Boeren in China verdienen goed aan open economie

Deze prikkels in de richting van een open economie hebben in korte tijd geleid tot een werkelijk enorme voruitgang van de landbouwopbrengsten  en boereninkomens. De leiders van het land hopen hiermee een ontwikkeling in gang te hebben gebracht die zal leiden tot een net van ...ve stedelijke gebieden op het platteland die in hun eigen consumptiebehoeften kunnen voorzien.
De doelstelling van de agrarische omvormingsplannen op de lange termijn is 400 miljoen boeren van het platteland te halen en over te hevelen naar het bedrijfs- en zakenleven.
Ten aanzien van het huidige China, dat wordt gekenmerkt door tientallen niljoenensteden die als eilanden in een zee van platteland liggen, zal daarmee, zo realiseren de leiders zich terdege, volkomen veranderen.

Marktuitbreiding
„Er is een dringende behoefte om de aan- en afvoerkanalen tussen stad en platteland te verbeteren, de markt uit te breiden voor de toenemende opbrengst van de landbouw en om aan de grotere behoeften aan produktiemiddelen die de boeren hebben tegemoet te komen", schreef het centrale comité van de communistische partij op 20 oktober in een beleidsnotitie over de nieuwe economische richting die is ingeslagen.
Voor een tabaksteler als Liu betekenen de aansporingen van de regering om de agrarische bedrijfstak via de vrije markt tot ontwikkeling te brengen, dat hij zijn fiets straks zal kunnen inruilen voor een vrachtwagentje en misschien mensen in dienst zal kunnen nemen om tabak te planten en te oogsten. In de nog verdere toekomst kan Liu misschien een eigen fabriekje opzetten om zijn produkt zelf te verwerken tot sigaretten.
Achter zijn marktstalletje met bundels gedroogde tabaksbladeren in oude kranten gerold laat Liu zijn visioenen over rijkdom en weelde de vrije loop en erkent dat hij daarvoor enkele jaren terug waarschijnlijk in de gevangenis zou zijn beland als een „hebzuchtige capitalist-roader" (het woord dat de Chinezen aan het Engels hebben ontleend om tot voor kort mensen aan te duiden die van het socialistische pad waren afgeraakt).
„Ik wil een vrachtwagentje hebben, maar dat kan er op het ogenblik nog niet af, misschien over drie, vier jaar. wel", zegt Liu.

Weg uit communes
Er was een tijd dat de boeren vanwege hun diepe armoede beschouwd werden als de meest revolutionaire stand. Nu vormen zij de voorhoede van een nieuwe economische revolutie en zijn zij de eersten die zich materiële welstand weten te verwerven en hun spaarrekeningen bij de bank gestaag zien groeien.
De meeste boeren hebben, richtlijnen van de partij volgend, de onder de vroegere leider Mao Zedong gangbare volkscommunes verlaten. Daar kregen zij allen hetzelfde, lage lonen en was er geen plaats voor enig particulier initiatief. De boeren hebben het systeem van eigen verantwoordelijkheid, dat door Mao's opvolger Deng Xiaoping wordt gepropageerd, tot in de verste uithoeken van het land met open armen ontvangen.
Ze kunnen nu verbouwen wat ze willen en hun oogst naar eigen inzicht verkopen nadat zij hun vaste quotum, dat momenteel nog maar tien procent bedraagt, aan de staat hebben geleverd. Over de verdiensten over die negentig procent moeten zij wel belasting gaan betalen.
In 1983 werd totaal voor 126,5 miljard yuan (170 miljard gulden) aan agrarische produkten verhandeld op de vrije markt. Een stijging van 53,5 procent met 1978 toen de landbouwhervormingen begonnen. Er zijn intussen ruim 24 miljoen „gespecialiseerde huishoudens" ontstaan. Dat zijn families die zich geheel toeleggen op de teelt van een bepaald produkt variërend van varkens tot katoen.
Al zeker een miljoen boeren beschikken over eigen tractoren en vrachtwagens, iets wat enkele jaren geleden onbekend was simpelweg omdat privébezit niet bestond. Het gemiddelde boereninkomen steeg in 1983 tot 310 yuan (418 gulden), een stijging van het jaarinkomen in 1978 met 130 procent. De regering heeft al boeren voor het voetlicht gebracht die inkomens hebben van 10.000, 20.000, 50.000 en zelfs 100.000 yuan (135.000 gulden) per jaar, hoewel daaraan werd toegevoegd dat hun aantal nog „uiterst klein" is.

„Schokkende" armoe
In de Gongren Ribao (arbeiderskrant) van 19 november stond het bericht dat de gouverneur van de provincie Henan de „titel" van miljonair had verleend aan boer Zhang Changshan, die in samenwerking met de staat een grote appelboomgaard opzette en zelf begon met een cementbedrijfje. Over het algemeen zal het de komende jaren echter armoedig blijven op het achtergebleven platteland, waar nog veel mensen in lemen hutten wonen en voor hun dagelijks voedsel zijn aangewezen op een strooptocht langs akkers van anderen.
De Engelstalige China Daily maakte onlangs melding van wat het „schokkende" armoe noemde in de zuidwestelijke Regio Guizho, waar de mensen nauwelijks genoeg te eten hebben om in leven te blijven. Uit de informatie van regeringsfunctionarissen blijkt ook dat vooral die boeren nu al baat hebben bij de landbouwhervormingen, die een redelijke schoolopleiding hebben gehad of tot het partij- en regeringskaden hebben behoord.

Polarisatie
De regering heeft vanaf de invoering van de nieuwe landbouwpolitiek kritiek te verduren dat de hervormingen het platteland opnieuw zullen polariseren in arm en rijk. Zij wijst die steevast van de hand met de verklaring dat daartegen met alle mogelijke middelen zal worden gewaakt. Toch beginnen er steeds vaker berichten in de kranten door te dringen dat rijke boeren de hulp van leger en politie inroepen om hun „wettige belangen te beschermen."
„Het socialistische principe is om iedereen te belonen naar zijn werk, er dienen daarom verschillen in de inkomens van de mensen te zijn", betoogt Du Runsheng, het hoofd van de partij-afdeling voor onderzoek naar de ontwikkeling van het platteland. „Het tegenhouden van deze ontwikkeling kan slechts uitmonden in algehele armoede", aldus deze functionaris in een vraaggesprek met het officiële persbureau Nieuw China.
De economische veranderingen zuUen grote gevolgen hebben voor de traditionele communistische beperkingen op het vrije personenverkeer in dit overbevolkte land van 1,03 miljard mensen. De centrale regering heeft er bij plaatselijke gezagsdragers op aangedrongen de aanvragen van boeren om voertuigen te kopen met spoed te bekijken en welwillend in te gaan op verzoeken om bouw- en bedrijfsvergunningen en om vestiging in stedelijke gebieden.
De politie is overgegaan tot regelmatige controle van de identiteitspapieren van boeren, die als gevolg van het vrije marktgebeuren, massaal naar Peking en de andere grote steden trekken om hun waar aan de man te brengen. .

Begeerde machines
De gestegen inkomens van de boeren hebben een toeneming van de vraag naar allerlei produkten voortgebracht. De boeren nemen niet langer genoegen met wat in China de „vier grote hulpmiddelen" werden genoemd: fiets, naaimachine, radio en polshorloge. „De vraag naar de nieuwe vier grote hulpmiddelen - televisie, bandrecorder, wasmachine en elektrische ventilator - en andere elektrische apparatuur voor in huis is veel groter", meldde onlangs de Renmin Ribao (volksdagblad). Uit een onderzoek onder 20.000 huishoudens in plattelandsgebieden van 25 provincies was gebleken, schreef de krant, dat de vraag naar dit soort apparatuur in een jaar tijd met 82 procent was gestegen. „Hoog op de lijst van begeerde machines staan kleine tractors, dieselmotoren, veevoedervermalers en andere apparatuur voor de agrarische industrie", aldus de krant.

Nieuwe analfabeten
In de roes van regeringsfunctionarissen over de successen van de agrarische hervorming is geen plaats voor nieuwe problemen als wegrottende graanoverschotten en de aanhoudende beschuldigingen dat de hervorming neerkomt op een nieuw soort kapitalisme.
Een ander probleem is, zo blijkt uit verschillende regionale kranten, dat veel boeren hun kinderen van school houden om in hun groeiende bedrijfje te werken waardoor China dreigt te worden opgezadeld met een nieuwe generatie analfabeten.
Uit diezelfde kranten en informatie van buitenlanders die door het land hebben gereisd, blijkt verder dat vooral öp het platteland de officiële politiek van een kind per ouderpaar in het geheel niet is aangeslagen en dat in sommige gezinnen vier of meer kinderen zijn. Juist nu komt dat goed van pas omdat het gezin in de kinderen goedkope arbeidskrachten heeft en het devies om rijk te worden nog sneller kan realiseren.
De volkscommunes, die de boeren vroeger tegen een lage prijs gezondheidszorg, onderwijs en een verzekerde oude dag boden, zijn ontbonden en vervangen door een nieuw stelsel van los georganiseerde „dorpsraden" waarvan de dienstverlening op een veel lager peil ligt.
Door deze ontwikkeling kunnen critici met recht de vraag opwerpen of het de regering nog wel ernst is met het door haar nog steeds beleden uitgangspunt op te komen voor de belangen van de minderbedeelden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen