HUWELIJK EN HUWELIJKSMORAAL

Het huwelijk lijkt op zijn retour. Steeds meer jongeren beginnen er niet meer aan, dan hooguit na een flinke proefperiode. De negatieve waardering van dit instituut heeft ongetwijfeld te maken met het stijgend aantal echtscheidingen en met de relatie die wordt gelegd tussen huwelijk en 'rolbevestigend handelen'.

Zo spreekt men van een huwelijks— en gezinsideologie die de machtsverschillen tussen mannen en vrouwen gecreëerd heeft en in stand houdt. Als andere oorzaken zijn aan te wijzen de veranderde positie van de vrouw, de verbeterde sociale voorzieningen, de gestegen welvaart en de grote seksuele vrijheid, die mogelijk is geworden door de ontwikkeling van steeds veiliger anticonceptiva.
Kortom, het zekerhedenpakket dat het huwelijk met name voor de vrouw bood, is minder nodig dan vroeger. Eeuwenlang immers vond de vrouw haar levensbestemming in het huwelijk. Van kind af aan werd ze erop voorbereid. Speelgoed dat men kleine meisjes gaf was steevast experimenteermateriaal, waarmee men kon oefenen met koken, kinder- en ziekenverzorging. Het spelen was daardoor —vaak nog meer dan de schoolopleiding— een voorbereiding op de traditionele vrouw- en moederrol. Deze kijk op het vrouwzijn en moederschap is echter vandaag de dag taboe geworden. Vele meisjes durven het zelf nauwelijks uitspreken dat ze heimelijk deze traditionele opvoedingsdoelen als idealen koesteren.

Veranderde waardering
Als we ons afvragen hoe het mogelijk is, dat de waardering voor het huwelijk zo grondig veranderde, komen we terecht bij de in deze eeuw snel voortgaande processen van verwereldlijking en emancipatie. Verwereldlijking leidde ertoe dat het huwelijk als instelling, gebaseerd op een achterhaald geloof op zijn minst verdacht werd, terwijl een gedachte als 'de man het hoofd van het gezin' door toenemende emancipatie van de vrouw onaanvaardbaar is geworden.

De grotere seksuele vrijheid, die mogelijk werd door ontwikkelingen in medische wetenschap en farmaceutische industrie, werd steeds meer gemeengoed. Voor- en buitenechtelijk geslachtsverkeer kunnen zonder angst voor 'nare' gevolgen plaatsvinden. Morning-afterpil en abortus zijn meestal niet gewenste, maar geaccepteerde middelen om ontluikend leven in de kiem te smoren. 'Vreemd gaan' is niet langer afkeurenswaardig, maar ervaringsverrijkend. Het „beloof je haar nimmermeer te verlaten" lijkt vervangen door zoiets als „beloof je me vrij te laten". De trouwakte is verlaagd tot boterbriefje.

Afschaffen

Door dit alles verloor het huwelijk in zijn traditionele, op de Schrift gebaseerde vorm, terrein. Er gaan al stemmen op het af te schaffen. Zo stelde de Rotterdamse hoogleraar H. van Maarseveen in het Nederlandse Juristenblad van augustus 1984 voor dit instrument langzaam te laten afsterven. Het is namelijk onverdraaglijk dat een bepaalde religieuze opvatting door middel van wetgeving dominant is gemaakt.

Vanaf 1 januari 1990 zouden geen wettelijke huwelijken meer moeten worden gesloten. Rond het jaar 2050 komt dit instrument dan niet meer voor. Het belangrijkste argument hiervoor is dat andere relatievormen sterk in opkomst zijn. Wetgeving, bestuur en rechtspraak moeten hieraan worden aangepast. Het alles-of-nietspakket van het huwelijk zou vervangen moeten worden door deelpakketten, die afgestemd worden op de verschillende relatiemogelijkheden. Partners zullen dan zelf een keus kunnen maken uit een aantal standaardpakketten.

Hier wordt dus voorgesteld om het huwelijk gelijk te stellen met ongehuwd samenwonen, lat-relaties, relatienetwerken en samenwonen van mensen van gelijke sekse. Het huwelijk in de oorspronkelijke bijbelse opzet zal dan verder terrein verliezen. Dit zal vooral ten gunste gaan van ongehuwd samenwonen, omdat juist deze relatievorm steeds meer wordt gezien als een aanvaardbare variant op het huwelijk, ook in kerkelijke kring! Juist daarom is het belangrijk antwoord te hebben op de vraag „huwen of samenwonen?"
Deze pagina kwam tot stand in samenwerking
met de Werkgroep Leraren Maatschappijleer GOLV
en werd geschreven door W.M. van der Wilt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen