Charismatische beweging doet invloed gelden in Zuid-Afrikaanse kerken

Men gaat bij de pinksterideeën terug naar een charismatisch christendom, zo zegt „Die Kerkbode" verder, waarin geestelijke ervaring, gepaard met de uitstorting van de Heilige Geest en de verscheidenheid van geestesgaven die men in de eerste christengemeenten vond, een belangrijke plaats innemen. Als gevolg van het streven naar deze gaven en ervaringen hebben de pinksterideeën veel terrein gewonnen. Er zijn een aantal pinkstergroepen ontstaan buiten de gevestigde kerk.

In de zestiger jaren heeft de beweging een andere gestalte gekregen. Steeds meer leden beginnen naar geestesgaven te staan en deze te beoefenen, terwijl ze lid blijven van de plaatselijke kerk. Men vindt deze ,,charismatische beweging" in deze tijd overal ter wereld. Niet alleen in Protestantse maar ook in Rooms-Katholieke kringen neemt die beweging geweldige afmetingen aan. Vooral twee geestesgaven worden bijzonder belangrijk geacht: tongentaal en gebedsgenezing.

ONDERZOEK

De charismatische beweging doet tegenwoordig ook in Zuid-Afrika zijn invloed gelden, hoewel zij niet een dermate grote omvang heeft als elders. Het is om de omvang en aard van de beweging in Zuid-Afrika en met name binnen de drie Afrikaanse kerken te bepalen dat de „Werkgemeenskap in Praktiese Teologie" januari 1974 besloten heeft een grootscheeps onderzoek te verrichten.
Als deel van deze studie heeft men een vragenlijst opgesteld en ledere predikant in de drie genoemde kerken toegestuurd. Totaal 37,1 procent van alle gemeenten in de drie kerken verstrekten gegevens. Van dit aantal meldt 71,2 procent van de predikanten dat de beweging in hun gemeenten in het geheel niet voorkomt. Een aantal van 174 predikanten deelt echter mee dat de beweging wel in de een of andere vorm voorkomt. In de Nederduits Gereformeerde kerk zijn er 141, in de Ned. Hervormde kerk 22 en in de Gereformeerde (Dopper)kerk 11.
Uit  de resultaten van het onderzoek blijkt dat de meeste predikanten vermelden dat in hun gemeente slechts enkele op zichzelf staande gevallen voorkomen. Deze personen hebben meestal onderdak gevonden bij een niet-kerkelijke organisatie, terwijl leden van andere kerken of secten voornamelijk het initiatief hebben opgevat en de leiding hebben. Er is volgens de predikanten geen, vaste groepsvorming hoewel rond een charismatisch persoon als Dan Bosman (gebedsgenezer) zich een soort groep verzameld heeft.

VOLWASSENDOOP

Vooral tongentaal en gebedsgenezing hebben de belangstelling. Kennelijk is men ook sterk voorstander van de volwassendoop. Volgens de meeste predikanten staan de betreffende leden afwijzend tegenover kerkelijke leiding en gebruiken. Men komt voornamelijk bijeen voor gebed en Bijbelstudie. Ritmische en popmuziek, als ook Hallelujaliederen zijn erg in trek. Hier moet ook nog bijgevoegd worden dat diverse predikanten speciaal vermelden dat het vaak toegewijde en ijverige gelovigen zijn die aan de beweging deelnemen.
Uit het totaal bij het onderzoek betrokken aantal leden blijken niet meer dan 0,6 procent aanhanger te zijn van de charismatische beweging. Hoewel het verschijnsel zich voordoet in het gehele land, neemt de concentratie in stedelijke gebieden toe.
Wellicht zijn de getallen misleidend. Wij mogen aannemen dat het aantal leden die aanhanger zijn groter is, dat zij niet allen bij de predikant bekend zijn. Veel leden blijken ook charismatische bijeenkomsten bij te wonen buiten hun eigen gemeente. Opvallend is de geringe aanhang binnen de Gereformeerde kerk.

ALLE LEEFTIJDSGROEPEN

Men heeft geconstateerd dat de beweging aanhangers telt in alle leeftijdsgroepen en niet zoals vaak vermoed wordt alleen onder de jongeren. De meeste predikanten tekenen aan dat het getal van de aanhangers stabiel is. Hier kunnen echter vergissingen in het spel zijn omdat er aanwijzingen zijn dat de beweging zich steeds meer aanhang verwerft buiten de kring van kerken van Gereformeerde signatuur.

Er worden vooral twee oorzaken gegeven waarom men zich tot de beweging aangetrokken voelt: een emotioneel-godsdienstig en onevenwichtig karakter — predikanten kunnen hieronder uiteenlopende dingen verstaan — en een zoeken 'naar een dramatische manifestatie van het geloof, zoals bijvoorbeeld tongentaal en wonderen van genezing. Het lijkt verder alsof de godsdienstige achtergrond thuis sterk bepalend is.

NIET POSITIEF

De meeste predikanten achten de invloed van de beweging gering. Zij geloven meer in negatieve als in positieve invloed. Kennelijk zijn de aanhangers van de charismatische beweging op zoek naar vernieuwing van liturgie en kerkliederen. Zeer weinig predikanten staan positief tegenover de beweging. Verreweg de meesten hebben een negatieve beoordeling van het verschijnsel charismatische beweging. Velen vermelden dat de beweging gekenmerkt wordt door eenzijdigheid, onevenwichtigheid en emotionaliteit. Enkele predikanten vermelden dat de aanhangers verdeeldheid veroorzaken.

Het contact dat de predikanten met de aanhangers van de beweging hebben, bestaat vooral in pastorale gesprekken. Twintig procent van de predikanten vermeldde dat zij fel afwijzend tegenover de beweging staan, terwijl één predikant zelf een leiderspositie heeft. Eveneens is gebleken dat prediking en cathechese sterk benut worden om tegen de beweging te ageren.

PASTORALE GESPREKKEN

Vaak probeert men de betrokkenen in kerkelijke banen te houden vooral door pastorale gesprekken. Er blijkt echter niets op georganiseerde wijze gedaan te worden om de beweging op te vangen en te kanaliseren. 

De schrijver van het betreffende artikel constateert verder dat de kerk ernst zal moeten maken met het opvangen e n kanaliseren van de charismatische beweging met zijn aanhangers. Als de kerk dat niet doet, zo meent hij, als de kerk niet bewogen en vol liefde met de betrokken leden bezig blijft dan zal zij ervan vervreemden en verliezen aan allerlei sektes.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen