Veiligheidsmotieven pleiten voor deelname aan Star Wars-onderzoek

Studiebijeenkomst van RPF over wapenontwikkeling in de ruimte

Het is deze maand twee jaar geleden dat president Reagan zijn "Star Wars"-plan lanceerde. Dit concept, dat ook wel het Strategisch Defensie Initiatief (SDI) genoemd wordt, wil met behulp van ruimtewapens een verdedigingsschild opbouwen tegen aanvallende Russische kernraketten. Tot deze wapens behoren gevechtssatelieten met onder meer stralingswapens. Vooral de laatste tijd is er in ons land veel gesproken en geschreven over dit plan van de Amerikaanse president. Dit onderwerp kwam recent ook tijdens de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer aan de orde. De linkse oppositiepartijen bleken kritisch ten opzichte van dit SDI-onderzoek te staan.

Positiever tegenover dit onderzoek staat het RPF-Tweede-Kamerlid drs. A. H. D. Wagenaar. In samenwerking met de Raad van Advies van deze partij organiseerde deze parlementariër een studiebijeenkomst over de wapentechnologische ontwikkelingen in de ruimte. De andere kleine christelijke partijen, SGP en GPV, waren hiervoor ook uitgenodigd. Gastsprekers op deze bijeenkpmst waren brigade-generaal G. C. Berkhof en de Westduitser H. Horeis.

Aarzelingen
In zijn openingswoord constateerde drs. Wagenaar een geleidelijke verandering in de houding van de Europese leiders ten aanzien van Reagan. Na aanvankelijke aarzelingen hebben de Engelse premier Thatcher, de bondskanselier Kohl en de Italiaanse regeringsleider Craxi zich positief over het SDI uitgelaten.
Frankrijk heeft zich daarentegen, bij monde van de minister van defensie Hernu, vierkant tegen de „Star Wars" gekeerd. Dit land, dat over een onafhankelijke kernmacht beschikt, wil het Amerikaanse monopolie op het gebied van de ruimtewapens tegengaan.
De aarzeling van Thatcher, Kohl en Craxi werd ingegeven door het vermoeden dat de Verenigde Staten alleen voor zichzelf zo'n verdedigingssysteem met ruimtewapens zouden oprichten. Europa zou dan alleen komen te staan.
Volgens Wagenaar stond de Nederlandse regering, met name minister De Ruiter, aanvankelijk afwijzend tegenover het SDI. Momenteel zijn de Nederlandse politici, naar zijn mening, vaag over dit onderwerp. Op den duur ontkomen ze er niet aan om hun oordeel over het SDI uit te spreken. Ook de kamerleden van de kleine christelijke partijen niet. Naar de opinie van Wagenaar wordt er binnen de gereformeerde gezindte inhoudelijk te weinig aandacht besteed aan de ontwikkelingen op het gebied van de buitenlandse politiek en op het terrein van defensie.

Voordelige positie
Met de komst van het vliegtuig is de verdedigende partij in een oorlog, volgens generaal Berkhof, de eerste gasspreker, niet meer in het voordeel van ... aanvaller. Voor die tijd kon de verdediger zich ingraven en op een relatief goedkope wijze zich tegen de aanvaller ..ren. Door de komst van militaire vliegtuigen konden de verdedigingslinies vanuit de lucht aangevallen worden. Ook doelen achter deze linies konden gebombardeerd worden.
Bij een aanval vanuit de lucht, door vliegtuigen of door kernwapens, bevinden de Verenigde Staten zich, naar de mening van Berkhof, in het voordeel. Dit land heeft namelijk met Canada een luchtverdediging. Bovendien wordt deze grootmacht omgeven door twee oceanen. Deze twee factoren zorgen ervoor dat aanvallen met kruisvluchtwapens of met strategische bommenwerpers vroegtijdig en gemakkelijker te ontdekken zijn.
De Sowjet-Unie heeft meer problemen met haar luchtverdediging. Vijandelijke kruisvluchtwapens, die boven .... vliegen, zijn namelijk moeilijker op te sporen. Bovendien moeten acht ... uit elkaar gelegen industriële centra ... de verbindingen hiertussen verdedigd worden. De taak van de luchtverdediging is in handen van de Vosjka-PVO, een onderdeel van de Russische krijgsmacht.

Derde generatie
Aanvankelijk dacht men dat tegen een aanval van ballistische kernraketten geen verdediging mogelijk was. In het begin van het nucleaire tijdperk kan men moeilijk nagaan hoe lang de voorwaarschuwingstijd was. Momenteel is dit wel mogelijk: de vijandelijke strategische kernwapens doen er ongeveer een half uur over om hun doelen te bereiken.
In de jaren zestig hebben de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie op beperkte schaal een verdedigingssysteem tegen vijandelijke ballistische kernwapens opgezet. De Sowjet-Unie deed dit in 1962 om Leningrad te kunnen beschermen en in 1964 gebeurde dit rond Moskou. Rond deze stad staat momenteel de derde generatie wapens tegen kernraketten.
De Verenigde Staten legden in 1967, na veel aarzeling, het Safeguard-systeem aan. (Dit was rond de lanceerbasis Grand Fork in het noorden van dit land W.S.). De aarzeling werd ingegeven door de uitvinding van de MIRV's (multiple independently targetable reentry vehicles). Daarbij worden meerdere kernkoppen op één raket geplaatst, die ieder afzonderlijk naar een apart doel geleid worden. Op deze wijze wordt het aanvallen goedkoper dan het verdedigen.
Bij hun verdediging houden beide grootmachten ook rekening met historische ervaringen. Zo trachten de Amerikanen een tweede verrassingsaanval, zoals in 1941 op Pearl Harbor, te voorkomen. De Verenigde Staten leggen bij hun verdediging dan ook de nadruk op supersnelle anti-raketwapens.
De Sowjet-Unie legt echter, op basis van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, de prioriteit op nucleaire aanvalswapens. Het Mirv-systeem wordt door hen dan ook grootschalig toegepast.

Produktiewijze
De verdediging tegen een aanval met kernwapens heeft zich, aldus Berkhof, door technologische ontwikkelingen verbeterd. De waarnemingssatellieten zijn door de computertechniek nauwkeuriger geworden. Ook de technieken om energie te richten zijn verder ontwikkeld. Lasers, deeltjeswapens en microgolven kunnen zodoende als verdedigingswapens gebruikt worden.
Een belangrijk verschil tussen de twee grootmachten is de produktiewijze van het militaire materieel.
In de Sowjet-Unie houden van de 108 ministeries er zich acht met het militaire apparaat bezig. Door het planningssysteem is het mogelijk dat er een continue produktiestroom van wapens in stand gehouden wordt. De produktie van de conventionele bewapening is dan ook groter dan die in het Westen. Bovendien zijn de lonen van de soldaten in de Sowjet-Unie aanzienlijk lager dan die van hun collega's in het Westen.
Standaardisatie en het gemakkelijke onderhoud zorgen er voor dat de defensie van de Sowjet-Unie kwalitatief en kwantitatief verbeterd wordt. De meerjarenplanning heeft er eveneens voor gezorgd dat dit land een voorsprong bezit op het gebied van de stralingswapens. In de jaren zestig was men hier al mee bezig. Berkhof verwacht dat van deze wapens, de Russische tactische lasers het eerst operationeel zullen zijn. Met name zullen ze dan bij de marine gebruikt worden.
Het Sowjetsysteem kent ook zijn zwakke punten. In tegenstelling tot het Westen is er namelijk geen wisselwerking tussen de burgerlijke en de militaire technologie. Volgens Berkhof komt dit door het feit dat de verschillende ministeries hun gegevens voor elkaar geheimhouden. De samenwerking tussen deze departementen verloopt dan ook zeer stroef.

Electronenlaser
Berkhof is voorstander van deelname aan het SDI-onderzoek. Hij doet dit allereerst vanuit veiligheidsoverwegingen. Volgens hem zullen de Amerikanen terughoudend zijn met de inzet van kernwapens bij een conventionele aanval van de Sowjet-Unie op Europa. Een dreiging met de inzet van kernwapens is in dit geval niet reëel omdat de Sowjets deze nucleairje wapens met hun kernwapens kunnen neutraliseren.
Een tweede reden is, volgens de generaal, dat West-Europa op deze wijze met de technologische ontwikkeling mee kan blijven doen. De Westeuropeanen kunnen zich zo op de elektronica concentreren en deelnemen aan onderzoekingen op het gebied van kernfusie en lasers. Deze deelname vereist echter politieke samenwerking. (Overigens heeft de Amerikaanse minister van defensie Weinberger de Westeuropese landen uitgenodigd om in het SDI te participeren, W.S.)
Ook de tweede gastspreker, de Westduitser Horeis, toonde zich een voorstander van het SDI-project. Met stralingswapens kunnen, naar zijn mening, namelijk op relatief goedkope wijze offensieve kernwapens worden uitgeschakeld. Dit kan binnen een zeer korte tijd. Bovendien zou in theorie een massale aanval met kernwapens door stralingswapens afgeslagen kunnen worden.
Evenals Berkhof is hij de mening toegedaan dat de lasers het eerst in gebruik zullen komen. Momenteel wordt er al een chemische laser beproefd door de Verenigde Staten, die ook in een ruimteveer geplaatst kunnen worden. Zo'n laser kan 300 kernraketten uitschakelen.
In een experimenteel stadium bevindt zich de vrije elektronenlaser. Deze produceert een elektronenbundel, waarvan de golflengten door magneetvelden geregeld worden. De golflengte kan aan de omstandigheden in de atmosfeer aangepast worden. Deze laser bezit ook een hoge efficiency.
Een andere doelmatige en goedkope laser is de röntgenlaser. In theorie kan deze tegelijkertijd 50 tot 100 kernkoppen uitschakelen. De röntgenlaser is in feite een nucleaire bom, die explodeert. De energie die hierbij vrijkomt, kan gelijktijdig op verschillende doelen gericht worden.

Overlevingskans
Stralingswapens zijn, aldus Horeis, ook voor Europa een reële mogelijkheid. Deze wapens ruïneren West-Europa niet, maar laten het juist overleven.
Volgens hem zouden er in de Pyreneeën, de Alpen of in Noorwegen vijf tot tien laserstations gebouwd moeten worden. Deze zijn in theorie in staat om enige duizenden SS-20 raketten uit te schakelen. In het hooggebergte heb je minder wolken en geringere storingen in de atmosfeer. Ook is het mogelijk om drie vliegtuigen met kleine lasers uit te rusten. Deze zijn theoretisch ook in staat tientallen objecten te vernietigen.
Tegen de Sowjet-korte-drachtwapens wil hij deze twee mogelijkheden ook gebruiken. Hij is ook voorstander van het gebruik van mobiele systemen, waarop stralingswapens zijn aangebracht. Deze kunnen dan voor tactische doeleinden ingezet worden, zoals tegen vliegtuigen of kruisvluchtwapens.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.