Schuldbelijdenis en Reformatie

„De H. Schrift verkondigt luid, dat de zonden van het volk hun oorsprong vinden in de zonden der geestelijkheid. We weten al te goed: ook aan de curie zijn sindslang veel verfoeilijke dingen geschied: misbruik in geestelijke zaken, overtredingen der geboden. Ja, dit alles heeft zich verergerd. Zo is het niet te verwonderen, dat de ziekte zich van het hoofd op de leden, van de pausen op de prelaten heeft overgeplant. Wij allen, prelaten en priesters, zijn van de weg der gerechtigheid afgeweken en sinds lang was er geen enkele meer die goed deed. Derhalve moeten we allen aan God de eer geven cn ons voor Hem verootmoedigen. Ieder van ons moet nagaan, waarom hij gevallen is en liever zichzelf veroordelen, dan dat hij door God op de dag van diens gramschap veroordeeld wordt. Daarom moet gij in onze naam beloven, dat wij alle ijver zullen aanwenden, opdat eerst het hof van Rome, waar wellicht al dat kwaad zijn oorsprong gevonden heeft, verbeterd wordt; dan zal zoals zich van hieruit de ziekte verspreid heeft, ook van hieruit de genezing beginnen."

Wie sprak deze Bijbelse boodschap? Was het één van de grote Hervormers der zestiende eeuw? Het was een figuur uit de eeuw der Reformatie, die deze boodschap heeft doen uitgaan vijf jaar nadat Luther de Reformatie inluidde. Een. . . . Nederlander!
Deze boodschap is voorgelezen op d e Duitse Rijksdag van Neurenberg van 1522 door de pauselijke legaat Francesco Chieregati in opdracht van paus Adriaan VI, die slechts één jaar de pauselijke stoel bezette. Hij is d e énige Nederlander, die voorkomt op de lijst van de hoogste gezagsdragers, die de R.K. kerk in d e loop der eeuwen heeft gekend. Tegen wil en dank onder invloed van Keizer Karei V werd hij in 1522 paus. De pracht en praal van het Vaticaan kon paus Adriaan VI, een zoon van een scheepstimmerman, geboren in een zijstraat van de Utrechtse Oude Gracht, niet bekoren. Tot e r - gernis der Romeinen, in wier ogen hij een zonderlinge vreemdeling was, heeft deze paus Adriaan VI de pauselijke hofhouding beperkt en getracht dc verworden curie te hervormen. Paus Adriaan VI heeft de zonden van zijn kerk erkend. Overigens vond zijn pauselijk appèl in eigen kring hoegenaamd geen weerklank. Velen namen de paus diens „schuldbelijdenis" zelfs kwalijk. Een drietal jaren daarna werd het Concilie van Trente gehouden. Paus Adriaan VI was intussen overleden. Het was deze paus in f e i t e echter slechts te doen om een hervorming van „tucht en zeden", maar niet . . . . v an de LEER! Vandaar ook dat hij een felle tegenstander was van de grote Reformatie, door Luther ingeluid. Luther noemde hij een „everzwijn" en vooral juist daarom gevaarlijk, omdat Luther zijn overtuiging staafde met de Schrift. En de Schrift was naar de mening van deze paus een verzegeld boek en kan niet door een vleselijk mens geopend worden.
In „De Bazuin" (r.k. weekblad) van 26 okt. '63 verscheen een artikel van de hand van pater Krijkamp, getiteld „Schuld en belijden op Hervormingsdag". Deze pater memoreerde eveneens de „schuldbelijdenis" van paus Adriaan VI. Dit in verband met paus Joannes XXIII, die sprak over: „gedeelde aansprakelijkheid" met betrekking tot d e breuk Rome-Reformatie. (Kardinaal Alfrink sprak onlangs tegenover de Adelbertvereniging over: „Schuld aan beide zijden"). En voorts legde genoemde pater verband tussen de „schulderkentenis" van paus Adriaan VI en de „schuldbelijdenis" van paus Paulus VI, die bij de opening van de tweede zittingsperiode van h e t Vaticaanse Concilie sprak over Rome's schuld („Indien ons enige schuld kan worden aangerekend") met betrekking tot d e scheiding. Dat woordje „indien" heeft aan de schulderkentenis van de huidige paus uiteraard een zeer negatief karakter gegeven.
Op de „schuldbelijdenis" van paus Adriaan VI is gevolgd het Concilie van Trente. Trente heeft enkele interne hervormingen tot stand gebracht en enkele éénzijdige accenten verlegd, maar overigens heeft Trente aan de officiële leer van Rome NIETS GEWIJZIGD. Trente heeft zelfs met banvloeken geantwoord op de Reformatie. De Reformatie, waartoe Luther het sein gaf, was echter niet in de eerste plaats gericht tegen een algemeen verval van de kerk. De^ Reformatie was niet alleen maar een protest tegen misbruiken der kerk. Het protest der Reformatie ging dieper en r a a k te het wezen der R.K. kerk. Ten diepste ging het cm het Evangelie der genade, om. . . . CHRISTUS, de wezenlijke inhoud van het Evangelie. Trente heeft wel oog gehad voor de deformatie. Echter voor een zeer begrensde deformatie. Trente hieeft evenmin als Paus Adriaan VI en evenmin als paus Paulus VI oog gehad voor het kerkelijk leergezag en de pauselijke onfeilbaarheid als openbaring der deformatie. In Trente is duidelijk geworden de overtuiging, dat Rome zichzelf kon hervormen. De Reformatie werd dan ook veroordeeld.
In feite kan Rome onmogelijk schuld belijden. Een waarachtige schuldbelijdenis zou betekenen het conflict met het onaantastbare. Tegen deze achtergrond hebben Luther en Calvijn de „schuldbelijdenis" van paus Adriaan VI gezien. In de Reformatie ging het evenzeer om de grenzen van het onaantastbare; niet de grenzen van kerkelijk leergezag, maar de GRENZEN VAN GODDELIJK SCHRIFTGEZAG. „Sta op Heere". Met deze Bijbelse woorden ving de bul „Exsurge Domine", de dreigbul, die Luther in 1520 ontving, aan. Deze dreigbul was het begin van het zich van Luther ontdoen door de R.K. kerk.
Waarachtige, ootmoedige schuldbelijdenis van Rome zal zich moeten openbaren in een terugkeer tot God en Zijn Evangelie. Het Evangelie van vrije genade door het geloof in Jezus Christus. Dan past. . . . „Exsurge Domine — Sta op Heere"! Sta op, o, God en doe verzoening over onze zonden om Uws Naams wil! In een stille kloostercel werden Luthers ogen geopend voor zonde en genade, voor schuld en boete, voor ongerechtigheid en verzoening. Wezenlijke schuldbelijdenis kan niet anders dan Rome's ogen openen voor de noodzaak van de Reformatie. „Maar a c h , . . . . wanneer?"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen