"Heer des hemels" 'n vruchtbaarheidsgod

Dr. Drijvers betoogde het volgende over deze Kanaanitische godheid.

In Palmyra, een welvarende handelsstad in de eerste eeuwen van onze jaartelling, gelegen halverwege Homs en de Euphraat in de Syrische woestijn, werd Ba al Shamin vereerd, de „heer van de hemel".

Hij is een god van het hemelgewelf, van regen en vruchtbaarheid en wordt doorgaans geflankeerd door zon en maan. Daarnaast kent Palmyra de verering van Bêl, eveneens een hemelgod, die geflankeerd wordt door zon en maan en ook vruchtbaarheid geeft. Palmyra kent dus twee ,,dieux suprêmes" wat een merkwaardige paradox is.

De God Ba al Shamin treffen we in het begin van het eerste millenium v. Chr. aan in het Westsemietische gebied, van waaruit zijn cultus zich verbreid heeft, enerzijds naar het Westen — Carthago, Sardinië — anderzijds naar het Oosten — de Hauran en het Noord-Mesopotaamse gebied. Van daaruit heeft de god Palmyra bereikt, waar zijn tempel aanvankelijk buiten de stad (extra muros) lag.

In Palmyra was Ba al Shamin een vreemdeling, verbonden met speciale bevolkingsgroepen, die binnen het  verband van de stad een eigen cultus hadden. De tempel van de god had speciale relaties met de Bene Maziyan, één van de vier stammen in Palmyra. Sociale verbanden zijn dus belangrijker voor de verering van een god dan theologische kwalificaties. Naast de verering van Ba al Shamin en Bêl treft men in Palmyra de cultus aan van de zogenaamde ,,anonieme god", die doorgaans wordt aangeduid met de formulering: Hij, wiens naam gezegend is tot in eeuwigheid. Alle epitheta van deze anonieme god doen vermoeden, dat hij een vorm van Ba al Shamin is. Diens cultus werd echter bedreven in zijn tempel, terwijl de anonieme god werd vereerd in de buurt van de bron Ephqa, de bron voor de gehele oase. Niettegenstaande de grote gelijkenis van de anonieme god met Ba al Shamin is zijn functie een geheel andere: hij komt tegemoet aan de verlangens van persoonlijke vroomheid en krijgt votiefaltaren geschonken voor het verhoren van gebeden. Uiterlijk lijken de goden heel veel op elkaar; de werkelijke verschillen liggen in de sociale verhoudingen en persoonlijke behoeften van de bevolking van Palmyra. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen