„Op menukaart staat meer dan biefstuk met gebakken aardappelen"

De unieke verzameling menu's (lijst van gerechten van één specifieke maaltijd) en menukaarten (overzicht van de gerechten die verkrijgbaar zijn) van de nu 95-jarige G. Riemer begon als studiemateriaal. Als oprichter van het IVA (Instituut voor de Autohandel) in Driebergen geniet Riemer het meest bekendheid. 
Hij was het die 55 jaar geleden met vier jongens begon met een particuliere opleiding voor de autobranche. De totale ontwikkeling van paard en wagen tot de personenauto heeft hij niet alleen meegemaakt, maar ook nauwlettend gevolgd en ook heeft hij er een belangrijk aandeel in gehad. Met een leerlingenaantal van 650 per jaar („van wie één procent meisjes") is de school nu een belangrijke beroepsopleiding.
Een nog volop actieve Riemer, ogend als een zeventiger, kan zich onmogelijk beperken tot een verhaal over z'n prachtige collectie menu's. Regelmatig maakt hij een „uitstapje" naar „zijn school". Z'n sfeervolle huis aan de Hoofdstraat te Driebergen staat niet voor niets naast het IVA. „Mijn kleinzoon is nu directeur, maar ik ben er nog nauw bij betrokken".

Biefstuk
Hoewel menu's niets te maken lijken te hebben met de autobranche, zijn die twee voor Riemer bijna één. Opgetogen vertelt hij over een gebeurtenis, nu 55 jaar geleden. „Toen ik tijdens een excursie met mijn eerste vier leerlingen eens een hapje ging eten, wilden ze alle vier biefstuk met gebakken aardappelen. De menukaart keken ze niet in, want daar begreep je toch niets van! Dat was voor mij de aanleiding om aan de hand van menukaarten (als studiemateriaal dus) lessen te geven over gastronomie".
Sprake van een hobby of een verzameling opbouwen was er toen beslist niet. Maar toen Riemer 20 jaar geleden het door hem gestichte Automuseum wegens ruimtegebrek moest opheffen, werd het tijd voor de uitvoering van een ander idee. „Ideeën heb ik altijd genoeg gehad. Er zijn nog zoveel dingen die ik wil doen. Ik dacht weer terug aan de menukaarten. Dat zijn er inmiddels 30.000 geworden. Juist door goede en vele contacten met oud-leerlingen, zo'n 10.000 hebben we er al afgeleverd, kreeg ik uit alle delen van de wereld menu's en menukaarten".
De thema's op de menukaarten lopen sterk uiteen. Scheepvaart, luchtvaart, het bedienend personeel, het koningshuis enzovoorts. „Slechts tweemaal heb ik de fabriek, oftewel de keuken, op een menukaart gezien. Dat was onder andere bij Paul Bocuse".
De collectie van Riemer is niet gerubriceerd. De menu's zijn opgeborgen in ringbanden en voorzien van een nummer. Een speciaal ingerichte kamer dient als opslagruimte. Een kleine 1000 stuks liggen momenteel in het Amersfoortse museum Flehite.

Inkijken
Riemer heeft eigenlijk twee doelstellingen voor ogen als het om zijn verzameling gaat. „Er is heel weinig r vastgelegd over menu's. Dat is een schande. We hebben altijd gegeten. Graag wil ik op deze manier een stukje historie blootleggen. Erg ver terug gaat de geschiedenis van menukaarten niet. De oudste dateren uit het eind van de 18e eeuw. De Duitsers beweren dat zij de eerste menukaarten hadden, maar dat zeggen ze van alles. Dus zal het wel niet waar zijn", voegt de vooral Engels georiënteerde Riemer er aan toe. Frankrijk en Engeland hebben z'n # Een menu ter gelegenheid van een huwelijk uit 1926. grote voorkeur als het gaat om buitenshuis eten. „Ja, ook Engeland, al heeft het dan wat minder naam".
De geschiedenis van de menukaart aan het licht brengen is echter niet zijn enige streven. „Wat ik vooral erg graag wil, is de mensen in de hotelbranche een informatiebron bieden. Iedereen die echt belangstelling heeft kan hier de menukaarten inkijken. Ik kreeg eens iemand uit de Achterhoek die ik leuke Duitse menukaarten kon laten zien. Hij zit in dezelfde streek en kon ideeën voor zijn menukaart opdoen. Zo zou ik meer tips kunnen geven. Ik denk daarbij ook aan de hotelscholen. Tot nu toe stelt me de belangstelling wat teleur".

Gedekte tafel
De expositie in Flehite is een geweldige erkenning voor Riemers verzameling. Trots zegt hij: „Zij wilden daar aandacht besteden aan menu's en zeiden toen: „Dan hoeven we niet verder te gaan dan uw collectie". Door de Alliance Gastronomique kreeg hij bovendien een oorkonde aangeboden.
Voor de toekomst denkt Riemer aan een stichting waarin zijn verzameling kan worden ondergebracht. „Wellicht is er samen met een verzameling kookboeken en een aantal gedekte tafels iets leuks te doen". En dan heel zakelijk: „Dan laat je de leveranciers van het servies- en glaswerk betalen..."

Kopen
Van verschillende kanten, meestal zo'n vier keer per week, brengt de post menu's en menukaarten. Als hijzelf buitenshuis eet („weinig, want m'n huishoudster kookt goed"), vraagt hij altijd om een menukaart. Slechts eenmaal werd hem dat, in Frankrijk, geweigerd met een bot: „Non". „Zomaar meenemen doe ik ze nooit. Die mensen kunnen er tenslotte om verlegen zitten".
Een groot deel van de collectie heeft hij zelf gekocht. Zo adverteert hij regelmatig in de Daily Telegraph. „Daar krijg ik op drie regels wel 20 brieven. Sommigen sturen gelijk al menu's mee, zoals onlangs een hoogadellijke dame".
Terwijl de sneeuwlaag rond het huis dikker wordt en de huishoudster een drankje brengt, vertelt Riemer dat hij vorige week eigenhandig (zoals elke brief trouwens!) een brief naar mevrouw Gorbatsjov heeft geschreven met het verzoek om menukaarten. Veel hoop heeft hij niet. „Ik zal er wel nooit iets op horen".

Bajes
Een leuke vraag die Riemer wel eens bereikt is: „Heeft u al die maaltijden zelf genoten?" Ik zeg dan meestal, nou nee, die van voor 1889 (mijn geboortejaar) niet!"
Uit de Bijlmerbajes kon Riemer geen menukaart los krijgen. „Via het ministerie van justitie heb ik er uiteindelijk toch één te pakken kunnen krijgen. Tenslotte hoefden ze niet bang te zijn voor concurrentie. Ik ben echt niet van plan ook een bajes op te richten... Maar ik weet wel waarom het was! Iemand die vandaag de dag een moord pleegt, krijgt daar nota bene viermaal in de week een drie-gangenmaaltijd voorgezet "

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Expositie in Flehite
Een klein gedeelte van de collectie menu's en menukaarten is nog tot en met 14 april in het Amersfoortse museum Flehite aan de Westsingel 50 te zien. In drie verschillende ruimtes zijn een kleine 1000 menu's en menukaarten uitgestald. Per thema zijn de vitrines ingedeeld. Zo wordt er aandacht geschonken aan het koningshuis, verschillende landen, bijzondere vormen van menukaarten zoals een scheepje, een autootje en een soort gong. Restaurant Witte heeft een prachtig gedekte tafel opgesteld om de aantrekkelijkheid nog te verhogen.
Temidden van vele verschillende, buitenlandse, bijzondere, gewone, moderne en historische menu's en menukaarten ligt als zeer bijzondere het menu dat ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van Riemer, de eigenaar van de collectie, werd gemaakt. Een portret van de oude man wordt omringd met kleine foto's van zijn kleinkinderen.
Flehite is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00-17.00 uur en op zaterdag van 14.00-17.00 uur. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen