Toekomst Stenen Poort in Houten onzeker

De Stenen Poort te Houten is een poortgebouw dat dateert uit de zestiende eeuw. Het is een van de weinige overblijfselen van de beschermde boerderijen in dat gebied. Omringd door een gracht of sloot was het poortgebouw de enige toegang tot de boerderij, zodat de bewoners in vroegere tijden beschermd waren tegen het platteland onveiligmakende lieden. Dit alles was een groot voorrecht. Lang niet iedere bewoner van een hofstede kon zich op deze manier beschermen. In de eerste plaats moest men toestemming hebben van het toenmalige bestuur; versterkingen konden namelijk wel eens een bolwerk gaan vormen tegen de plaatselijke kasteelheren (adel) en tegen de landsheren. Bovendien moest men wel een groot grondbezitter zijn om zich de uitgaven van de bouw van zo'n poortgebouw te kunnen veroorloven. Men mag daarom gerust stellen dat het bouwwerk van bijzondere betekenis is voor de geschiedenis van de boerderijen.

Zadeldak
De afmetingen van de poort aan de voorzijde zijn uitwendig 5.50 bij zes meter en inwendig 4.35 bij 4.80 meter; de hoogte van de zijgevels bedraagt vijf meter. Het gebouwtje wordt afgedekt met een zadeldak gedekt met riet. Een zadeldak is een dak dat bestaat uit twee schilden of hellende dakvlakken die elkaar volgens een horizontale noklijn snijden,. De topgevel aan de voorzijde is een trapgevel, die aan de achterzijde vlechtingen heeft in het metselwerk. De hoogte tot aan de bovenkant van de rietvorsten is 9.30 meter, de doorgangen hebben mooie geprofileerde omlijstingen. De naar de weg gekeerde voorgevel heeft twee zware van eikehout vervaardigde deuren.
Boven de deuren is op een latei (draagbalk) een gemetselde vulling aangebracht, waarin een blind rond venster. In de achterdoorgang is geen deur meer, daar is het gedeelte boven de latei dicht geplankt met eiken delen, met daarin een deurtje om op de zolder te kunnen komen. De zolder is bedekt met plavuizen. Het geheel wordt gedragen door kinderbalkjes, die rusten op één zware en twee lichte moerbalken. In de zijmuren zijn aan de binnenzijde op zithoogte sparingen te vinden. De hoeken van het gebouw zijn verstevigd door steunberen tot de hoogte van vijf meter.

Toekomst
Volgens de heer Van Rooijen vallen de poort en de boerderij in de toekomst tussen de geplande woningbouw in het niet. Indien de sportvelden voor de Stenen Poort komen dan blijft het gezicht nog bestaan. Achter de poort en de boerderij loopt de Rondweg. De geluidswal is de helft lager dan gewoonlijk, zodat de karakteristieke poort vanaf de weg gezien kan worden. De overige geluidswallen zijn drie meter hoog, deze is dus 1.5 meter) De Koedijk, deze loopt langs de Stenen Poort, is een oud weggetje. De Koedijk wordt het eerst genoemd in 1603 toen de uitvoerders van het testament van Adriaan Beyer, eigenaar van de hofstede Borit (later Stenen Poort) toestemming gaven aan Gillis van Ledenberg, „omme over haerluyde Koedyck, beginnende neffers de poorte van haer hoffstede te mogen gaen, drijven en te rijden met wagen ende peerden". Dit eeuwenoude weggetje krijgt de naam Heemsteedseweg. De woningbouw zal de recreatie van paarden en het mooie wandelgebied doen verdwijnen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen