Schone zee van groot voor gehele visserijsector

Arie Ouwehand, de grootvader van de huidige directeuren L. E., s. A. D. en A. Ouwehand, kocht in 1906 de logger „de Margriet" en begon zijn carrière als reder. Acht jaar later brak de Eerste Wereldoorlog uit en dat was voor de visserij een turbulente tijd. Als neutraal land had Nederland geen direct oorlogsgeweld te duchten, maar het varen op zee, ook voor de vissersschepen, was levensvaarlijk door de vele mijnen die de oorlogvoerende partijen in de Noordzee legden. Het vissen werd lucratief, want de vangsten leverden veel geld op. Aan de andere kant waren de zeereizen levensgevaarlijk. Veel vissersschuiten zijn met man en muis vergaan. De jaren twintig staan bekend als economisch gezien goede jaren, waarvan ook de visserij heeft geprofiteerd. Toen echter in 1929 de crisis uitbrak, begonnen ook voor deze sector moeilijke tijden. Aan het einde van de jaren dertig werd het wat beter, maar de mobilisatie, gevolgd door de oorlog, voerde door een diep dal. Geen wonder dan ook dat het bedrijfje Ouwehand tot aan 1945 een bestaan leidde van vallen en opstaan.

Expansie
De grote expansie begon kort na de bevrijding. Er werd een toewijzing verkregen voor het verwerken van mosselen uit Zeeland en garnalen uit de Waddenzee. Voor de oorlog had de rederij zich voornamelijk bezig gehouden met haringvangst. De eerste tijd na de bevrijding kon daar echter geen sprake van zijn, omdat nog erger dan in de Eerste Wereldoorlog, de zee vergeven was van mijnen.

Met het verwerken van de mosselen en de garnalen kon men in ieder geval weer aan het werk. Wat aanvankelijk echter als een nevenbedrijf werd gezien, groeide uit tot hoofdactiviteit van Ouwehand. Zozeer zelfs dat de rederij nog wel bestaat maar slechts één kotter in de vaart heeft, die een bescheiden bijdrage aan het bedrijfsresultaat levert. Onder de Ouwehandholding werken op dit moment drie werkmaatschappijen: Ouwehand Rederij en Visverwerking BV in Katwijk, Bertus Dekker Zeevishandel BV in IJmuiden en Neptune Ltd. in het Schotse Aberdeen. Zoals aan de namen is te zien is de groei voor een belangrijk gedeelte via overnemingen gerealiseerd.

Hoewel, soms waren de overgenomen bedrijven maar klein en zijn ze onder de directie van Ouwehand tot grote bloei gekomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het visverwerkingsbedrijf Bertus Dekker in IJmuiden, dat in 1964 werd overgenomen. Er waren daar destijds maar enkele personen werkzaam. Nu staat er in IJmuiden een modem visfileer- en diepvriesbedrijf met ruim 200 vaste medewerkers, die regelmatig met part-timers worden aangevuld om produktiepieken te kunnen opvangen. De overneming van Bertus Dekker werd echter ook bewust uitgevoerd om tot nog meer diversificatie te komen.

Tot dan toe had het moederbedrijf zich toch vooral beziggehouden met haring. In het begin van de jaren zestig maakten de dalende haringvangsten echter al duidelijk, dat er voor deze vissoort een moeilijke tijd voor de deur stond. De Ouwehanddirectie achtte een uitbreiding in de richting van platvis noodzakelijk. Dit bleek juist ingeschat. Toen in 1977 de Noordzee werd gesloten voor de haringvangst, maakte het moederbedrijf in Katwijk een moeilijke tijd door. De expansie in de richting van de platvis vormde een zeer nutiige compensatie.

Haring

Toen er in de Noordzee geen haring meer mocht worden gevangen moest naar andere wegen worden gezocht. Het produkt werd toen geïmporteerd uit landen als Canada, de Verenigde Staten en Denemarken (Skagerak). Mede door het alert inspelen van Ouwehand optfe importmogelijkheden, met verwerking in ons land, konden de Nederlanders hun geliefde harinkje blijven eten.

Omdat de haringstand in de Noordzee weer op peil kwam en er een geleidelijk toenemend quotum mocht worden gevist, werd een nieuwe overneming uitgevoerd. Het eerdergenoemde Neptune in Aberdeen paste erg goed, omdat daar voor de kust volop haring en makreel zit. Er loopt dan ook een belangrijke aanvoerstroom via deze Schotse havenplaats. Neptune werd in 1981 overgenomen. Er werd een volledig nieuw Ouwehandbedrijf van gemaakt, waar momenteel 125 mensen werken. Een succesvol produkt zijn de in het Verenigd Koninkrijk zeer geliefde kippers, die volgens een speciale methode worden bereid.

Het moederbedrijf in Katwijk geraakte door de groeiende afzetmogelijkheden in een te nauw jasje. Daarin kon worden voorzien door de overneming van N. Parleviet in Katwijk. Door deze transactie werd niet alleen meer ruimte verkregen, maar ook ftieer personeel. Het mag wat vreemd klinken in deze tijd van grote werkloosheid, maar de Katwijkse visverwerkende bedrijven hebben grote moeite met het aantrekken van nieuw personeel in de regio.

Gezondheid

Innovatie is in de visverwerkende bedrijven troef. Ouwehand loopt voorop. Het was het eerste haringen makreelverwerkende bedrijf dat in Katwijk over een eigen zuiveringsinstallatie beschikte. De hygiëne binnen en buiten het bedrijf heeft een hoge prioriteit. In het centrale bedrijfslaboratorium in Katwijk zijn vijf analisten dagelijks met vis, haring en makreel in de weer. Hygiëne is uiterst belangrijk. De laatste tijd is de vis enkele keren negatief in het nieuws geweest. In sommige gedeelten van de Noordzee is het water sterk vervuild. Dat leidt ertoe dat sommige vissoorten, bijvoorbeeld bot, bepaalde ziekten oplopen. Het Instituut voor Visserijonderzoek in IJmuiden maakte onlangs bekend dat bij 40 procent van de onderzochte bot en schar, die ouder waren dan drie tot vier jaar,- leverkanker werd aangetroffen. De consumenten werden wel weer gerustgesteld, door de mededeling dat lever altijd samen met andere organen bij het schoonmaken van vis word verwijderd. Bovendien wordt vis altijd gekeurd. Gevangen zieke vis wordt altijd direct overboord gezet. Bij de aanbieding op de visafslag wordt de vis gekeurd op consumptiewaardigheid en kwaliteit.

Juist dezer dagen moest gewaarschuwd worden voor het mosselen eten die afkomstig zijn uit de Waddenzee. Door het uitzonderlijke mooie najaarsweer zijn de mosselen in de Waddenzee verontreinigd door een giftige algensoort. Ook in dit geval zullen er gecii gevolgen voor de eters van mosselen ontstaan, als de lekkernij maar wordt gekocht via de officiële vishandel. De mosselen uit de Waddenzee worden namelijk in Zeeland verwaterd, waarbij het gif weer verdwijnt. De mosselen kunnen alleen in de handel komen als ze voozien zijn van een certificaat dat de kwaliteit garandeert.

Zorgelijk

„Toch vinden wij deze berichten zorgelijk, omdat het zeker invloed heeft op de consumptie", aldus gisteren woordvoerder Schalkers van Ouwehand. „Ook de komende weken zal er sprake zijn van een verminderde vraag naar mosselen door het publiek. Als bedrijf doen wij er alles aan om een gegarandeerde kwaliteit te verkopen. Maar wij zijn natuurlijk ook zeer betrokken bij de kwaliteit van de Noordzee. Wij staan dan ook heel positief tegenover de acties van Greenpeace, die ijvert voor schoon zeewater. Om bij de woorden ook daden te voegen hebben wij dit voorjaar het geld dat het eerste vat nieuwe haring opleverde, aan deze milieuorganisatie geschonken. Wij wonnen de haringrace, dus het bedrag waarvoor het eerste vaatje werd geveild was best de moeite waard."

Vol moed gaat Ouwehand verder. Er zitten nog tal van nieuwe toepassingsmogelijkheden voor vis in het vat. Maar het is duidelijk, dat het belangrijkste eigenlijk is, dat de zee moet worden schoon gehouden.
Voor de gezondheid van vis en mens en voor een goede toekomst voor de velen die in de visserij, de aloude Nederlandse bedrijvigheid, een goede boterham verdienen. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen