DE OUD-GEREFORMEERDE GEMEENTE TE GRAFHORST

Grafhorst, een dorpje dat de meeste Nederlanders wel niet zo direct op de kaart zullen kunnen aanvijzen, ligt ten noordoosten van Kampen en maakt sinds 1937 deel uit van de burgerlijke gemeente IJsselmuiden. Doch het bezit reeds een respectabele ouderdom, want in de historie wordt vermeld, dat Grafhorst in het jaar 1333 van Johannes van Die, de bisschop van Utrecht, stadsrechten verkreeg gelijk aan die van Hasselt en Genemuiden, om schepenen te kiezen en met een schout gericht te houden. Het is echter nimmer tot aanzien gekomen, daar het nooit bemuurd en altijd zonder eigen kerk gebleven is. Kerkelijk behoorde het altijd tot IJsselmuiden. In de jaren 1775 1776 had Grafhorst te liiden van zware dijkd oor braken van de I.Isseldijk, terwijl een watersnood in 1825 bijna het gehele dorp onder water zetten. Verder had in 1852 nog een grote brand plaats, die vele huizen in de as legde.

Zoals reeds vermeld, behoorde Grafhorst kerkelijk tot IJsselmuiden. Vandaar dat er geen namen van predikanten te noemen zijn. Van de Hervormde predikanten te IJsselmuiden noemen wij uit latere tijden alleen: Dr. E.C. Gravemeijér van 1876-1878; Ds. A. Renier van 1887 1905; Ds. N.C. Bakker van 1906 1910; Ds. P. Zand van 1910-1915 en Ds. J. Keller van 1923-1931.Over de gevolgen der Afscheiding van 1834 te Grafhorst is niets bekend. Uiteraard zal deze haar aanhangers ook wel gehad hebben, doch wegens de onmiddellijk nabijheid van Kampen, zullen zij aldaar wel aansluiting gezocht hebben. In 1886 echter, de Hervormde Kerk te IJsselmuiden was toen sinds 1878 vacant, kwam het tot stichting van een Oud-Gereformeerde Gemeente. Tegelijk verbond zie de eerste predikant, Ds. JOHANNES DE VRIES, aan haar. Ds. de Vries, geboren op 25 april 1852 te Zaandam, bezocht aldaar eerst de openbare en later de christelijke school. Op 11-jarige leeftijd reeds begon de Heere aan hem te werken en mocht hij eraan ontdekt worden, dat hij een verloren zondaar voor God was. Op 15jarige leeftijd bezocht hij met lust de gezelschappe van Gods volk. De begeerte om predikant te worden, ontwaakte al vroeg bij hem en op 19-jarige leeftijd preekte hij reeds voor verschillende vrije groeperingen. In die tijd heeft hij nog privaatlessen gehad van Dr. Abr. Kuijper, toen nog Hervormd predikant te Amsterdam en zelfs ook nog van Ds. A. van Velzen, een der vaders der Afscheiding. In 1879 huwde hij en vestigde zich te Hilversum, vanwaar hij als evangelist van de Vereniging "Vrienden der waarheid" uit preken ging. Op 6 mei 1882 nam hij een benoeming aan als vaste voorganger van een dergelijke vereniging te Grafhorst, welke daar inmiddels was opgericht. Vele van deze verenigingen sloten zich in 1886 aan bij de Doleantie, doch te Grafhorst meende men zulks niet te kunnen doen, maar tot instituering van een zelfstandige Oud Gereformeerde Gemeente te moeten overgaan, welke toen contact zocht met andere vrije gemeenten uit die tijd. Evangelist de Vries werd beroepen tot predikant en na aanneming met oplegging der handen bevestigd. (Door welke predikant is tot op heden nog niet te achterhalen geweest). Meerdere beroepen ontving hij o.a. van Dirksland, Doetinchem en Amersfoort.

Het was een beminnelijke dominee, die in zijn gemeente als een vader werd beschouwd en elke Grafhorstenaar had grote achting voor hem. Zelfs studenten van de Theologische Hogeschool te Kampen zagen in die tijd er niet tegen op 's zondags naar Grafhorst te wandelen om deze originele prediker met werkelijk singuliere gaven, te gaan beluisteren. Op 3 januari 1922 ging Ds. de Vries nog onverwachts de eeuwige rust in. Op Nieuwjaarsdag daarvoor had hij in de avonddienst nog gepreekt over Lucas 2:? De gemeente, die altijd buiten enig verband geleefd had (Ds. de Vries diende * andere toenmaals vrije gemeenten zoals Doetinchem en Rijssen) besloot in 1933 zich aan te sluiten bij de groep Oud-Geref. Gemeenten van Ds. C. de Jonge Kampen, die vervolgens consulent van de gemeente werd. In datzelfde jaar werd tevens een nieuw kerkje in gebruik genomen. Na een vacature van 17 jaren kreeg de gemeente weer een eigen herder en leraar in Ds. C. KRAMP (geb. 1888), die sinds 12 mei 1937 de Geref. Gem. o/h Kruis te Enkhuizen diende. Op 28 juni 1939 verbond hij zich aan de gemeent na door Ds. J. van 't Hoog te Utrecht te zijn bevestigd. Hij overleed op 17 oktober 1947, zodat de gemeente weer vacant was.
In 1948 verenigden de Oud-Geref. Gemeenten (groep-Ds. de Jonge), waarbij Grafhorst dus aangesloten was, zich met de Oud-Geref. Gemeenten (groep Ds. Boone) tot één verband: de Oud-Gereformeerde Gemeenten in Nederland, van welke denominatie Grafhorst sindsdien deel uitmaakt. De vacature-Ds. Kramp werd na 5 jaar weer vervuld door de komst van Ds. W. VAN DIJK (geb. 1898) van Capelle a/d IJssel, die op 1 aug 1952 zijn intrede deed. Deze was aldaar aanvankelijk voorganger van een vrije geref. evangelisatie geweest, doch na haar constituering tot Oud-Geref. Gemeente op november door Ds. J. van Wier te Rijssen tpt haar predikant bevestigd. Onder zijn bediening kwam de gemeente tot meerdere bloei, zodat het kerkgebouw moest worden vergroot. Door het aannemen van een beroep naar de Oud-Geref. Gemeente te Rijssen (Oranjestraat) nam hij op 22 juni 1960 afscheid van de gemeente. Nog onverwachts overleed Ds. van Dijk op 20 maart 1963.
Reeds het volgende jaar werd de gemeente verblijd door de aanneming van een beroep als lerend ouderling door oefenaar J. VAN PROOIJEN (geb. 1912). Op 8 september 1961 werd hij door Ds. J. van den Poel te Ede tot zijn arbeid ingeleid. In 1964 werd hij op grond van art. 8 DKO door de Oud-Gereformeerd Gemeenten in Nederland toegelaten tot de volle bediening van Woord en sacramenten. Na verschillende beroepen te hebben ontvangen, nam hij dat van zijn gemeente. Grafhorst aan. Op 3 april 1964 werd hij ook weer door Ds. J. van den Poel tot predikant van de Oud-Geref. Gemeente te Grafhorst bevestigd. Ds. Van Prooijen bekleedt verder nog de functie van voorzitter van de Nederlandse Verenigirs tot bevordering van de zondagsrust en zondagsheiliging.

(samengesteld uit gegevens van de heer J. Jans te Kampen e.a.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen