De drie voornaamste kandidaten; Moegabe, Moezorewa en Nkomo

ROBERT MOEGABE

Moegabe is 55 jaar en daarmee de jongste kandidaat. Hij is daarnaast de meest geschoolde en voorzien- van diploma's op universitair niveau die voor de helft schriftelijk zijn gehaald in tien jaar gevangenisstraf vanwege politieke agitatie.

Moegabe, die de laatste vijfjaar in ballingschap heeft doorgebracht in Mozambique, wordt dikwijls voorgefteld als een rigide marxistische theoretiscus, een beeld dat wordt versterkt door zijn strenge aanzien. Hij steekt zijn helangstelling voor de marxistische sche filosofie niet onder stoelen of banken, maar hij wijst er daarbij met nadruk op dat hij zijn christelijke overtuiging heeft behouden.

Hij kreeg zi.jn eerste onderwijs op de Rooms-Katholieke zendingspost vari Koetama ten westen van Salisbury, bij religieuzen uit Quebec. Zijn eerste politieke contacten legde hij op de universiteit voor zwarten in Fort Hare in Zuid-Afrika met het Afrikaanse Nationale Congres (ANC).

Na gedurende enkele jaren bij het onderwijs werkzaam te zijn geweest, besloot Moegabe zich aan nationalistische activiteit te wijden. Hij wordt voorlichtingsman van de Democratische Nationale Partij (NDP) van Joshua Nkomo, de belangrijkste zwarte leider in die tijd. Moegabe verlaat Nkomo in 1962 en sticht met dominee Ndabaningi Sithole de Nationale Afrikaanse Unie van Zimbabwe (ZANU), op grondslagen die radicaler zijn. Hij wordt secretaris-generaal van de beweging alvorens hij in 1964 wordt gearresteerd. Pas tien jaar later komt hij uit de gevangenis.

Moegabe is ongetwijfeld een van de weinige politieke leiders die in gevangenschap zijn gekozen, en wel door een klein centraal comité, waarvan alle leden eveneens gevangen zaten. Hij werd zo gekozen tot voorzitter van ZANU, na een stemming die Sithole met een minderheid in het zand deed bijten. De dominee heeft deze nederlaag nimmer geaccepteerd. Moegabe, die op veel steun m Rhodesië kan terugvallen, is in grote mate onafhankelijk gebleven van Moskou en Peking, en hij wordt zelfs door de Russen met argwaan bekeken.

ABEL MOEZOREWA

De kleine bisschop Abel Moezorewa van de Methodistische kerk van de Amerikaanse Unie, is zonder het eigenlijk te willen in de politiek terechtgekomen. Terwijl de andere nationalistische leiders door het bewind van Tan Smith gevangen werden gezet, werd hij uitgenodigd zich aan het hoofd te stellen van een protestcampagne tegen een Brits-Rhodesisch ontwer-akkoord in 1971. ontwerp-akkoord een paar weken wist hij onafzienbare menigten op de been te brengen tegen een Britse enquêtecommissie, zo aan het schipbreuk Ijden van het ontwerp bijdragende.

Vanaf dat ogenblik zat de bisschop tot aan zijn nek in de politiek, om er niet meer uit te komen. Ten tijde van de vrijlating van Joshua Nkomo en Robert Moegabe in 1974, kreeg Moezorewa de leiding van de Afrikaanse Nationale Raad (ANC) die verschillende vleugels verenigde, maar er was al gauw weer onenigheid en de bisschop zag zich geplaatst aan het hoofd van een nieuwe nationalistische vleugel.

Tegenwoordig afgeschilderd als gematigd vervulde de bisschop ooit.de rol van havik op het Rhodesische politieke toneel van 1975-76, toen hij vanuit Tanzania en Mozambique heftige aanvallen op het blanke minderheidsbewind ondernam. In oktober 1976 teruggekeerd in. Salisbury, wist Moezorewa ongeveer 200.000 mensen om zich heen te verzamelen. Maar zonder leger en terwijl guerrilla 64,3Rhodesië-conferentie Guerrilla terrein won, was er voor hem al spoedig geen alternatief meer dan mee te doen aan de „interne regeling" van Ian Smith. Hij wordt nade verkiezingen van april 1979 — geboycot door Nkomo en Moegabe — eerste-minister, maar móet zijn positie opgeven na deRhodesiëconferentie van Londen.

Abel Tendekai Moezorewa is in 1925 geboren in een boerengezin in de streek van Oemtali aan de grens met Mozambique. Hij wordt priester in .1953 en verkrijgt dan een beurs om in de Verenigde Staten te gaan studeren. In 1968 wordt hij tot bisschop gewijd.

JOSHUA NKOMO

Joshua Nkomo, 62, wordt beschouwd als de vader van het nationalisme van Zimbabwe. Hij is de zoon van een veeboer veeboeren in het zuidwesten van Rhodesië. Na zijn studie bij missionarissen in Zuid-Afrika, keert hij in 1945 naar zijn geboorteland terug en wordt al snel secretaris-generaal van de bond van zwart spoorwegpersoneel.

Enkele jaren later verruilt hij het vakbondswerk voor de politiek en aanvaardt hét eerste voorzitterschap van het Afrikaanse Nationale Congres van Rhodesië. Als de beweging wordt verboden gaat Nkomo op reis om steun voor zijn zaak te krijgen. Daarna richt hij een andere partij op. Ook deze wordt verboden en dan komt de Unie van het Afrikaanse volk van Zimbabwe (ZAPU), die het daarop volgende jaar hetzelfde lot ondergaat.

Intussen heeft zich in ZAPU een schisma voorgedaan waaruit de meer radicale Afrikaanse Nationale Unie van Zimbabwe (ZANU) voortkomt. Nkomo werd in 1964 door het bewind van lan Smith gevangen gezet en pas tien jaar later vrijgelaten, samen met andere nationalistische leiders. Na het mislukken van de conferentie van Victoria Falls van 1975, ging hij bilaterale onderhandelingen met Smith aan, tot ongenoegen van dé, andere Afrikaanse leiders. De onderhandelingen leden^schipbreuk en Nkomo vestigt zijn hoofdkwartier in Loesaka in Zambia, van waaruit hij, met Russische en Cubaanse steun, aan de oorlog gaat meedoen.

Hij sluit zich in het Patriottisch Front aan bij Moegabe, maar hun Unie was nooit sterk en zij is na de ondertekening van het vredesverdragvan december vorig jaar uiteengevallen.

Nkomo, groot en dik en wit haar, is ondanks alle jaren van strijd gematigd gebleven en hij lijkt te zijn voorbestemd een grote rol in Zimbabwe te, spelen, omdanks zijn handicap te behoren tot een minderheidsstam ia zijnland, de Ndebele.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen