Doopsgezind jaarboekje 1980 en vrijzinnige adreslijst

De Doopsgezinden van de oude stempel, volgelingen van Menno Simonsz, hebben zich vanaf de zestiende eeuw doen kennen door afzondering van de wereld en piëtistische vroomheid. In het begin van de negentiende eeuw echter begon het modernisme te zegevieren. De belijdenis moest het veld ruimen voor vergaande vrijheid, ook in de prediking. In 1811 kwam de Algemene Doopsgezinde Sociëteit tot stand, niet als besturend orgaan, maar tot dienst aan hulpbehoevende gemeenten en b.v. tot nut van de opleiding tot predikant.

Na de gebruikelijke in memoriams zet het jaarboekje in - vóórdat de gegevens over gemeenten, voorgangers, kosters, orgelisten enz. vermeld worden • met enkele artikelen. Allereerst een bijdrage over de zendingsdrift der vroege Doopsgezinden", waarin uiteengezet wordt hoe 450 jaar geleden de eerste gemeenten in ons land zijn gesticht via zendingswerk van vroege medewerkers van Melchior Hofmann (plm. 1495-1543).

Die medewerkers, onder anderen door Hofmann in Embden aangestelde oudsten, Sicke Freerks en Jan Volckertszn. Trypmaker, hebben hun ijver beiden met de Inarteldood moeten bezuren. Om enige indruk te krijgen van de groei: er waren predikers die er honderden doopten. Leenaert Bouwens spant de kroon. Tussen 1551 en 1582 doopte hij van Embden tot Kortrijk 10.378 personen.

Een volgend artikel in het Doopsged jaarboekje betreft de geschiedenis van de Evangelische kerk op Java (GITD) 1940-1980, ontstaan onder toezicht van de Doopsgezinde Zendings Vereeniging en 'n bijdrage over „Zestig jaar Doopsgezind kampleven" (jongens en meisjes).

Verdraagzaamheid

In een bijdrage onder de titel „Zijn wij Doopsgezinden zo verdraagzaam?" zet men zich enerzijds af tegen de R-K Kerk met een "allertreurigste staat van dienst" en anderzijds tegen de „calvinisten met hun eindeloze leergeschillen". Overigens: ook zelfkritiek op eigen onderlinge twisten in het verleden ontbreekt niet.

We lezen verder van pastorale zorg aan zieken en geestelijk gestoorde bejaarden, over Doopsgezinde schilders van vroeger en nu (wie wist dat Jacob van Ruysdael, Michiel S. van Mierevelt en Hendrik Willem Mesdag daartoe hoorden?). We komen een Ivoniek tegen van gedenkwaardige feiten uit 1978 en 1979, het collecteplan en dan eindelijk op blz. 88 krijgen we de lijst van adressen en kringen, de predikantenlijst, gegevens over emeriti en vele andere wetenswaardigheden die alleen Doopsgezinden interesseren, omdat zij ze dan ook nodig hebben. Een lijst van lekeprekers, „gemeenteleden die bereid zijn predikbeurten te vervullen" ontbreekt niet, evenmin als gegevens over periodieken, het seminarie enz.

Remonstranten

Nogmaals, wat ontbreekt is een heel eenvoudige statistiek. Alle gegevens moet je tiit de vermelding bij de plaatselijke gemeente halen. 84 van de 150 gemeenten blijken minder.dan 100 leden te hebben. Tot die ongeveer 150 gemeenten worden overigens ook gerekend enkele gemeenten in Duitsland. 37 gemeenten hebben niet meer dan 200 en niet minder dan 100 leden.

Vaak hebben de Doopsgezinden dienst samen met Remonstranten. Die diensten zijn in bepaalde plaatsen iedere zondag, maar in andere plaatsen eens in de drie weken.

Het Doopsgezind jaarboekje wordt uitgegeven door de ADS, Singel 454, Amsterdam-C, kost ƒ15,-, telt 224 pagina's.

Vrijzinnigen

Bij de Centrale Commissie voor het Vrijzinnig protestantisme. Nieuwegracht 23, Utrecht, verscheen het Adresboek, waarin we alles wat met vrijzinnigheid te maken heeft tegenkomen. Natuurlijk vinden we hier ook weer de Doopsgezinde predikantsadressen terug. Daarnaast gegevens over de Vrijzinnig Hervormde predikanten, pastorale medewerkers en voorgangers, over de Remonstrantse predikanten en over de Vrijzinnig Lutherse predikanten.

Dit adressenboek moet voor de vrijzinnigheid wel een onmisbare vraagbaak zijn: we vinden informatie over vrijzinnig jeugdwerk, vrijzinnige zondagsscholen, vrijzinnig vrouwencontact, vrijzinnigheid in de maatschappelijke toerusting, ja zelfs oyer vrijzinnige kampen en reizen.

Natuurlijk informeert het breed opgezette adressenboek ook over verwante groepen: de Evangelisch Lutherse Kerk, de Vrije gemeente van ds. De Nie in Amsterdam, de uiterst linkse Zwingli-bond, de Raad van kerken etc. Het adresboek kost ƒ 13,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen