„Moorden mogen nooit verjaren"

Over de verjaring van het recht tot strafvordering verscheen onlangs een proefschrift van mr. A. J. A. van Dorst. Hij promoveerde daarop tot doctor in de rechtsgeleerdheid aan de Katholieke Hogeschool in Tilburg. In het dagelijks leven is Van Dorst rechter bij de rechtbank in Haarlem.
Volgens de huidige wetsregels varieert de termijn waarbinnen een zaak voor de rechter gebracht moet worden van twee tot achttien jaar. Binnen twee jaar moeten alle overtredingen voor de rechter gebracht worden. De termijn van achttien jaar geldt voor zaken waarop levenslang gevangenisstraf is gesteld. Van verjaring zijn oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de mensheid uitgezonderd. Vandaar ook dat oorlogsmisdadigers meer dan 40 jaar na dato nog vervolgd kunnen worden.

Achtergronden
Mr. Van Dorst gaat in zijn proefschrift uitvoerig in op de geschiedenis en de achtergronden van de verjaringsregeling zoals die nu geldt. Daarbij schenkt hij aandacht aan opvattingen die in de loop der tijd zijn ontwikkeld om een verklaring te geven voor het verschijnsel dat een verdachte vrijuit gaat louter en alleen vanwege het feit dat tussen het plegen van het delict en de berechting daarvan een aantal jaren is verstreken.
Argumenten voor verjaring zijn bijvoorbeeld gewetenswroeging bij de dader en het openrijten van langzaam genezen wonden door het instellen van vervolging. Van Dorst vindt dat deze argumenten soms wel en soms niet opgaan. Veel belang hecht hij aan het feit dat een rechter met de straf een bepaald doel nastreeft zoals bijvoorbeeld het voorkomen van herhaling. Dit belang maakt het in de ogen van Van Dorst nodig om de straf binnen redelijke tijd na dat het delict heeft plaatsgevonden op te leggen. Een straf die te laat wordt opgelegd heeft in zijn visie geen nut en moet ook niet worden opgelegd.

Zinvol
Ondanks zijn kritiek op de verjaringsregels vindt Van Dorst dat ze bij de wet geregeld moeten blijven. Basis voor deze gedachten is "dat wanneer de wet ruime bevoegdheden geeft aan de politie en de justitie om tegen burgers op te treden waar dit maatschappelijk zinvol is, die zelfde wet die bevoegdheden weer moet ontnemen waar dit optreden geen zin meer heeft".
Kritiek blijft natuurlijk oppervlakkig als niet wordt aangegeven hoe het dan wel zou moeten. Van Dorst wil dat de verjaring in het algemeen korter moet duren dan nu het geval is. Momenteel is het namelijk zo dat de verjaringstermijn zelf al betrekkelijk lang is, maar dat die termijn gemakkelijk verlengd kan worden, waardoor het kan voorkomen dat een delict nooit verjaart. Van Dorst vindt dat de termijn voor verjaring maar eenmaal verlengd mag worden.

Ernstig

Hoewel Van D
rst voorstander van een kortere verjaring is maakt hij voor een misdrijf een uitzondering, namelijk die misdrijven zoals moord die met een levenslange gevangenisstraf kunnen worden gestraft. Deze misdrijven wil hij van verjaring uitsluiten. Van Dorst vindt dat uit de dreiging met de zwaarste straf die het Nederiandsc strafrecht kent, blijkt dat het hier in de regel om zulke ernstige en afschuwwekkende misdrijven gaat dat het onjuist is dat de wet op voorhand iedere vervolging, ook al kan die pas na vele jaren worden aangevangen, uitsluit. Wat de verkorting van de verjaringstermijn betreft stelt Van Dorst dat de termijn overeen moet komen met de straf die voor een bepaald feit kan worden opgelegd. De minimumtijd blijft twee jaar en geldt in zijn voorstellen voor delicten waarvoor een boete of minder dan twee jaar gevangenisstraf voor staat.
          N.a.v. de verjaring van het recht tot strafvordering,
          door mr. A. J. A. van Dorst. Uitgave Gouda Quint.
          Prijs ƒ 80,-.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen