TWEEERLEI MAAT

Een der punten van de Roomsche leer. waartegen de Reformatoren zich eens met alle kracht richtten, was de leer der dubbele moraal: „tweeërlei zedeleer voor tweeërlei soort van menschen.

Het wordt meer dan tijd, dat de Protestanten van heden zich met alle kracht gaan keeren tegen 'n andere leer van Rome, ditmaal 'n politieke leer: de tweeërlei bezoldigingsmaat. alweder voor tweeërlei soort van menschen. Men kent het belangrijke programpunt der Roomsche politici: steun aan de groote gezinnen. En wie zou daar niet sympathiek tegenover staan?

Het groote, kinderrijke gezin, staat inderdaad voor moeilijkheden, die elders onbekend zijn. Neem allen maar eens het woningvraagstuk in de groote steden. Na de woningnood, die tijdens de jaren van den grooten oorlog zulke schrikbarende afmetingen aannam, is de toen inderdaad geweldige achterstand door aanbouw op groote schaal nu wel voldoende ingehaald. Maar hoe? Geweldige complexen huizen zijn uit den grond verrezen, en daarvan zijn een zeer groot deel z.g. arbeiderswoningen en woningen voor hen, die over een ietwat grooter inkomen hebben te beschikken, dan de doorsnee-arbeider. Maar gaat ge die woningen bezien, dan blijkt u al spoedig, dat ze berekend zijn op 'n gezin van drie, vier, hoogstens vijf personen! Waar vindt het groote gezin een onderdak tegen 'n huur die op te brengen is? Het kan in de stad lang zoeken!

Maar die steun wil de Roomsche politicus niet slechts, misschien zelfs niet allereerst, vinden in ruimer woningen tot redelijken prijs, doch ook in een z.g. gezinsloon. Er zijn allerlei loontheoriën: tijdloon en stukloon zijn de beide hoofdvormen. Maar er laten zich allerlei variaties denken.

Zoo spreekt men ook van loon naar prestatie en loon naar behoeften. Bij het eerste dus 'n loon naar den geleverdcn arbeid. Bij het laatste 'n loon naar dat de arbeider behoeft om zich en zijn gezin te kunnen onderhouden, te hooger dus voor denzelfden gepresteerden arbeid naarmate zijn zorgen zwaarder worden. Die arbeiders zullen precies hetzelfde werk verrichten. De één, ongehuwd, zal daarvoor ƒ 25. de tweede, gehuwd, en zonder kinderen. daarvoor ƒ 30, de derde, gehuwd en met vijf kinderen, daarvoor ƒ40 per week ontvangen.

Dit stelsel van loon naar behoeften, gezinsloon, laat zich zeer wel beredeneeren. Het heeft 'n stellig sympathieke zijde, al rijzen er allerlei netelige vragen. b.v. of de arbeids-gelegenheid voor den arbeider, vader van een talrijk kroost, er niet veel kleiner op worden zal? Zal de ondernemer hem bij voorkeur nemen? Vermoedelijk niet. wanneer hij eenzelfde kracht voor veel minder loon. denzelfden arbeid zal kunnen laten verrichten! Een inderdaad moeilijk probleem.

Maar waar wij in dit artikel de aandacht op willen vestigen, is dit: diezelfde Roomsche politicus, die ijvert voor gezinsloon, voor méér bezoldiging, bij denzelfden arbeid, voor hem of haar die 'n groot gezin tot zijn last heeft — diezelfde politicus staat gereed onmiddellijk 'n andere maat aan te leggen, wanneer het zijn kloosterlingen betreft!

De kloosterling — dat is nu eens werkelijk de „ziel zonder zorg". Immers, zélf zorgen voor zijn levensonderhoud kent hij niet: er wordt voor hem gezorgd. Een budget kent hij niet. De voor zoovelen klemmende vraag: hoe breng ik de einden aan elkander? gaat hem niet aan. Sparen voor den kwaden dag, staat niet in zijn woordenboek. Geen kasboek, geen zorgen, geen eigendom — de Orde is er immers? Aan dat alles is hij krachtens zijn bijzonderen geestelijken stand voor immer ontheven.

Men zou zoo denken, dat deze positie van den kloosterling nu ook consequenties meebrengen zou voor den Roomschen politicus, die zoo voor het gezinsloon onvermoeid het pleit voert! Wat ware nu redelijker dan dat hij toegaf: op mijn standpunt behoort de bezoldiging van den kloosterling geringer te zijn dan die van hen, die ,,in de wereld'' leven, wèl zorgen kennen, bijzonder de onderhouders van een groot gezin? Maar juist hier komt tiveeërlei maat te voorschijn!

De kloosterstand brengt niet alleen tweeërlei moraal in de roomsche zedeleer, hij brengt Rome ook tot tweeërlei maatstaf bij den arbeid, dien hij presteert. Men begrijpt, dat wij speciaal hier doelen op onze Onderwijswet. Die wet, het is bekend, brengt jaarlijks ettelijke millioenen in de kloosterkassen in ons lieve vaderland. Veilig kan men schatten, dat sinds die wet in werking kwam, er een bedrag van honderd millioen uit de Staatskas vloeide naar de kloosterkassen. Want, de kloosterling moge dan al individueel niets kunnen bezitten, zijn klooster versmaadt het bezit allerminst!

En zie nu de tweeërlei maat! Niet zoodra wijst iemand op die salarissen der kloosterlingen, precies gelijk aan die van onderwijs-gevende „wereldlingen" of Rome zegt: afblijven! Dat gaat u niets ter wereld aan, hoeveel ze noodig hebben! Het loon heeft te zijn naar hun gepresteerden arbeid. Wat ze met hun salaris doen, is uw zaak niet. Basta. Alzoo: loon naar arbeid hier. Maar datzelfde Rome draait als 'n blad op 'n boom, wanneer het niet-kloosterlingen betreft. Dan: loon naar behoeften! Loon naar gezinsgrootte, gezinszorgen!

Onze Staatsfinantiën staan er verre van rooskleurig voor. De geweldige depressie die wij doormaken, doet zich aan „Finantiën" schrikbarend gevoelen. En velen, door den Staat bezoldigd, zien met angst 'n komende besnoeiing van hun salarissen. Het zal, zoo wordt er betoogd, wel harde noodzaak zijn.

Maar zou het dan geen tijd worden, méér dan tijd, dat wie de roomsche politiek niet tot de hunne hebben, eens de roomsche politici interpelleeren, en zeggen: Wat is nu eigenlijk uw maatstaf? Uw program zegt: loon naar behoeften. Welnu, wij zullen dit uw eigen program, met of zonder uw goedvinden, alvast op één punt 'n begin van uitvoering geven. Wat kan u aangenamer zijn?

Loon naar behoeften? Maar dan géén uitzondering voor den kloosterling. Eén maat, als 't u blieft. Zelfs één maat als 't u niet belieft!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen