Opvoeding op basis van "verlichte ideeën" - pagina 28

is v a n G o e t h e , iets, w a t hij als d o e l de m e n s v o o r o g e n h o u d t o m n a a r te s t r e v e n . ( O o k h i e r d u s w e e r een d o e l , zelfs e e n n o g a l schoon k l i n k e n d d o e l ; m a a r . . . geen grondslag, w a a r u i t dit doel o p k o m t ; geen grondslag, die tevens de w e g aangeeft, die naar het d a a r u i t o p k o m e n d d o e l l e i d t !) O o k a l spreekt Goethe (b.v. i n zijn bekendste w e r k „ F a u s t " ) v a n h e m e l s e s t e m m e n , w e l k e de m e n s , d i e streeft n a a r h e t g o e d e , de w e g d a a r h e e n k u n n e n ( n i e t m o e t e n !) w i j z e n , i n de s c h o l e n , w a a r , , F a u s t " w e r d ( n o g : w o r d t ! ) v e r s l o n d e n , blijft d i t h a n g e n : j o n g e n s , als je je best doet o m het g o e d e te d o e n , d a n k c m t de v e r l o s s i n g z e k e r ; d a n m a a k t G o d het w e l g o e d met je. W e l l i c h t heeft G o e t h e z e l f het a n d e r s b e d o e l d . M a a r z o w o r d t het u i t g e l e g d . T r o u w e n s , w a t G o e t h e o o k zegt v a n g o d s d i e n s t , h e t is a l t i j d „ g o d s d i e n s t " - v a n - d e - m e n s - u i t . G o d v e r t r o u w t i n de m e n s e n „ d e e d e l e m e n s i n z i j n d o n k e r e d r a n g n a a r het g o e d e is z i c h z e l f b e w u s t , o p de g o e d e w e g te z i j n " . G o e t h e p r o b e e r t de m e n s te d o e n v e r t r o u w e n o p z i c h z e l f e n w e l v a n u i t het feit, d a t hij t o c h streeft n a a r het g o e d e . I n d i t o p z i c h t is G o e t h e e c h t e e n m a n d e r V e r l i c h t i n g . W e z a g e n , d a t d e V e r l i c h t i n g de o p v o e d i n g b a s e e r d e o p 's m e n s e n v e r s t a n d , g e r i c h t op de n a t u u r . D o o r de V e r l i c h t i n g w e r d de tijdgeest i n d é z e z i n b e ï n v l o e d , d a t de mens b e h o o r t te v e r t r o u w e n op de n a t u u r l i j k e v e r m o g e n s , w a a r o v e r hij b e s c h i k t . Z o g a a t v o o r de v e r l i c h t e m e n s het h e i l d a g e n ; z ö v e r l o s t hij z i c h z é l f e n l a a t hij d e H e e r e m e t Z i j n W o o r d a a n Z i j n p l a a t s ; hij heeft H e m n i e t v a n n o d e !

11.

Waar

loopt

dit alles

op uit ?

W i e G o d v e r l a a t , heeft s m a r t o p s m a r t te v r e z e n . V e r v l o e k t is de m a n , d i e v l e e s tot z i j n a r m stelt. D e v e r l i c h t i n g s i d e e ë n h e b b e n de ene c a t a s t r o p h e v o o r , de a n d e r e na teweeggebracht. Z e k e r , de m e n h é é f t h e m g e s c h o n k e n k r a c h t e n o n t p l o o i d , m a a r z ö , d a t de ene h e l f t v a n het m e n s d o m m e e r d e r e m a l e n g e r e e d heeft g e s t a a n o m de a n d e r e h e l f t te v e r n i e t i g e n . W e h o p e n i n een a p a r t e b r o c h u r e ( , , D e mens i n o n z e t i j d " ) d a a r a a n e n i g e a a n d a c h t te s c h e n k e n . In p l a a t s v a n de z a a k i n e i g e n h a n d te n e m e n e n i n e i g e n h a n d te h o u d e n , z i j n de n a t u u r w e t e n s c h a p p e n e n is v o o r a l de t e c h n i e k o v e r d e m e n s g a a n h e e r s e n e n l i j k t het e r o p , of het m e n s d o m t e n p r o o i v a l t aan het duivelse spel v a n boze geesten, die o v e r deg e n e n , d i e d e l e i d i n g h e b b e n i n d e z e w e r e l d , v a a r d i g z i j n geworden. M e n d a c h t de m e n s w e l a u t o n o o m te k u n n e n v e r k l a r e n e n h e m

27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen