Vertrouwen gehandhaafd in breed moderamen t.a.v. Kosmokomplot II

Deze laatste motie werd met 40 stemmen voor en 9 tegen aanvaard. Met deze uitspraak is dan een einde gekomen aan een gistende affaire die vele gemoederen fel heeft bezig gehouden.

GEEN VERBOD

Daaraan voorafgaand had ds. F. H. Landsman, scriba van de synode, een kanttekening geplaatst bij de vele geruchten over het voorgenomen weekend Kosmoklomplot II dat het instituut "kerk en Wereld"in samenwerking met de groep "Sjaloom" aan het begin van de Vredesweek zou houden en waarin de parlementaire oppositiepartijen de buitenparlementaire oppositie in een forumdiscussie zouden ontmoeten om op die gesprekbasis een eventueel belijnde strategie ten aanzien van vele vredesvraagstukken in te nemen. Door een als zeer kwalijk afgeschilderde actie van een landelijk ochtendblad kwam dit weekeinde in het nieuws: uiteindelijk trok Sjaloom zich terug en het gehele weekeinde ging niet door. ds. landsman weerlegde beschuldigingen als zou "Kerk en Wereld" zich eenzijdig politiek hebben opgesteld. Bovendien heeft het breed moderamen het weekeinde niet verboden en het prijzen of laken van dit verbod door vele brievenschrijvers is dan ook niet ter zake.

Wel heeft het breed moderamen aan kerk en Wereld gevraagd duidelijk te maken dat dit instituut van de hervormde kerk zich niet gestort heeft in het euvel van de vereenzelviging en daarentegen wel degelijk functioneel bezig is vanuit een evangelisch gezichtspunt van gerechtigheid en vrede, Kerk en wereld heeft een grote verantwoordelijkheid ten aanzien van het onrecht in vele landen, zo zei ds. Landsman.

"SLEEPTOUW"

In de uiterst lange discussie (twintig sprekers zeiden hun zegje) ging ds. K. A. Abelsma uit Wateringen uit van een soort dankbaarheid voor de Telegraaf (die een actie had ontketend) en Sjaloom, een dankbaarheid omdat dit blad de hetze had gevoerd en Sjaloom zich had teruggetrokken. Graag zag hij Kerk en Wereld in een evenwichtiger opstelling in de kerk nu het leergeld had betaald. Ds. D. H. Scholten uit Eindhoven vroeg zich af hoe het mogelijk was "dat we ons zo op sleeptouw lieten nemen" en ds. F. J. Goethals uit Geldermalsen kon zich niet aan de indruk onttrekken dat Kerk en Wereld zich niet aan de afspraken met Sjaloom had gehouden: de laatste had het weekeinde niet moeten laten vallen.

Ds. H. Binnenkamp uit Boven-Hardinxveld had geen behoefte aan hetzes. Hij zag echter de oorzaak van een en ander niet in de houding van het moderamen of anderszins maar in de verontrusting in de kerk over de koers en de stellingname van Kerk en Wereld die het evangelie verschraalt tot een partijprogram. Dit instituut is een stichting van een belijdende kerk en moet zich dan ook als zodanig gedragen. graag had ds. Binnenkamp gezien dat het breed moderamen zich had gekeerd tegen de revolutiegeest en tegen het weekeinde.

VERTROUWEN?

Mevrouw C. de Vries uit Den Boer vroeg de synode zich uit te spreken over het viertal slotpunten van de brief van de predikanten Bijl. Van Gennep e.a. die inmiddels door driehonderd predikanten is onderschreven. Diaken W. K. van de Veen uit Groningen wilde in een motie nog verder gaan door het beleid van het breed moderamen niet alleen niet te onderschrijven, maar dat de synode de verantwoordelijkheid helemaal niet zou overnemen. Beide moties werden later verworpen. Verschillende sprekers kwamen met het voorstel om de rol van het dagblad De  Telegraaf te onderzoeken of die „zindelijk" was en hoever en in welke mate de „kwalijke invloed" en „tendentieuze voorlichting" zich uitstrekt, zoals ds. C. C. Addink uit Holten het stelde. 

Ds. W. Kalkman uit Driebergen vond dat als Kosmokomplot II zo voluit kerkelijk was geweest het weekeinde had kunnen blijven gehandhaafd. Hij vroeg zich met klem af hoe men in vertrouwen naast Kerk en Wereld kan gaan staan als het beleid van dit instituut (dat enkele uren daarvoor was behandeld) nog niet was vastgesteld. 

Ds. M. van de Bosch uit Goes ging er van uit dat er polarisatie bestaat door verschillende oorzaken onder meer doordat de rechtervleugel te weinig maatschappelijk geëngageerd zou zijn, de gemeente geen duidelijke visie heeft gekregen ten aanzien van haar roeping en er te weinig theologische deelneming is van een „kopschuwe gemeente". Hij constateerde een verkeerd overgekomen beeld bij de brede lagen van het kerkvolk over Kosmokomplot II, een communicatiecentrum waarvan „De Telegraaf" geen enkele last heeft.

Mevrouw C. de Ruyter uit Amsterdam die het woord voerde „als een man" profeteerde de synodeleden dat ze voorbereid moesten zijn op meer van dergelijke incidenten. Er is een „paranoïde communistenhaat" en een „Hollands mercantilisme", zo zei zij en de vredesinitiatieven die vastgeroest zitten moeten zo vlug mogelijk weer in beweging komen. Het is de opdracht van Kerk en Wereld om dat te doen in contact met iedereen wie de vrede ter harte gaat. 

FATSOENLIJK

Ook prof. dr. A. J. Bronkhorst uit Utrecht (hoogleraar in de oecumenica en kerkgeschiedenis van de 20ste eeuw) die bijzonder beledigd was door de tendentieuze wijze van voorlichten door „De Telegraaf" tijdens zijn vakantie toen hij geen andere krant onder ogen kreeg, bond de synode op het hart dat zij het breed moderamen niet moesten afvallen omdat het te fatsoenlijk zou zijn geweest.

Tenslotte wilde ds. Landsman voorkomen dat de duivel met Beëlzebub zou worden uitgeworpen: er is geen kerkelijke samenwerking mogelijk met actiegroepen die niet vanuit een evangelische bewogenheid handelen en een bepaalde politieke vooringenomenheid bezitten.

Opvallend tijdens de nachtelijke stemmingen {om 0.30 uur ging men uiteen) was dat de brief van ds. Bijl en ds. Van Gennep c.s. die onderschreven was door 300 hervormde predikanten, zo weinig weerklank vond bij de synode dat slechts acht synodeleden er vóór stemden. Deze kritische predikanten, samenwerkend met de stuurgroep „Septuagint", verzochten de synode onder meer tienduizend gulden ter beschikking te stellen voor een nieuw breed moderamen als niet geschreven weekeinde en de verklaring van het te beschouwen. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen