„NCVB wil gewoon bij de wereld in het gevlij komen"
Verontruste leden stappen uit Christenvrouwenbond
LEIDEN — Binnen de Nederlandse Christenvrouwen Bond NCVB, is het al maanden aan het rommelen. En goed ook. Want het gaat niet om zomaar wat gekijf zoals je dat bij een vrouwenorganisatie die ruim 60 jaar bestaat en zo'n 79.000 leden telt ook nog wel mag verwachten, maar het zijn heel fundamentele punten waarover getwist wordt.
Een tiental leden van de Bond o.l.v. mevr. Bos uit Dirksland, is vorig jaar een actie gestart om daarmee uiting te geven aan hun afkeuring van het beleid zoals dat momenteel door het hoofdbestuur wordt gevoerd. De koers die op dit moment gevaren wordt, wijkt volgens de verontruste dames ver af van de grondslag.
De NCVB werd in 1919 opgericht als interkerkelijke organisatie met als doel: voorlichting geven aan christenvrouwen op politiek, maatschappelijk en cultureel gebied. In plaats dat de bond Gods woord als uitgangspunt neemt, wordt er volgens de actievoersters steeds meer met de wereld aangepapt. De Bijbel wordt niet meer naar de letter genomen, maar uitgelegd zoals men het zelf wil, de emancipatorische en zelfs feministische ge/ dachte krijgt bij de Bond steeds meer voet aan de grond. Over homofilie, samenwonen en dergelijke wordt binnen de Bond zeer ruimhartig gedacht. Terwijl ook samenwerking met andere - nietprotestantse vrouwenorganisaties reden is tot grote ongerustheid.
„C is eruit"
Mevrouw H. Boelema-Tillema, lid van het landelijk actiecomité en tot voor kort presidente van de NCVB-afdeling Leiden-Morskwartier, windt er geen doekjes om: „Je kimt het gewoon zo zeggen, de „C" fungeert helemaal niet meer in de naam NCVB, die kun je gerust schrappen. Het hele christen-zijn is er uit. Een tendens die niet los te denken is van de moderne theologische onderbouw."
Die „C" is natuurlijk niet zo maar plotseling of in een paar maanden tijds verdwenen, maar geleidelijk aan verbleekt. Al een jaar of tien geleden waren er NCVB-leden die vonden dat de bond het rechte spoor bijster raakte. En toen zo'n zes jaar geleden de toenmalige presidente, mevrouw Strikwerda, een lans brak voor het ongehuwd samenwonen, viel dat ook bij lang niet alle leden in goede aarde.
Toch wel opmerkelijk dat nu pas de noodklok wordt geluid over de koers van de bond. Mevrouw Boelema heeft daar wel een verklaring voor: „Vrouwen reageren nu eenmaal niet zo vlug. Bovendien, ook al hadden veel vrouwen jarenlang bezwaren tegen de houding van het hoofdbestuur, het was eigeftlijk heel moeilijk om concrete dingen aan te wijzen waarvan je kon zeggen: kijk, daar en daar zitten jullie nu fout." Daarbij kwam ook dat het hoofdbo-.t'aur zich van allerlei geraffineerde tactieken wist te bedienen om de „verlinksing" zo onopvallend mogelijk door te voeren, zoals later uit het gesprek met mevrouw Boelema bleek.
Een jaar geleden kreeg de verontrusting vaste vorm in de oprichting van het actiecomité, waarin naast mevrouw Boelema onder meer zitting hebben: mevrouw Lindeboom uit Hooghalen, mevrouw Feith uit Maartensdijk en mevrouw Rovers uit Huizen. Eind december had dit comité, na lang aandringen, een onderhoud met het voltallige hoofdbe-- stuur van de NCVB.
Het gesprek verliep volgens mevrouw Boelema niet bepaald naar wens. „Het geraffineerde werd al spoedig duidelijk. Wij hadden van te voren afgesproken, jongens, we blijven bij elkaar hoor. En wat zagen we toen we binnenkwamen? Twee tafels voor ons, twee voor het hoofdbestuur, twee voor ons, twee voor het hoofdbestuur, enz. Zo trachtten ze gewoon onze positie te verzwakken."
Vormingswerk
Mevrouw Boelema ziet dit als één van de sluwe methoden die ook worden geleerd op de door het hoofdbestuur georganiseerde trainings- en vormingscursussen in Barchem. „Bijbelse elementen zijn daar gewoon niet meer in te vinden; door het hele vormingswerk loopt een rode draad van onbijbels denken. Die cursussen zijn gewoond bedoeld om de vrouwen om te turnen. Bc heb ook eens zo'n vormingsdag meegemaakt, want je moet tenslotte weten waar je over praat. Maar ik vond het vreselijk. Ze beginnen al met "je" en "jou", want er mag dan zogezegd geen afstand zijn. Je moet meedoen aan rollenspel enz., en ze leren je hoe je je overal uit kan praten; zo moet je dan vrij worden. Over de vrijheid in Christus wordt met geen woord gesproken."
Maar het vormingswerk was niet het enige waarover de verontruste vrouwen het hoofdbestuur aan de tand wilden voelen. Punt één was: de christelijke grondslag, gebaseerd op het koningschap van Jezus Christus en de Heilige schrift als Woord van God, wordt steeds meer losgelaten. In nauwe samenhang daarmee zijn de opvattingen die de Bond huldigt ten aanzien van emancipatie, feminisme en homofilie.
Het comité: „Geen bijbelse referenties, maar gedachten en ideeën zoals die in de wereld opgeld doen, worden ons voorbehouden, wanneer deze zaken ter sprake komen. Wanneer al naar de Bijbel wordt verwezen dan is dat om een tekst uit zijn verband toe te passen ter wille van het eigen gelijk. Ons wordt geleerd hoezeer de vrouw in het verleden, mede door onjuist bijbelgebruik, ten achter is gesteld en dat nu, door een juister bijbelgebruik, vrouwen meer tot hun recht zouden gaan komen."
Ook als het gaat over abortus en homofilie zou het hoofdbestuur de Bijbel niet langer als uitgangspunt van denken en handelen erkennen.
Naamsverandering
Een punt waar de verontruste vrouwen zeer zwaar aan tillen is de naamsververandering van het maandelijks orgaan „Informatie". Mevrouw Boelema: „Vroeger heette dit blad „De Christenvrouw", op een gegeven moment werd het „Maandblad van de NCVB" en nu is het dan dus „Informatie". Het hoofdbestuur, hierover door het actiecomité aangesproken, voerde als verweer aan dat „Christenvrouw" toch wel een wat pretentieuze benaming is...
Mevrouw Boelema weet echter wel wat de ware drijfveer is: „Het christelijke moet er langzaam maar zeker uit. Voor informatie kun je trouwens rustig „indoctrinatie" lezen, de artikelen die erin geplaatst worden, komen allemaal uit de „linksere" hoek. Het redactionele beleid is verre van democratisch, voor tegenartikelen is geen plaats." Van het uitvoerige „praatstuk" waarin de verontruste vrouwen hun bezwaar tegen het bestuur hadden uiteengezet, kwam dan ook slechts een klein gedeelte in „Informatie", en wel in de rubriek Ingezonden stukken.
„Verder zijn we zeer bezorgrd over de contacten die de Bond aanknoopt met allerlei orgranisaties zoals de Vrouwenraad, het (R.K.) Melaniagilde, de stichting Vredesberaad, de feministische club „Marie word wijzer" enz. Ik zie het gewoon zo: men wil bij de wereld in het gevlij komen.
Samengevat komen al deze bezwaren neer op de vraag: Houdt onze bond by de benadering van vragen en problemen van onze tyd nogr wel vast aan de Bybel, het Woord van de levende God? Wij vrezen, dat het antwoord hierop ontkennend moet luiden."
Het hoofdbestuur was, zoals ook wel te verwachten viel, niet bepaald ondersteboven van de aantijgingen van de verontruste vrouwen. Men heeft duidelijk laten weten dat men niet van plan is de koers drastisch te wijzigen, want, aldus een verklaring van het hoofdbestuur, hetgeen de Bond op dit moment voorstaat en doet, wijkt" niet af van hetgeen de oprichtsters zestig jaar geleden heeft bezield. „De vrouw, wil en moet meedenken en dat vraagt vorming en toerusting. Het hoofdbestuur wil samen met u en met u allen die zich verantwoordelijk weten voor de samenleving van nu en later, werken aan de beantwoording van de uitdagende vragen van deze tijd."
Zelfonderzoek
Het feit dat de christenvrouwenbond de verontrusting van de actievoersters niet deelt, betekent overigens niet dat de beschuldigingen regelrecht van de tafel zijn geveegd. Wij lopen bij alles wat we doen tenslotte de kans mis te tasten. Daarom nemen wij de verontrusting ernstig,..
„Het hoofdprobleem ligt in het onderscheid in visie op de Bijbel", aldus mevrouw Van Daatselaar-Somsen, binnenkort eindredactrice bij het maandblad Informatie, in een interview in het Leidsch Dagblad. „Je kan zeggen dat de Bijbel van kaft, tot kaft Gods eigen woord is; voor uiteenlopende menselijke interpretaties is dan geen plaats meer. En als je een andere opvatting over het Schriftgezag hebt, ga je natuurlijk steeds meer langs elkaar heen praten, niemand kan het „volkomen gelijk" opeisen. Een vrijere bijbelbesohouwing, zoals die door het hoofdbestuur gehanteerd wordt, betekent gewoon dat we naar elkaar luisteren. Er moet in onze bond ruimte zijn voor verschillende benaderingswijzen." Volgens mevrouw Van Zweden-Alkemade, vice-presidente van het hoofdbestuur van de NCVB, levert de „statische" bijbelopvatting van de verontruste vrouwen een groot gevaar op. „De wereld verandert geweldig en dan kun je niet net doen alsof dat niet zo is. Soms lijkt het erop, dat die verontruste vrouwen daarvoor hun ogen willen sluiten", aldus mevrouw Van Zweden onlangs in Hervormd Nederland.
Geen compromis
Ze vindt dat in Informatie niet alleen voor de radicale, maar zeker ook voor de gematigde meningen plaats wordt gemaakt, „maar dat merken de lezers dan niet". Ze zegt verder de corrigerende werking van de verontruste vrouwen niet . graag te willen missen. „Eigenlijk is het vreselijk waardevol dat je kritiek te horen krijgt. We vinden ook niet, dat ze maar op moeten stappen. Maar anderzijds zijn we niet van plan om door het sluiten van compromissen van de NCVB een kleurloze Bond te maken."
Het is duidelijk: het hoofdbestuur neemt de kritiek serieus, waardeert die zelfs tot op zekere hoogte, maar spreekt anderzijds de beschuldigingen piet veel klem tegen en is in geen geval van plan zijn dynamische bijbeluitleg te herzien en aan de verlangens van de verontrusten tegemoet te komen. Aanvankelijk wisten de actievoerende dames nog niet precies wat ze nu moesten doen: uit de bond stappen en een eigen club oprichten of zolang het mogelijk in de NCVB blijven en trachten een goede invloed op het beleid uit te oefenen.
Nu echter overduidelijk vast is komen te staan dat het hoofdbestuur niet van zins is terug te keren tot „het rechte pad" weten de verontrusten het zeker, er zal een nieuwe vrouwenbond worden opgericht die hoogstwaarschijnlijk onder de naam „Evangelische vrouwenbond" door het leven zal gaan. Geen reformatorische dus? Mevrouw Boelema: „Nee, dat hebben we bewust gedaan omdat we vinden dat de nieuwe club een zo breed mogelijke basis moet hebben."
Het is op dit moment nog moeilijk te zeggen hoe groot de aanhang is van het actiecomité. Van de leden van het hoofdbestuur is wat dit betreft weinig te verwachten. Ook de diverse plaatselijke NCVB-besturen zien niet in wat er nu zonodig aan de koers veranderd moet worden. In Leiden-Morskwartier oogstte mevrouw Boelema een storm van kritiek over haar optreden en het was voor haar dan ook niet doenbaar om nog langer presidente van die afdeling te blijven. „Ze hebben me gewoon weggepest."
De afdelingsleden vonden het minder leuk dat hun presidente de kritiek niet eerst in de ledenvergadering had gebracht. Mevrouw Boelema brengt hier tegenin dat de landelijke actie helemaal niet nodig geweest zou zijn wanneer het gesprek met het hoofdbestuur positief was verlopen. Pas daarna besloot het comité zich bekend te maken. Ook een ander lid van het actiecomité, mevrouw Van Zonneveld uit Hilversum, werd gevraagd als presidente van haar afdeling af te treden; het was kennelijk niet mogelijk met een zo kritisch bestuurslid samen te werken.
Gelukkig worden er ook veel andere geluiden gehoord. „We hebben enkele honderden adhesiebetuigingen gekregen in de vorm van brieven en telefoontjes, waaruit duidelijk blijkt dat wij niet de enigen zijn die bezwaar hebben tegen het huidige beleid van het NCVB-hoofdbestuur."
Bezinningsdag
Wat precies de doelstellingen zijn van het actiecomité, c.q. de op te richten Evangelische vrouwenbond, is nog niet helemaal duidelijk. Er zijn onder meer contacten gelegd met de bij het onderwijs betrokken Christen-ouders en de Evangelische hogeschool. Verder zijn er nog nauwelijks concrete punten naar voren gebracht. Het wachten is nu op de bezinningsdag, die op SS maart in de grote Grachtkerk in Amersfoort zal worden gehouden. Veel hangt af van de opkomst van de christenvrouwen op deze dag. Mevrouw Boelema heeft wat dit betreft goede hoop: „Ik heb al heel wat vrouwen gesproken die al jaren moeite blijken te hebben met de koers van de bond en die dan ook heel blij zijn dat er eindelijk iets gebeurt".
Duitsland
Niet alleen in ons land, ook bij de oosterburen blijkt bij de christenvrouwen heel wat ongerustheid te leven. De vergadering van (verontruste) belijdende Evangelische vrouwen (die in nauw contact staat met de „Conferentie van belijdende gemeenschappen") maakt zich ernstige zorgen over de positie van de vrouw, het g'ezin en de Jeugd. Vorig Jaar werd een massale conferentie gehouden waar de thema's „Redt het gezin" en „Redt het leven" centraal stonden.
De Duitse Evangelische vrouwen blijven wat hun doelstellingen betreft bepaald niet in het vage. In een „noodkreet aan alle christelijke vrouwen" spreken zij hun verontrusting uit over het huwelijksleven dat steeds meer wordt aanggr tast, het grote aantal echtscheidingen, het ongehuwd samenwonen, homosexualiteit en abortus provocatus. Teleurgê?- stéld wordt geconstateerd dat ook de kerken in deze algehele verwarring „geen gebruik maken van de maatstaf van Gods geboden en de dwaalwegen niet duidelijk bij de naam noemen".
„In plaats van het bijbelse Evangelie wordt de feministische idee gepropageerd. Diaconale en pastorale zorg wofö; den op de achtergrond gedrukt door acties als de fruitboycot. Zo worden vrouwen door de officiële kerk in hun levensvragen alleen gelaten of in de war gebracht."
De Duitse vrouwen roepen op alle aaij£i slagen op de vrouwelijke waardigheid ea op de opvoeding van hun kinderen te weerstaan. Binnenkort zullen de verontruste Evangelische vrouwen een bijeeiR komst houden in Bremen, van 25 t/m 27 april. Het thema van die conferentie z^ zijn: „Redt de jeugdl De bijbelsS boodschap voor de ouders van nu".
Mevrouw Boelema, die evenals haaj: man regelmatig contact onderhoudt met de conferentie van belijdende gemeenschappen en vooral met de verontruste vrouwen, voelt zich nauw verwant met de Duitse vrouwen. „Ik voel me één met hen in hun strijd en ook in het waarschuwen omdat het nu nog kan! De problemen en verwereldlijking nemen niet alleen in Duitsland, maar ook hier hand over hand toe. Wij, evangelische vrouwen, moeten ons, samen met onze Duitse zusters massaal verzetten.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 8 maart 1980
Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 8 maart 1980
Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's