Van der Vlies kreeg snel het vertrouwen van de gehele SGP

Vier jaar geleden was er van vrijwel unanieme steun voor Van der Vlies nog lang geen sprake. Nadat een meerderheid van de SGP-top hem had aangewezen als nummer drie van de kandidatenlijst voor de tweede Kamer, ontstond nogal wat deining. Met name vanuit de Gereformeerde Bond rezen bezwaren. Gesteld werd dat Van der Vlies niet als vertegenwoordiger kon worden beschouwd van genoemde kerkelijke richting. Een voorkeursactie op een andere kandidaat leverde echter geen succes op, zodat Van der Vlies op 38-jarige leeftijd zijn intrede deed in het parlement. Het is overigens niet zijn eerste kennismaking met de praktische politiek. Al vanaf 1974 vertegenwoorgde hij de SGP in de Provinciale staten van Utrecht.

Ouders
Bastiaan Johannis van der Vlies is in 1942 in Sliedrecht geboren. Zeven jaar daarvoor hadden zijn ouders de Gereformeerde Kerk verlaten om zich aan te sluiten bij de Geformeerde Bond. Zijn vader was onderwijzer op een School met de Bijbel en actief in de AR. Na de overstap naar de Hervormde Kerk groeide hij van deze partij weg en stemde voortaan SGP. Van der Vlies zelf werd in 1961 lid van deze partij. Hij studeerde inmiddels aan de TH Delft in de weg- en waterbouwkunde. Een jaar voordat hij het doctoraalexamen aflegde, werd hij benoemd tot docent wiskunde aan het College Blauwcapel in Utrecht. Deze protestants-christelijke school voor wo-vwo stelde hem in 1973 aan als conrector, een functie die hij tot zijn vertrek naar het Binnenhof bleef uitoefenen. Kerkelijk vond hij onderdak in de Nederlandse Hervormde kerk van zijn woonplaats, Maartensdijk. Als ouderling maakt hij daar deel uit van de kerkeraad. Voorts is hij sinds de oprichting van het Reformatorisch Dagblad lid van de raad van bestuur en van de Stichting Reformatorische Publikatie. Ook is hij lid van het bestuur van de christelijke lagere school in Maartensdijk, en van de raad van toezicht van De Driestar in Gouda en lid van het bestuur van de Van Lodenstein scholengemeenschap in Amersfoort.

Bewondering
In de Tweede-Kamerfractie beheert hij ondermeer onderwijszaken, milieuhygiëne, sociale zaken, werkgelegenheid, welzijn en cultuur. Met name op onderwijsgebied stond hij al snel bekend als een bekwaam parlementariër. Toen hij anderhalf jaar kamerlid was, deelde het orgaan voor hoger beroepsonderwijs, HBO-joumaal, hem al een forse pluim uit. Nadat het blad had vastgesteld dat klein-rechts in het algemeen weinig onderwijsgericht is, maakte het vervolgens een uitzondering voor Van der Vlies, „die bij vriend en vijand in de Kamer bewondering afdwingt voor de hoeveelheid werk, die hij op z'n eentje verzet op dit terrein."
In '83 kreeg het SGP-kamerlid landelijke bekendheid toen hij minister Brinkman aan de tand voelde naar aanleiding van opnames in Zeeland voor een als kunstuiting bedoelde pornofilm. Het ministerie van WVC bleek voor deze film een subsidie van enkele tonnen beschikbaar te hebben gesteld. De kritische vragen die Van der Vlies hierover stelde, brachten een golf van publiciteit teweeg. Tot in de verste uithoeken van ons land schonk de pers aandacht aan deze affaire.

Talent
Zijn inbreng in de Tweede Kamer was voor het dagblad Trouw vorig jaar aanleiding om Van der Vlies aan te merken als „een onmiskenbaar politiek talent". Wapenfeiten die hieraan ten grondslag lagen waren onder andere de door hem ingediende moties met betrekking tot de gezins- en monumentenzorg. Eerstgenoemde motie beoogde de gezinszorg te ontzien bij de alom woedende bezuinigingen en werd met steun van CDA, VVD, RPF en GPV aanvaard.
Ook zijn moties inzake de monumentenzorg verwierven een meerderheid. Door middel van deze moties forceerde Van der Vlies een doorbraak. De zieltogende restauratie van monumenten en andere oude gebouwen werd via een meerjarenaanpak nieuw leven ingeblazen. In de monumentenwereld werd de naam van Van der Vlies een begrip.
Van der Vlies neemt ook het emancipatiebeleid voor zijn rekening. Meerdere keren kwam hij met minister De Koning van sociale zaken in aanvaring vanwege het hardnekkig verzet van de SGP tegen het emancipatiebeleid van dit kabinet. Tijdens een aan dit onderwerp gewijd debat in '83 stelde Van der Vlies dat „de beleidsvoornemens fer verwezenlijking van het emancipatie-idee wortelen in een God-loos maatschappijbeeld." De aangesproken bewindsman reageerde opvallend fel. „Dat is nogal wat. Dat hoor je hier niet iedere dag", begon De Koning zijn verdediging. Tijdens het emancipatiedebat van vorig jaar liet deze bewindsman zich opnieuw door het SGP-kamerlid uit zijn tent lokken. Overigens bleken ook toen de verschillen in visie niet te overbruggen.

Geen verrassing
Een politicus die Van der Vlies van zeer nabij heeft leren kennen, is de GPV'er Schutte. Samen maakten ze in 1974 hun opwachting in de Utrechtse staten om in 1981 opnieuw in elkaars onmiddellijke nabijheid terecht te komen in de zittingszaal van de Tweede Kamer. „We gaan op zeer plezierige wijze met elkaar om", zegt Schutte, die eind '83 als verrassende derde uit de bus rolde bij de verkiezing van politicus van het jaar en bij die gelegenheid verklaarde dat eigenlijk Van der Vlies die plaats toekwam. Hij noemt de nieuwe SGP-lijsttrekker „een heel bekwaam iemand die ook in de staten al een goede naam had".
„Het is voor een partij als de SGP — en dat geldt ook voor het GPV — moeilijk om in dit soort colleges je werk zo te doen dat het anderen aanspreekt. Ik moet zeggen dat Van der Vlies daar heel behoorlijk in geslaagd is. Dat hij zich in de Kamer al spoedig onderscheidde, was voor mij dan ook geen verrassing. Zijn bestuurlijke instelling stond daar borg voor. Door zijn ervaring op dit gebied doet hij het kamerwerk met een zeker gemak. Hij brengt ook een fris geluid. In principiële zin is hij een volbloed SGP'er. Daarnaast verstaat hij de kunst om zijn inbreng zodanig te vertalen dat het effect sorteert", aldus de GPV'er, die bij dezen zijn welgemeende felicitaties wil uitbrengen aan de SGP met de aanwijzing van Van der Vlies tot lijsttrekker.

Brug
Zelf zegt Van der Vlies bijzonder dankbaar te zijn dat de SGP hem in haar totaliteit draagt en vertrouwen wil geven. „Ik heb altijd betreurd dat mijn komst gepaard is gegaan met voorkeursacties, maar ik heb me van meet af aan voorgenomen in trouw aan de beginselen mezelf te zijn. Dat wil zeggen dat ik geen water bij de wijn gedaan heb terwille van de een en bij die wijn geen verdikkingsstof heb gedaan terwille van de ander. Ook in de toekomst hoop ik deze lijn door te kunnen trekken, waarbij ik wil blijven trachten een brug te slaan tussen de verschillende vleugels in de partij. Gezien de ernst van de tijd is het zaak dat alle SGP'ers zich eendrachtig scharen rond de wezenlijke zaken waarmee we geconfronteerd worden."
De nieuwe lijsttrekker zegt zich „helemaal niet zo'n succesnummer te voelen" en zich zeker niet te zien als een gearriveerd politicus. „Tegelijkertijd", vervolgt hij, „hecht ik eraan om te zeggen dat ik erg veel steun heb ervaren van mijn medefractieleden. Bovendien kwam ik niet helemaal in een vreemde wereld. Dank zij het statenlidmaatschap had ik reeds de nodige ervaring kunnen opdoen. Ik weet wel dat je daarin voorzichtig moet zijn, maar ik wil het er toch nadrukkelijk bij vermelden."

Ingrijpend
Terugkijkend op de periode dat hij nu kamerlid is, moet hij tot zijn spijt vaststellen dat erin de Kamer nauwelijks nog op principiële geluiden wordt gereageerd. „Als je de oude handelingen naleest, zie je dat ten tijde van de SGP-voormannen ds. Kersten en ds. Zandt soms uitvoerige discussies ontstonden naar aanleiding van het getuigenis dat zij gaven. Nu wordt er nauwelijks meer naar geluisterd. Men zegt je opvattingen te respecteren en gaat, een enkele keer daargelaten, over tot de orde van de dag."
„Dat heeft als praktische consequentie dat we in min of meerdere mate belangenbehartigers zijn geworden, bijvoorbeeld van het bijzonder onderwijs en andere levensbeschouwelijke instellingen. Welbeschouwd is dat een ingrijpende verandering, want we hebben een boodschap voor heel het land en heel het volk. Laat men mij goed begrijpen, die boodschap zullen we onverkort moeten blijven brengen, maar in de praktijk merken we helaas dat daar nauwelijks op gereageerd wordt, laat staan dat men zich erdoor voelt aangesproken,"
Als dit kabinet de rit uitzit, zullen volgend jaar nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven en zal Van der Vlies vanaf die tijd als lijsttrekker en vervolgens als fractievoorzitter gaan fungeren. Na de verkiezingen zal een van zijn eerste taken zijn, als fractievoorzitter deel te nemen aan het verkennend overleg in het kader van de formatie van een volgend kabinet.
Van der Vlies zegt niet op de verkiezingsuitslag te willen vooruitlopen, ook al is tot nu toe driftig gespeculeerd op de mogelijkheid van een CDA-VVD-kabinet dat zich verzekerd weet van de steun van SGP, RPF en GPV, „Of die mogelijkheid zich aandient, is op dit moment nog een open vraag", merkt hij op. „Wat onze opstelling betreft, ligt het zo dat onze fractie zich van oudsher in principe bereid heeft getoond bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen. Maar aan eventuele regeringsdeelname of gedoogsteun verbinden wij uiteraard wel voorwaarden. Dat is geen merkwaardig verschijnsel, want dat doen andere fracties ook. Ik verklap daarbij geen geheim als ik zeg dat met name de kwestie van de abortus en de positie van de gewetensbezwaarden, de eventuele wijziging van de euthanasiewetgeving en niet te vergeten de aangekondigde Wet gelijke behandeling voor ons zeer wezenlijke punten zullen zijn. Hoever we daarin zullen gaan en met welk gewicht wij deze en andere pimten aan de orde zullen stellen, hangt af van de omstandigheden. Vergeet ook niet dat de fractie hierover niet alleen beslist maar dat doet in overleg met de partij."

Goudklomp
Op de vraag welke eisen hij zichzelf stelt als hij straks als fractievoorzitter zal optreden, zegt Van der Vlies: „Waar het om gaat, is of erin ons optreden iets mag doorklinken van de bewogenheid met land en volk. Vanuit onze beginselen ligt er de duurzame plicht om op te roepen tot terugkeer tot Gods geboden. In het onderhouden daarvan ligt immers groot loon. Tegelijkertijd dienen we op nuchtere zakelijke wijze deel te nemen aan de besluitvorming en deze waar nodig en mogelijk via moties en amendementen bij te sturen."
Hij zegt in dit verband terug te willen grijpen op een uitspraak van het SGP-raadslid L. M. P. Scholten uit Capelle a/d IJssel. „Scholten heeft de opdracht van een SGP'er in de politiek omschreven als het omsmelten van de goudklomp van onze beginselen zoals die in Gods Woord ligt opgeslagen, tot pasmunt voor de praktische politiek. Ik vind dat heel treffend verwoord. Daarbij moet voorop staan dat het goud goud blijft. We mogen dat niet gaan vermengen. Maar we kunnen er niet omheen dat we in een andere tijd leven dan in 1918, toen de SGP werd opgericht. De strijd en de vijandschap zijn ten diepste onveranderd gebleven, maar de fronten zijn verschoven. Daar zullen we, vanuit onze beginselen, ons antwoord op moeten afstemmen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen