„Meta-realisme" boordevol oosterse magie en gnostiek

Elk hoofdhaar ligt correct links of rechts van scheiding en kruin. Elk blaadje van de varen is met alle nerfjes haarfijn geschilderd en de portretten zijn levensechter dan een goede kleurenfoto. Maar dan houdt het realisme ook op, want ,,meta-realisme" betekent: droomwereld, fantasie (magie), geheime en esoterische leringen. Kabbala- en andere mystiek, Rozekruisers-opvattingen en gnostiek. Yin en Yang-principes en door psychiater Jung onderzochte mandala's.

De genoemde stromingen hebben alle enige verwantschap met elkaar op de verschillen gaan we hier nu niet in - en deze „meta-realisten" (voorbij de werkelijkiieid) zijn tevens zogeheten fijnschilders, wier technisch razend knappe werk over het algemeen een academische stijl verraadt. In ons land werken vooral een zevental van deze ,,fantastische" schilders samen als ,,metarealisten". 

Diana Vandenberg

Een paar namen? Johfra Bosschart, zijn ex-vrouw Diana Vandenberg, zijn gade Ellen Lórien, Han Koning en Frans Erkelens. De zepen smeedden zich in mei 1973 aaneen tot deze groep met Johfra als leider. Een der meest opmerkelijke schilders in de club is wel Diana Vandenberg op april 1923 in Den Haag geboren als Angèle Thérèse Blomjous en r.k. opgevoed. De VU-bibliothecaris dr. J. Stellingwerff wijdde een kloek boek aan haar: „De Hermetische schilderkunst van Diana Vandenberg".

En daarmee zitten we midden in haar werk. Na haar scheiding van Johfra in 1962 is ze een meer persoonlijke stijl gaan ontwikkelen; daarvóór was ze met hem sterk beïnvloed door de Rozekruisers-mystiek.

Levensboom

Haar werk laat zich niet beschrijven zonder het te zien - en dat kan nu in Epe - maar men komt (of kwam) er elementen in tegen als de muziek der sferen, kosmische extase, esculapen, het Egyptische levensteken Ankh, de Hermetische geschriften (een mengsel van o.a. gnostieke elementen), de levensboom uit de joodse geheimleer der Kabbalistiek, Perzische mythologie, lotusbloemen uit het boeddhisme en zo nog het een en ander.

Die merkwaardige mengeling, waarin het christendom ook opduikt met het symbool van de vis, leidt tot een zeldzaam geladen produktie, bijv. in het negenluik van de Levensbomen.

Diana Vandenberg is in zoverre een moeilijke schilderes, dat haar werk zo veelzijdig te interpreteren is, als men maar uitgaat van realiteiten achter de bestaande werkelijkheid. De tegenstelling tussen geestelijk en stoffelijk wordt in haar penseel opgeheven; de mens zoekt het goddelijke principe in zichzelf. We staan dan wel ver af van het christendom, ook van de R.K. Kerk van haar jeugd, toen zij de bekende priester-dichter Jacques Schreurs leerde bewonderen.

Knap werk

De blijkbaar erg aansprekende kunst - vele duizenden posters van haar schilderijen worden over de hele wereld verkocht en Simon Vinkenoog en consorten van oosterse meditatiecentra waarderen haar werk bijzonder - heeft in elk geval dit resultaat, dat men aan het denken en filosoferen raakt, al wijst zij niet de opgaande wegen naar het bovenaardse van Gods Woord.

Maar ook wie haar boodschap afwijst kan beter van haar prestaties kennisnemen dan van allerlei moderne „objecten" en popart en ,,foodart", al was het maar om haar techni- '| sche meesterschap te bewonderen. ' Een twintigtal werken van haar is nog tot 5 december a.s. te zien in het Huis der gemeente. Markt 14 te Epe, op werkdagen van 9 tot half één en van half twee tot vijf uur.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen