Honderd jaar ijveren voor het goede chr. boek

Wel, het zijn allemaal loten van dezelfde stam(vader), H.C. Voorhoeve Jzn. Deze Rotterdamse bankierszoon, die over een aardig vermogen kon beschikken, had een tijdlang theologie gestudeerd, maar hij vond het in de vorige eeuw niet op zijn weg liggen predikant te worden in de Ned. Hervormde Kerk. Het modernisme en de ethische richtijig vierden daar hoogtij, vond Voorhoeve, en hij kwam in contact met o.a. Britse volgelingen van John Nelson Darby, die men wel de stichter van de Vergaderingen van Gelovigen mag noemen, al willen zijn volgelingen liever geen Darbisten heten.

Voorhoeve sr. koos dus een ander beroep: in 1876 vestigde hij zich in Den Haag aan de Dunne Bierkade 17 als uitgever-publicist. Het monumentale pand, in 1641 door de schilder-architect Jan van Goyen gebouwd voor zijn collega-schilder Paulus Potter, werd de vestiging van uitgeverij Voorhoeve. En vandaag, precies een eeuw later, neemt kleinzoon J.H.C. (Hans) Voorhoeve in ditzelfde pand afscheid als directeur van dit bekende christelijke familiebedrijf, dat naar de vader van de huidige directeur een goede naam heeft gehad als uitgeverij J. N. Voorhoeve.

Eeuwfeest

Het eerste eeuwfeest wordt vandaag aan de Dunne Bierkade o.a. gevierd met een receptie. Ook zijn er twee jubileumuitgaven verschenen, een Handboek bij de Bijbel en een bundel „Voor de lieve kleinen''.

Honderd jaar is de naam Voorhoeve nu dus met Den Haag verbonden geweest en de in de aanhef van dit artikel genoemden zijn allen nauwe verwanten, van wie er diversen in het uitgeversbedrijf belandden. Dat kon gemakkeïijk, want vader H.C. gewon zes zonen en zes dochteren. Eén van hen was de genoemde Jakob, een ander was J.K., die in 1901 de leiding van de uitgeverij overnam, Jozef was de broer, die uitgeverij La Rivière en Voorhoeve stichtte en Anton de oprichter van drukkerij La Rivière en Voorhoeve.

J.N. Darby

Stamvader H.C. was al in zijn Rotterdamse tijd als publicist werkzaam, o.a. met het kindertijdschrift „Voor de lieve kleinen", dat hij redigeerde. Ook gaf hij veel werken van Darby, de Duitse „Broeder" Carl Brockhaus - ook stichter van een voornaam uitgevershuis - en van dr. H. Rossier uit, alsmede lveel eigen boeken over o.a. de Brieven van Paulus, de Openbaring, de eindtijd, de betekenis van Israël etc. Toch kan men niet zeggen, dat Voorhoeve de huisuitgever van de Vergadering der Gelovigen is geworden.

Zoon J.N. wilde welbewust een wat bredere christelijke basis. De band tussen H.C. en de „Vergadering" was echter nauw: de vermogende man was een onbezoldigd voorganger van de Vergadering en hij liet op het terrein in zijn tuin, waar Paulus Potter ooit zijn atelier had, een kerkje bouwen, dat nog steeds bij de Haagse Vergadering der Gelovigen in gebruik is.

De uitgeverij groeide onder J.N. sterk. Hij ging o.a. de bekende romans van de geliefde W. Schippers uitgeven, daarnaast populair-theologische literatuur en het tot 1955 welbekende christelijke weekblad „Timotheus", dat zestig jaar heeft bestaan. Er zal dan ook een fraaie facsimilé uitgave verschijnen uit dit blad, „Uit de oude leesportefeuille" geheten.

Ook de kleinzoon van de stichter, die nu als directeur heengaat, maar als adviseur aan de firma verbonden blijft, heeft van meet af aan een bredere kerkelijke en theologische basis voorgestaan. Hij zal geen evolutionistische werken uitgeven, maar wil niet als de huisuitgever van de Vergadering te boek staan; deze christelijke gemeenschap heeft trouwens in uitgever H. Medema te Apeldoorn zijn eigen uitgeverij.

Hans Voorhoeve, die zelf weer Hervormd is, erkent dat het theologische fonds thans niet meer zo eenduidig is: hij geeft praktisch alles van W. Aalders uit, maar binnenkort ook een boek van dr. F. de Graaff („Spinoza en de crisis van de westerse cultuur". Spinoza woonde vlak bij de plaats, waar Voorhoeve zijn uitgeverij heeft. De Graaff publiceerde voorheen bij Lemniscaat te Rotterdam en volgend jaar verschijnt bij Kok zijn „Het millennium bij de gratie van de dode God/1000-2000", red.)

Maar ook een boek van radiopastor Alje Klamer, „Ik heb niemand" komt bij Voorhoeve op de markt, evenals W. Aalders' jongste boek „Theocratie of ideologie" en „Assepoester of de vergeten bestemming van de Kerk" door Michael Griffiths (directeur van de Overzeese Zendingsgemeenschap, OMF).

Toppers

Voorhoeve heeft een eeuw lang een goede naam gehad en het is dit bedrijf niet slecht vergaan. Men kon zelfs de uitgeverijen van J. van Bleek, Jan Haan, A. Voorhoeve en de Neerbosschse inrichtingen overnemen. Toch heeft Voorhoeve zich in 1973 onder de vleugels van Kok te Kampen geschaard, overigens met behoud van het eigen fonds en de eigen naam.

Op diverse terreinen heeft Voorhoeve de afjgelopen honderd jaar „toppers" uitgegeven. Kort na de oorlog verschenen zoveel drukken van „'t Begon onder melkenstijd" door G.J. Peelen, dat de totale oplage rond de 150 duizend exemplaren lag.

Maar wie kent niet ook die andere beroemde Voorhoeve-uitgaven: de Nederlandse Concordantie van de Bijbel door Abraham Trommius (17e druk), of de bekende bijbelse leerboeken van I. Snoek, of „Bij de bron" van dr. P . ten Have, of het Handboek voor de Bijbelse geschiedenis van Stock en Waterink, van een nieuwe handleiding voorzien door F . Kuyt te Woerden?

Activiteiten

Ook in kinder- en ontspanningslectuur heeft Voorhoeve een goede naam gehad; auteurs als W.G. van de Hulst, Nelly van Dijk-Has, Sibe van Aangium, Foka van Loon, A.M. de Moor-Ringnalda, J.W. Ooms, C. Baardman, Jilles Limburg en P.A. de Rover treft men hier aan, evenals werkjes van T. Mateboer, Sander van Marion (de bekende organist-musicoloog), Anton Lam en G. van Heerde.

Voeg bij de theologische uitgaven (van N. Baas, via Van Niftrik, Klusener, L.A. Kole, Klaas J. Popma tot H.J. Diekerhof en Karel Eykman) ook de serie fotoboeken van stad en land, de romans, omnibussen, pockets, gedichtenbundels en knutsel- en puzzelboeken en men heeft een enigszins compleet beeld van de activiteiten van uitgeverij J.N. Voorhoeve.

Het jubileum wordt niet zeer uitbundig gevierd, maar ieder kan ervan mee profiteren. In dit jaar is het „Handboek bij de Bijbel" aangeboden voor de relatief bepaald goedkope prijs van f 49,90. Volgend jaar komt daar tien gulden bij. Dit handboek is door mevr. J.B. van der Veen-Mulder en prof. dr. H. Mulder bewerkt naar de Engelse uitgave van David en Pat Alexander. Het boek telt 680 bladzijden, bevat 437 foto's, waarvan 363 in kleur en geeft een werkelijk ongeëvenaarde inleiding tot de Heilige Schrift via kaarten, artikelen, grafieken, inleidingen en commentaren op de afzonderlijke Bijbelboeken. Op dit zeer verzorgde en theologisch tamelijk behoudende handboek komen wij nog nader terug.

Tentoonstelling

Ook het andere jubileumwerk is de moeite waard: het is een verzameling van vijftig gedichten en evenzovele gravures uit het maandblad „Voor de lieve kleinen", dat van 1876 tot 1926 bij Voorhoeve verscheen. De leuke facsimile-uitgave (kosten ongeveer een tientje, een prachtig geschenk voor de december-maand!) bevat vele christelijke gedichten voor kinderen, o.a. van ds. J. de Liefde, mr. Hiëronymus van Alphen en "Die Kraai en die Jakhals" (een fabel in wat toen nog heette het Transvaalse dialect).

Tenslotte is ook de "Timotheüs"- heruitgave een jubileumboek; dat komt deze winter uit en gaat bijna 30 gulden kosten. In verband met het jubileum zal er van 8 tot 31 oktober a.s. in het Haags Gemeentemuseum een tentoonstelling worden tentoongesteld,zoals het zich in de loop van drie eeuwen heeft ontwikkeld.

Nog is het een aardig stille gracht, maar de mokers van de kaalslag, die de omgeving van de Nieuwe Haven enz. hebben geveld, zullen de wijk mogelijk niet ongemoeid laten. Gelukkig heeft „Monumentenzorg" beschermende handen uitgestrekt naar een aantal monumentale panden in dit stadsgedeelte. Voorhoeve's Dunne Bierkade nr. 17 is er één van.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen