Veel deining rond anti-abortusfilm „De stille schreeuw" van EO

De echografische beelden laten zien wat voor veranderingen er plaatsvinden de baarmoeder van een 12 weken zwangere vrouw als de aborteur met zijn instrumenten aan de gang gaat. De abortus vindt plaats door middel van de zogenaamde zuigcurettage, waardoor het kind uit elkaar wordt gescheurd en delen wordt opgezogen. Het hoofdje tenslotte, dat niet door de slangen kan, omdat het te groot is, wordt eerst met een soort notenkraker samen geknepen, waarna ook die brokstukken door de leiding kunnen.
Hartverscheurend zijn de beelden die de echograaf registreerde. Duidelijk is te zien dat het kind bij de nadering van de zuigcurette wegduikt in de verste hoek, terwijl de hartslag oploopt tot boven de 200 slagen per minuut. De bewegingen van het kind, die voor de ingreep evenwichtig en harmonieus waren, worden tijdens de zuigcurettage snel en houterig. Als de zuigcurette ten slotte het kind aangrijpt spert het mondje zich wijd open in een stille schreeuw, waaraan de film zijn naam ontleent.

Commentaar
Het commentaar bij de getoonde beelden werd verzorgd door dr. Bernard Nathanson, een arts die destijds de abortuskoning van New York werd genoemd vanwege zijn aandeel in zwangerschapsafbreking in een plaatselijke abortuskliniek. Hij pleegde rond de 5000 abortussen. Zijn standpunt over abortus is intussen radicaal gewijzigd en Nathanson is een van de leidende figuren geworden in de Amerikaanse pro-life beweging. De echobeelden uit de film werden overigens gemaakt om meer over de methode van zuigcurettage te weten te komen. Toen Nathanson met de beelden werd geconfronteerd was dit voor hem aanleiding om direct met aborteren te stoppen.
In de Nederlandse media is aan de film verhoudingsgewijs veel aandacht geschonken. De ochtendkranten Trouw en De Volkskrant haastten zich om de morgen na de uitzending negatieve critici in hun kolommen aan het woord te laten, waarschijnlijk in een poging de „schade" die door de beelden is aangericht zoveel mogelijk te beperken. Het Parool deed er nog een schepje bovenop door de film te kwalificeren als „religieuze porno".

Raak
De felle negatieve reacties op de film vormen ongetwijfeld het bewijs dat er raak is geschoten. Terecht wees commentator A. Kamsteeg er in het Nederlands Dagblad op, dat de zorgvuldig instandgehouden mythe van „zwangerschapsonderbreking", het weghalen van wat „foetaal weefsel" of het „schoonmaken" van de baarmoeder - kortom het verzachtende en camouflerende taalgebruik - door de getoonde beelden radicaal aan flarden is gescheurd. De Stille schreeuw bewijst op een nooit vertoonde manier dat het bij abortus in feite gaat om het doden van menselijk leven. Dr. Nathanson wijst in de film ook op het verschillende taalgebruik van aborteurs en anesthesisten. Zij spreken volgens hem niet over het hoofdje dat moet worden weggehaald maar zeggen: „Is nummer één er al uit".
Kamsteeg citeert een Amerikaanse senator die de Stille schreeuw voor de anti-abortusbeweging van dezelfde betekenis acht als het boek „De negerhut van oom Tom" voor de anti-slavernijbeweging in de vorige eeuw. Minder dan ooit is er thans nog een excuus mogelijk als „wij hebben het niet geweten".
President Reagan heeft er persoonlijk toe bijgedragen dat aan alle leden van het Amerikaanse Congres en rechters van het Hooggerechtshof een kopie van de film is toegezonden met daarbij de boodschap dat er nu maar eens een eind gemaakt moest worden aan abortus.
Centraal thema in de kritiek van de in de media geciteerde beroepsaborteurs en gynaecologen is dat de getoonde reacties van het vruchtje niet zouden bewijzen dat het kind pijn lijdt. De arts K. J. van Schie, in de NRC omschreven als man die al 15 jaar „zwangerschapsonderbrekingen" verricht in" een Leids „centrum voor geboorteregeling" (let op het verhullende taalgebruik - W. V. H.): „Het kind weet echt van niks. Er zijn wel allerlei organen in aanleg aanwezig, maar die functioneren nog niet zoals bij ons mensen".
De Amsterdamse gynaecoloog dr. P. A. Treffers, die uitvoerig in Trouw wordt aangehaald, zegt: „Het is onmogelijk te zeggen wat de ervaringen zijn van een ongeboren vrucht van 12 weken, of het gevoelens van pijn als zodanig kan ervaren. Pijn is een complex gegeven dat met zenuwen te maken heeft, maar ook met hersenontwikkeling.

Merkwaardig
Afgezien van de wetenschappelijke „onwetendheid" of het kind echt pijn kan voelen lijkt het een wat merkwaardige constructie het voelen van pijn te koppelen aan het denkvermogen. De „onwetendheid" zou de „wetenschappelijk denkende" artsen er toch van moeten weerhouden abortus te plegen analoog aan de verkeersslogan: „Bij twijfel niet inhalen". Een verklaring voor het sterk oplopen van de hartslag van het vruchtje - een typisch stressverschijnsel - en het wegkruipen van het kind, komt in de kritieken niet voor.
Los van dit alles geldt van deze discussie dat ze weinig toe- of afdoet van de ethische verwerpelijkheid van abortus op grond van Gods Woord. Zelfs al zou bewezen worden dat het kind niets voelt, abortus is en blijft daarom onaanvaardbaar.
De redeneertrant van de critici die de beschermwaardigheid van het leven willen koppelen aan bepaalde eigenschappen ervan is moreel verwerpelijk. Wie op deze wijze bezig is zal straks op dezelfde gronden kunnen besluiten om verstandelijk gehandicapten en demente bejaarden het leven te benemen. Zij „weten toch van niets".

Reacties
Een woordvoerder van de EO verklaarde gisteren dat er naar aanleiding van het uitzenden van de Stille schreeuw zo'n 200 a 300 reacties zijn binnengekomen. Daaronder was er één van een vrouw die ruiterlijk verklaarde een afspraak met een abortuskliniek voor afgelopen donderdag te hebben afgezegd. En daarmee hebben deze echobeelden beantwoord aan het doel. Al was het maar voor één...

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen