Anna Bijns

Men verwijt Marnix van St. A'rdegonde van Roomschen kant menigmaal zijn onmeedoogenloos sarcasme, wanneer hij in den pennestrijd te velde trekt tegen den paus, zijn kardinalen en bisschoppen. Inderdaad is zijn Biëncorf der H. Roomsche Kerkcke niet malsch. Maar dat de toon van de andere zijde milder was, kan niet gezegd, wanneer men bijv. de gedichten van Anna Bijns „die Eerweerdige Godvruchtige Catholijcke ende seer vermaerde maghet", levende van 1495 tot 1575, eens opslaat. Bijtende verzen dichtte zij tegen Luther en zijn „ketterschen aanhang". Zoo sluit ze haar gedicht „Merten Luther en Merten van Rossum" aldus:
Merten van Rossum, prince van den snaphanen (vrijbuiters), Die om stelen, om rooven zijt cloeck ter (banen; Luther, prince van alle valsche profeten, Soud'ic u legende (verhaal) geheel vermanen (vermelden)? Tot op een ander tijd! borcht mij de reste! Luther, Rossom — Lucifer daerby (ghezeten, Mij twijfelt wie van drieën es de beste. Rossom sleypt veel quaet als tzijnen (neste; Luther es nacht en dach in de weere In Kerstenrijck te stroyen een dootlycke peste; Dus haer beyder boosheyt blyckt niet (cleere, Maer voor Luthers venijn is my meests (verweere. Al en is der keuze niet weerts een (platte peere. Noch schijnt Merten van Rossom de (beste van tweên.
Toch was Anna Bijns niet de eerste de beste. „Onder de weinigen die in de eerste helft der zestiende eeuw den eerenaam van dichter verdienen, behoort Anna Bijns," zeggen de Groot, Leopold en Rijkens in hun Nederlandsche Letterkunde, Met gretigheid werd zij dan ook door haar geloofsgenooten gelezen. De verbastering der heerschende Kerk was groot; ver was ze afgeweken van profeten en apostelen. De tijden waren vol beroering en strijd. Wie de „vrije leere" durfde aanhangen, werd gepijnigd, gehangen of verbrand. Monniken en bisschoppen waren Alva's trawanten. Marnix zelf, evenals de Prins, moesten in ballingschap gaan en hun leven in armoede slijten. Begrijpt men dan, dat de toorn van Marnix, voornamelijk in zijn Biëncorf, scherp en sarcastisch was, niets en niemand sparende. Het ging immers om de vrijheid van gelooven, om de welvaart en het leven hier en hiernamaals! Als Elia op den Karmel tegenover de Baaalpriesters, zoo ziet Marnix zichzelf tegenover de Kerk van Rome.
En daarom, liever dan den naam van Marnix te doodverven omdat zijn woord vol scherpte en spot was, luisteren wij naar Fruin in zijn Tien jaren uit den tachtigjarigen oorlog, wanneer deze Marnix in verband met zijn psalmberijming waardeert; het vroom, gemoed van Marnix, zoo gelukkig met dat van den psalmdichter in overeenstemming, doet hem den juisten toon aanslaan. De klaagliederen vooral, zeker meest in verdrukking en benauwdheid overgezet, getuigen dat de dichter gevoelde wat hij nazong; wij hooren de klachten van den Nederlandschen balling met die van den Hebreër ineensmelt e n . . . . Dat geeft aan de psalmen van Marnix voor ons Nederlanders zulk een bijzondere waarde, het diepe gevoel dat den dichter bezielt, de overeenkomst tusschen Israëls ellende en verlossing en de uitredding van Nederland uit de Spaansche diensthuizen."
Marnix was een man, die stond en streed voor zijn geloofsovertuiging. En dien schat had hij niet gevonden in Leuven of Parijs, waar hij vroeger studeerde; doch in Genève aan de voeten van Calvijn en Beza, die hem wezen naar de bron van alle geloof, het Woord van God, dat Woord alleen, dat Woord geheel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen