Geen uitzicht op breed convenant

Voor het eerst sinds de verkiezingen zitten overheid en cao-partijen formeel met elkaar aan de onderhandelingstafel. Het overleg in de Stichting van de Arbeid geldt dan ook min of meer als een testcase voor de onderlinge verhoudingen in de nieuwe regeerperiode. Enkele maanden geleden werden de verwachtingen ten aanzien van dit najaarsberaad hoog opgeschroefd. Tijdens de formatie legden CDA en VVD vast dat het aantredende kabinet zou proberen met de sociale partners een convenant af te sluiten „ten behoeve van een goede samenwerking en afstemming van onderscheiden verantwoordelijkheden". In de regeringsverklaring herhaalde Lubbers dit streven.

Even leek er iets moois op te bloeien. Kondigde ^6t convenant, volgens het woordenboek gewoon een overeenkomst, een tijdperk aan waarin kabinet, werkgevers- en werknemersorganisaties bereid zouden zijn naar elkaar te luisteren en met elkaar zaken te doen? Die hoop vervloog spoedig. Op Prinsjesdag werd het woord al zo weinig mogelijk in de mond genomen en bij de algemene beschouwingen liet de premier weten, op grond van informele contacten met de gesprekspartners, dat een sociaal convenant in de zin van een breed centraal akkoord er niet zou komen.

Mooi

Overeenstemming over de hoofdlijnen van het beleid is ook te mooi om waar te zijn. Alle partijen erkennen de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, maar tegelijk gaapt er een kloof tussen de verschillende opvattingen. Zo levert het voorgestelde inkomensbeleid een belangrijk geschilpunt op.

De vakbeweging hecht grote waarde aan solidariteit tussen marktsector en collectieve sector. Het kabinet daarentegen koerst voor 1987 opnieuw aan op een ongelijke koopkrachtontwikkeling tussen enerzijds werknemers in het bedrijfsleven (plus 2,5 procent) en anderzijds ambtenaren en uitkerings-trekkers (plus 1,5 procent). Tegen een gelijke behandeling bestaan geen bezwaren, maar die dient wel verwezenlijkt te worden door extra te matigen in de ondernemingen en niet door laatstgenoemde groepen wat meer te bieden in hun portemonnee, zo benadrukte Lubbers enkele weken geleden in de Tweede Kamer. Zijn vasthoudendheid op dit punt is de relatie met de vakbeweging bepaald niet ten goede gekomen.

Enige ruimte

FNV en CNV vormen trouwens geen gesloten front. De voorzitter van de Christelijke Vakcentrale, Hofstede, bespeurde aan de hand van nadere informatie van regeringszijde toch enige ruimte. Hij verwacht dat de bevriezing van de ambtenarensalarissen en de uitkeringen alsnog van tafel verdwijnt als de sociale partners instemmen met een loonstijging van maximaal 1 procent. Zijn FNV-collega Pont in een reactie daarop in een interview met De Volkskrant: „Niet realistisch. Dat staat haaks op decentralisatie, de hoeksteen van het huidige beleid".

Eveneens vanwege de voorkeur voor decentrale onderhandelingen, dus volledige vrijheid voor de cao-partijen in de bedrijfstakken en de ondernemingen, tonen de werkgevers geen enthousiasme voor een convenant. Praten kan nooit kwaad, maar we willen geen centraal kader voor de cao-besprekingen. Dat standpunt huldigt VNO-voorzittecs, Van Lede. Aan een afspraak omtrent de loonruimte in 1987 valt niet te denken. De werkgevers zijn immers best tevreden over de gang van zaken in de afgelopen jaren, waarbij de arbeidsvoorwaarden konden worden afgestemd op de specifieke situatie in een bedrijfstak of onderneming.

Door dit alles is het Stichtingsoverleg versmald.
Het zal waarschijnlijk beperkt blijven tot een gesprek over de voortgang van de werkloosheidsbestrijding. Op zich overigens belangrijk genoeg.
Op 2 mei van dit jaar bereikte het toenmalige kabinet' met werkgevers en vakbeweging een akkoord. In de volgende regeerperiode zouden zij zich gezamenlijk inzetten voor een vermindering van het aantal werklozen met ten minste 200.000 personen. Die centrale afspraak moet thans verder gestalte krijgen.

Uitwerken 

Daarbij gaat het om het uitwerken van de diverse instrumenten die een bijdrage leveren aan het realiseren van de doelstelling: deeltijdarbeid, arbeidsduurverkorting, het jeugdwerkgarantieplan, vrijstelling van premiebetaling voor werkgevers die langdurig werklozen in dienst nemen, uitbreiding van het leerlingstelsel en het job-plan. Nieuwe initiatieven zijn niet te verwachten. Het heeft weinig zin nog meer op papier te zetten. Daarmee schep je op korte termijn geen banen. Wel door het  concretiseren en uitvoeren van bestaande voornemens.

Voor het kabinet is een goede samenwerking met de sociale partners van levensbelang. De ministersdelegatie kan zich morgen dan ook geen mislukking van het overleg veroorloven. Pont merkte deze week op: „Als gesprekken over de middelen vastlopen moet je de vraag stellen of het doel wel door alle partijen serieus wordt genomen. Dan is de harmonie verstoord. De bewindslieden zijn gewaarschuwd. Gebeurt het laatste, dan dreigt immers dit kabinetsbeleid te mislukken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen