De prediking van Calvijn

De Institutie moet als een samenvatting van de bijbelse boodschap worden verstaan, waardoor duidelijk wordt op welk doel de inhoud van de Heilige Schrift is gericht. Met name sinds de twintigste eeuw en in het bijzonder na de Tweede Wereldoorlog worden ook de preken van Calvijn wetenschappelijk onderzocht. Calvijn wordt terecht beschouwd als de grootste Schriftuitlegger onder de reformatoren. In de preken van Calvijn wordt ons duidelijk hoe hij de inhoud van de Schrift concreet naar de gemeente verwoordde. Het hoge niveau van Calvijns preken werd door zijn hoorders onderkend. Vanaf 1549 werden zijn preken in steno opgeschreven door een Franse vluchteling, namelijk Denis Raguenier. Deze heeft dit werk gedaan tot ongeveer 1560. Toen namen anderen zijn werk over. Op deze wijze hebben wij een grote kennis van Calvijns prediking vanaf 1549 tot aan zijn dood in 1564, Gedurende deze periode preekte Calvijn twee keer op zondag en om de andere week elke andere dag in die week. De week dat hij niet preekte, placht hij drie theologische lezingen te houden. Calvijn preekte op zondagmorgen uit het Nieuwe Testament. De preken van zondagmiddag kwamen veelal uit de Psalmen en in de doordeweekse preken kwam meestal het Oude Testament aan bod. Reeds bij zijn leven maar ook daarna zijn tal van preken van de reformator uitgegeven. De originele handschriften met preken van Calvijn kwamen in 1613 in het bezit van de universiteitsbibliotheek van Genève. Deze verkocht de handschriften in 1805 voor een schijntje. Slechts een klein aantal ervan is teruggevonden, waaronder voor een deel nog niet eerder gepubliceerde preken; preken die nu uitkomen in de Supplementa Calviniana.

Secretarissen van de Heilige Geest
Calvijns drang tot preken had alles te maken met zijn theologische overtuiging dat de Bijbel het Woord van God tot ons is. Het gezag van de Schrift valt samen met het gezag van God Zelf. De Geneefse prediker kon in navolging van de kerkvaders over de bijbelschrijvers als secretarissen van de Heilige Geest spreken. Daarbij ging het hem niet zozeer om de wijze waarop de inspiratie van de Schrift tot stand kwam, als wel om het resultaat ervan: de woorden van de Schrift zijn de woorden van God. Tegelijkertijd had Calvijn als humanistisch getraind geleerde oog voor de stilistische verschillen tussen de bijbelschrijvers en was hij zich ervan bewust dat bij het overschrijven van de handschriften fouten konden zijn ingeslopen. Calvijn sprak ook in het kader van de Schrift over accommodatie. Sinds de Verlichting pleegt men daaronder te verstaan dat de inhoud van de bijbelse openbaring cultuurbepaald en tijdgebonden is. Zo heeft hij dat niet bedoeld. Voor hem betekent het dat God in Zijn Woord Zich aan ons begripsvermogen heeft aangepast. Accommodatie heeft te maken met het feit dat God Schepper is en de mens slechts schepsel en Hem daarom nooit volledig kan bevatten. Actueel is dat Calvijn Rome en Mekka (de paus en Mohammed) als de twee hoornen van de duivel zag. De verbinding bestond voor hem in de miskenning van de betekenis van het offer van Christus en in de geestelijke en maatschappelijk dreiging die van beiden uitging voor hen die slechts bij de Bijbel wensten te leven. Calvijn was er diep van overtuigd dat in de rechte prediking de prediker de stem van God voor de gemeente is. Hij maakte veel ernst met zijn prediking, maar hem ontbrak de tijd zijn preken in detail uit te werken. De gegevens wijzen erop dat hij uit het hoofd preekte met slechts het Hebreeuwse Oude Testament en het Griekse Nieuwe Testament voor zich. Dat laatste wijst op Calvijns geweldige kennis van bijbelse talen.

Ongekende bijbelkennis
Calvijn leefde bij de Schriften en had een ongekende bijbelkennis. De reformator preekte om mensen tot de kennis van Christus te brengen en in die kennis op te bouwen. Hij wist dat deelgenootschap aan de sacramenten geen garantie is van het delen in de door Christus’ verworven zaligheid. Het ging hem om een waarachtig en doorleefde Godskennis zoals blijkt uit het gebed waarmee hij één van zijn preken over het boek Handelingen besluit: ‘Dit heilig onderwijs volgend, laten we ons neerbuigen voor het aangezicht van onze genadige God in de erkentenis van onze zonden en biddend dat Hij ons zo wil vervullen met Zijn genade dat wij in alle oprechtheid en eerlijkheid voor Hem wandelen en op deze wijze Zijn Naam in ons verheerlijkt wordt.’ In het Nederlands zijn op het ogenblik weinig preken van Calvijn beschikbaar en niet iedereen is in staat zijn preken in oud-Frans te lezen. Engels is een taal die veel meer mensen machtig zijn. Bij de Banner of Truth verschenen uitgaven van de preken van Calvijn op 2 Samuël, Galaten en Éfeze. Het gaat om vertalingen in modern Engels van preken die reeds in de zestiende eeuw door Arthur Golding waren vertaald. Dit jaar verscheen de vertaling van preken over Handelingen 1-7; preken die voor het eerst in druk verschenen in de Supplementa Calviniana deel 8, onder redactie van prof. dr. W. Balke en
dr. W.H.Th. Moehn.



Sermons on the Ephesians, revisie van de vertaling van Arthur Golding, uitgave Banner of Truth, Edinburgh 1973; ISBN 0-85151-170-8; hb. 705 pag.; prijs ,*; Sermons on 2 Samuel, vertaald door Douglas Kelly, uitgave Banner of Truth, Edinburgh 1992; ISBN 0-85151-578-9; hb.678 pag.; prijs ,18,--; Sermons on the Galatians, vertaald door Kathy Childress, uitgave Banner of Truth, Edinburgh 1997, ISBN 0-85151-699- 8; hb. 671 pag.; prijs , 18,--; Sermons on the Acts of the Apostels: Chapters 1-7, vertaald door Rob Roy McGregor, uitgave Banner of Truth, Edinburgh 2008, ISBN 978-0-85151-968-5; hb. 657 pag.; prijs ,18,--.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen