L Sowjetpropaganda-apparaat op volle toeren in Kopenhagen

De organisator van het vredescongres is de op Moskou georiënteerde „Wereldvredesraad" (WVR), waarover wij in het „Reformatorisch Dagblad" van 19 oktober 1985 reeds uitvoeriger berichtten. De WVR is de belangrijkste van de ongeveer dertien zogenaamde „Mantelorganisaties" van de Internationale Afdeling van de Communistische Partij van de Sowrjet-Unie. Zij organiseert om de drie jaar zo'n wereldvredescongres, meestal in Oost-Europa (het vorige congres vond in 1983 in Praag plaats). President van de Wereldvredesraad is de Indiase communist Ro..esh Chandra, die in 1980 nadrukkelijk de Russische inval in Afghanistan rechtvaardigde. Van Chana is bekend dat hij regelmatig met enige partijfunctionarissen in Moskou overleg voert over de lijn die de WVR in politieke kwesties moet volgen en vooral ook het stimuleren van voor Moskou gunstige „vredesoffensieven".

Niet-Communisten
Door zijn duidelijke keuze voor de Russische lijn is de WVR in de meeste westerse landen — mogelijk Griekenland en Nieuw-Zeeland uitgezonderd — sterk in diskrediet geraakt. Toch oefent de WVR indirect grote invloed uit via organisaties als „Generaals voor Vrede en ontwapening" (met de Nederlandse generaal b.v. M. H. von Meyenfeldt als sleutelfiguur) en de „Internationale Federatie van Artsen ter voorkoming van een Kernoorlog" (JPPNW), die beide door de WVR sterk worden gestimuleerd.

Voor het congres in Kopenhagen heeft de WVR — evenals bij vorige gelegenheden overigens — geprobeerd zoveel mogelijk niet-communisten te betrekken. Niettemin is de organisatie zelf bijna geheel in handen van de Deense WVR-tak — het „ Samenwerkingscomité voor Vrede en Veiligheid" (SAK) — en leden van de minuscuul kleine Deense communistische partij. Om het geheel naar buiten toch een neutraal aanzien te geven, staat het voorbereidingscomité onder leiding van de negentigjarige Deense jurist en oud-parlementariër Hermod Lannung.

Tegenvallers

Hoewel Lannung nadrukkelijk als niet-communist te boek staat, past hij tamelijk goed in het procommunistische gezelschap van de WVR. Tijdens een persconferentie op 5 juni jl. in Geneve leverde Lannung kritiek op de Russische dissident Andrei Sacharov en verklaarde hij dat onofficiële — dus niet door de Staat gesanctioneerde — vredesgroepen uit Oost-Europa niet naar Kopenhagen zouden worden uitgenodigd. Dit leverde de organisatoren veel kritiek van de zijde van Deense vredesgroepen op.

Vooral de invloedrijke beweging „Nej til Atomvaapen" (Neen tegen kernwapens), maar ook tal van sociaal-democraten bekeerden kritiseerden de eenzijdigheid bij de voorbereiding. De woordvoerder voor buitenlandse politiek van de Deense Sociaal-Democratische Partij, gaf al in februari van dit jaar te kennen dat het geplande vredescongres „onder de invloed van communisten binnen de Wereldvredesraad, die door Moskou wordt gecontroleerd, staat". Ook de Sociaal-Democratische jeugdbeweging (DSU) haakte spoedig af.

Een ernstige tegenvaller voor de organisatoren is ten slotte de afwijzing door de Deense „Vereniging voor de Verenigde Naties". Vooral omdat het congres beoogt in te haken op het door de Verenigde Naties uitgeroepen „Internationale Jaar voor de Vrede".

Subsidies

De laatste tijd zijn er verwoede pogingen gedaan om het omstreden congres alsnog een acceptabel aanzien te geven. Er wordt geschermd met namen als Edward Kennedy en Rajiv Gandhi die zouden zijn uitgenodigd het congres te komen openen, maar het is hoogst onwaarschijnlijk dat dit ook werkelijk gebeurt.
Een bijkomend probleem voor de organisatoren is het verbloemen van het feit dat dergelijke evenementen van de WVR doorgaans zwaar door de Sowjet-Unie worden gesubsidieerd. Met enige krampachtigheid proberen zij nu zoveel mogelijk Deense financiële bronnen aan te boren. In totaal zal het congres ongeveer twee miljoen Deense kronen gaan kosten, maar dit bedrag wordt bij lange na niet uit „vrijwillige donaties" gehaald. In tegenstelling tot vorige in Oost-Europa gehouden WVR-manifestaties, worden de ca. 2000 deelnemers nu veel soberder onthaald: ze moeten zelf een bijdrage aan de deelnameen verblijfskosten leveren.

Dit geldt ook voor de Nederlandse deelnemers. Wat die laatste categorie betreft, gaat het om bekende figuren uit het communistische mantelorganisatiewezen: Miklós Racz, die in Nederland nog steeds als de belangrijkste WVR-exponent geldt, de priester Karl Derksen, bekend van diverse boekjes over vredesvraagstukken,, Adrienne van Melle-Hermans, bekend van „Vrouwen voor Vrede", maar ook aktief in de Praagse „Christelijke Vredesconferentie" (CFK),eveneens een communistische mantelorganisatie. Daarnaast nemen aan het congres nog andere Nederlanders deel: er zijn de laatste maanden verwoede pogingen ondernomen hiervoor ook nog enkele bekende persoonlijkheden te strikken.

Geen grote in vloed

Of het congres in Kopenhagen grote invloed op de meningsvorming in West-Europa zal hebben, valt te betwijfelen. Wel verdient het congres kritisch te worden gevolgd, omdat op dit soort evenementen altijd wordt geprobeerd personen te selecteren die voor het Sowjetrussische propaganda- en inlichtingenapparaat nuttige diensten zouden kunnen verrichten. In het KGB-jargon wordt in dit verband over „actieve maatregelen" gesproken. Op dergelijke congressen kunnen ook bewegingen ontstaan die op langere termijn veel grotere invloed uitoefenen.

Men denke aan de beweging van „Generaals voor de Vrede" waartoe op een WVR-congres in Sofia in 1980 het initiatief is genomen. Verder oefent de WVR enige invloed in de Derde Wereld uit. Ten slotte heeft de Wereldraad van Kerken in het verleden voor de activiteiten van de WVR enige belangstelling getoond en in 1984 aan een belangrijk WVR-gebeuren zelfs medewerking verleend. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen