijken brief van kardinaal Mercier, die in alle Roomsche kerken in België is voorgelezen. Daaruit blijkt, dat de gevoerde onderhandelingen eigenlijk geheim moesten blijven, maar dat de aartsbisschop van Canterbury, die in zijn jongste Kerstboodschap aan de aartsbisschoppen der Anglikaansche Kerk op de „onderhandelingen van Mechelen" heefl gezinspeeld, de aangelegenheid wereldkundig heeft gemaakt. En daar deze mededeeling in Protestantsche kringen en bij een deel der Katholieken beroering heeft gewekt, acht kardinaal Mercier het w e n s e l i j k een nadere toelichting te verstrekken.

De aanleiding tot de onderhandelingen is feitelijk de verdwijning van den godsdienstzin onder de menigte, een verschijnsel, dat vrijwel algemeen is. De eerste besprekingen hadden plaats op 6, 7 en 8 December 1922 met vooraanstaande Anglikanen, o.a. Armitage Robinson, deken van Wales, en een groot vriend van den aartsbisschop van Canterbury. Wij kwamen overeen, aldus kardinaal Mercier, dat het onderwerp en de uitslag van onze besprekingen geheim zouden blijven. Beide groepen ontmoetten elkaar opnieuw te Mechelen in Maart 1923. In November had een derde bijeenkomst plaats, waaraan deelnamen deken Robinson en dr. Frère, dr. Charles Gore, oud-bisschop van Oxford, dr. Kidd, prefect van Keble College, mgr. Battifol, kanunnik van Notre Dame te Parijs, en pastoor Hemmer van St. Mandé. Dit waren huiselijke ontmoetingen, geen bijeenkomsten tusschen de afgevaardigden van beide geestelijke richtingen; gedachtenwisselingen, geen onderhandelingen, bezield met denzelfden wensch tot wederzijdsch begrip. Natuurlijk was op verschillende fundamenteele punten de afwijking tusschen beide groepen aanzienlijk, doch men was zich dit beiderzijds bewust. Intusschen begrijpt men wel, dat zoodra er essentieele punten aan de orde kwamen, als dat van de eerstgerechtigheid van den Paus, dat het begin en het einde vormde van de agenda, mijn vrienden, noch ik ook er maar een oogenblik aan gedacht hebben om aan een dwaas verlangen naar eenheid tot eiken prijs ook maar een enkel artikel op te offeren van onze katholieke, pauselijke en Roomsche geloofsleer.

De kardinaal wijst er op, dat er nog geen definitieve besluiten zijn genomen, doch dat een der Anglikaansche onderhandelaars verklaarde, dat het misschien voor 't eerst sedert 4 eeuwen was, dat Protestantsche en Katholieke geleerden zich met elkaar in volkomen vrijheid urenlang hebben kunnen onderhouden over de ernstigste onderwerpen, die hen geestelijk scheiden, zonder dat ook maar één oogenblik de hartelijkheid hunner betrekkingen er onder geleden heeft, noch hun vertrouwen in de toekomst is geschokt.

Tot zoover kardinaal Mercier.

De prelaat veroorlove een Protestantschen dominé enkele opmerkingen.

1. Allereerst, dat er door de mededeelingen in de Kerstboodschap van den aartsbisschop van de Anglikaansche kerk, (d.i, de Protestantsche kerk van Engeland) beroering werd gewekt. Wat waarlijk geen wonder is! Immers, de Roomschen in Engeland beteekenen daar in vergelijking van de Protestanten bitter weinig. Zij halen op geen stukken na, met al hun kardinalen en kathedralen, de 2 mill. Watbeteekent dat onder een bevolking van 37 Vk mill.? Maar waar wil de Protestantsche aartsbisschop van Canterbury, aangedreven door Lord Halifox, den grooten ij ver aar voor hereeniging, dan heen? Hier doet zich ongetwijfeld dc invloed van de zoogenaamde Ritualisten (degenen, die 't ritueel in de Engelsche kerk zooveel mogelijk in overeenstemming met den Roomschen eeredienst wenschen te brengen) gelden.

2. Gebrek aan godsdienstzin bij de menigte riep deze oogingen tot hereeniging te voorschijn. Een gebrek, zegt men van Roomschen kant, dal zich bij Protestantsche volken sterker vertoont dan bij de Roomsche. Wal eigenwaan en hoogmoed een menschenkind niet kunnen ingeven! Alsof de Roomschen statistische zekerheid bezaten! Worden er dan geen klachten over dat schromelijke gebrek uit Roomsche landen als België, Italië, Spanje, het voormalige Oostenrijk vernomen? En hoe staat 't daarmee geschapen in ons Amsterdam? Klagen de pastoors niet steen en been over het euvel der gemengde huwelijken? En leveren de gemeenteraadsverkiezingen voor de Roomschen in Amsterdam niet een pover resultaat op in vergelijking met de reuzenpropaganda, die men daar maakt?

3. Huiselijke ontmoetingen waren het te Mechelen; geen bijeenkomsten tusschen de afgevaardigden van twee kerken, zegt de kardinaal. Let daar goed op! Een Roomsche geestelijke kan en mag zich, krachtens de leer zijner kerk, nooit op één lijn plaatsen met wat voor anderen geestelijken heer ook, Z ij n kerk alleen is de ware kerk. Alle andere kerken zijn scheurkerken, Sectariërgemeenschappen. Tenslotte de Anglikaansche kerk ook. Dat vergeet kardinaal Mercier nooit; evenmin als de geringste kapelaan uit zijn diocees. Daarom vergadert men nimmer op voet van gelijkgerechtigheid. ,,'t Was te Mechelen „huiselijk". Nu ja, dat zegt alles en . . . . niets. En om dat laatste gaat het!

4. Ook geen enkel artikel van onze katholieke, pauselijke en Roomsche geloofsleer wordt opgeofferd. Natuurlijk! Stel u ook voor, wanneer men een onfeilbaren paus aan het hoofd heeft, hoe zou men 't dan nog in zijn hoofd halen om een van de leerstukken der kerk op te offeren ter wille van hereenigen. Dat de aartsbisschop van Canterbury dit niet ziet, toont, ik zeg niet dat hij geen kijk op de Roomsche kerk bezit, maar toch wel, dat het Protestantsche bloed bij dezen Engelschn.'an al heel traag en slap is. Hereeniging van beide kerken is alleen dan denkbaar, wanneer de Anglikaansche ja en amen zeggen wil op wat de Roomsche leert. Een zeer invloedrijk Jezuiet als pater Woodlock van de Onbevlekte Ontvangenis, schreef dan ook in de „Times" onder meer: „Geen compromis op een bepaald leerpunt kan ook maar in overweging worden genomen". Van niet minder belang vooral is, hetgeen Mgr. Battifol, kanunnik van Notre Dame de Paris, en een der voornaamste deelnemers aan de Mechelsche Conferentie, schreef in het December-nummer der „Revue de Genève": „Niet minder duidelijk is het, dat de Heilige Stoel ongenegen schijnt welk teeken van toenadering ook te beantwoorden, dat niet tevens zoude zijn een algeheele onderwerping, getrouw onderdanig".

Ten slotte komt de zoetsappige mededeeling van kardinaal Mercier, dat een der aanwezigen verklaarde dat het waarschijnlijk voor 't eerst sedert 4 eeuwen was, dat Roomsche en Protestantsche geleerden zich urenlang met elkaar in volkomen vrijheid over de ernstigste onderwerpen hadden kunnen onderhouden. Nu, dat was misschien bij een toast na een welvoorzienen maaltijd in het bisschoppelijk. paleis. Dan deelt men wel eens pluimpjes uit. En kardinaal Mercier had er zeker voor zijn tafel en zijn logies ook wel een verdiend. In elk geval was zulks onbestaanbaar in de dagen van John Knox, Schotlands Hervormer. Toen onderhielden Roomsche en Protestantsche geleerden zich zeker ook wel urenlang met elkaar; maar voor de rechtbank der inquisitie of in de apartementen van den scherprechter.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen