Nieuwe rel rond Falklands mondt niet uit in veldslag

Ernstige problemen kunnen zich voordoen nu de Argentijnse president zijn marine opdracht gaf de patrouillering van de tweehonderdmijlszone voort te zetten en met scherp te schieten wanneer er schendingen plaatsvinden. Daar konden en Buenos Aires sinds april 982 geen communicatie onderhouden is het goed mogelijk dat eerst eschoten wordt om slechts later uitleg te vragen. Kortom, de situatie kan worden omschreven als gespannen.
De Britse regering besloot tot een ...eriskeerde uitbreiding van de territoriale wateren rond de Falkland-eilanden, gezien de sterk toegenomen roofvisserij in het gebied. De zeer rijke visbanken rond de eilanden worden met uitputting bedreigd door de praktijken van vissersvloten uit diverse landen die met moderne technieken een lucratieve buit binnenhalen. Argentinië's eigen vissersvloot is slechts van beperkte afmetingen en is niet in staat de visbanken te exploiteren.

Oogluikend

De regering in Buenos Aires heeft gedurende enkele jaren oogluikend toegestaan dat buitenlandse vissers zonder formele verdragen de regio ontgonnen. Maar de vorige maand naakte de Argentijnse regering bekend dat visserijverdragen met de Sovjet-Unie en met Bulgarije zouten worden gesloten; geen prettig idee voor de Engelsen die er immers weinig voor voelen om enkele kilometers voor hun kust een Oostblokvloot van visserijschepen inclusief gigantische antennesystemen te zien opdoemen.

De aanwezigheid van een groot aantal Oostblok „vissers" in de betwiste regio is ongetwijfeld de voornaamste reden geweest voor het decreet van de nieuwe limieten, hoewel economische overwegingen ook een (kleine) rol hebben gespeeld. In een uitvoerige studie over de economische toekomst van de Falklands wordt gewezen op het visserijpotentieel van deze groep. Grootschalige visserij wordt gezien als de beste manier om de eilanden tot economische bloei te brengen.

Tot dusverre hebben de „kelpers" (zo worden de Falklanders genoemd) zich slechts beziggehouden met het fokken van schapen, een steeds minder rendabele activiteit waarin weinig tot geen toekomst wordt gezien. De verdrievoudiging van het aantal vissersboten in de wateren rond de Falklands zoals die kon worden geconstateerd over de laatste twee jaren maakt dat ook dit toekomstperspectief de kelpers wordt ontnomen. De beslissing van Londen wordt hiermee geheel en al begrijpelijk.
Zeer riskant
Dit neemt echter niet weg dat dit besluit erg riskant blijft en opnieuw
de Argentijnen mobiliseert rond dit anderhalve eeuw oude geschil. President Raul Alfonsin besloot tot het organiseren van de Latijns-Amerikaanse diplomatie om de druk op Engeland in internationale fora zoals de Verenigde Naties - te vergroten.

Het democratisch bestuurde Argentinië hoopt hier ditmaal meer weerklank te vinden dan in 1982 het geval was toen het land nog werd geleid door generaals en dientengevolge door velen werd behandeld als een onfatsoenlijke gesprekspartner. In Latijns-Amerika vond de Argentijnse president in elk geval veel bijval.

Zijn Peruaanse collega Alan Garcia arriveerde maandagmiddag in Buenos Aires voor een kort solidariteitsbezoek terwijl het weekeinde in het teken stond van een kleine topconferentie over de Falkland-eilanden in Uruguay waaraan werd deelgenomen door de ministers van buitenlandse zaken van Argentini12056048tië, Uruguay en Brazilië.

Britten paraat

Hoewel de conferentie geen enkel concreet resultaat heeft opgeleverd, was deze een welkom teken van Latijnse saamhorigheid, iets wat Argentinië nu goed kan gebruiken. De Argentijnse regering is niet van plan de Engelse maatregel op militaire wijze te bestrijden. De mobilisatie van het leger is dan ook meer van symbolische waarde.

In Buenos Aires beseft men dat de Falkland-eilanden meer dan adequaat worden verdedigd. De Britse vijand is zeer goed uitgerust en bovendien paraat. Een eventuele Argentijnse actie zal onmiddellijk kunnen worden tegengegaan door middel van het aanvoeren van materieel en manschappen via de vorig jaar gereedgekomen nieuwe luchthaven die immense transportvliegtuigen in staat stelt de eilanden rechtstreeks vanuit Engeland te bereiken.

De militaire optie lijkt daarom te zijn uitgesloten. Een tweede slag om de Falkland-eilanden is zeer onwaarschijnlijk, te meer daar de Argentijnse regering ook rekening moet houden met de publieke opinie op het thuisfront en die voelt bepaald niet veel voor een nieuw gewapend treffen.

De recente spanningen rond de eilanden werden koel ontvangen door een bevolking die zich meer geïnteresseerd toonde in het Zuid-Amerikaanse voetbalkampioenschap waar een Argentijnse club in de finaleronde terechtkwam. Alfonsin is zich ervan bewust dat de Argentijnen niet, zoals in 1982 wel het geval was, zich zullen mobiliseren onder de vlag en tegen de Engelsen.

De paar anti-Britse demonstraties die in de hoofdstad plaatsvonden aan het einde van de vorige week waren volgens de politie het werk van een paar ultralinkse groeperingen en kunnen volgens de regering niet worden gezien als een spontane manifestatie van de bevolking.

Liefst vergeten

De Falkland-kwestie is iets wat de bevolking het liefst schijnt te willen vergeten. Feitelijk wordt het wenselijk geacht dat er een zekere vorm van overleg op gang wordt gebracht tussen Londen en Buenos Aires. Premier Thatcher heeft op indiscrete wijze gesuggereerd een dialoog op gang te brengen door in haar besluit van de vorige week op te merken dat de uitvoering van de tweehonderdmijlszone begin volgend jaar het beste kan geschieden door middel van overleg tussen de beide partijen.

De Uruguayaanse president Sanguinetti heeft zich als bemiddelaar aangeboden terwijl uit het Vaticaan berichten kwamen "over de bereidheid van paus Johannes Paulus II om in een geschil te bemiddelen zoals het Vaticaan dat destijds ook heeft gedaan met de kwestie rond het Beagle-kanaal (inmiddels opgelost) tussen Argentinië en Chili. Voorlopig stuurt de regering in Buenos Aires aan op een diplomatiek offensief. Zij probeert de sympathie van de wereld te veroveren en Argentinië af te schilderen als hulpeloos slachtoffer van een ouderwetse vorm van kolonialisme.

Alfonsin wil bij dit alles gebruik maken van zijn status als prominente en democratische Derde-Wereldleider. De eerste tekenen zijn voor de Argentijnen veelbelovend. Uit Europa zag Argentinië zich gesteund door EG-landen als Portugal, Spanje, Italië en Griekenland. De staatssecretaris voor buitenlandse zaken van Argentinië, Jorge Sabato, vertrok het weekeinde naar Brussel om ook de andere EG-lidstaten in te lichten over de positie van zijn regering en om steun te veroveren.

Weinig illusies

Hoewel Argentinië op diplomatiek front erg sterk lijkt te staan, maakt Buenos Aires zich vooralsnog weinig illusies. Of de Britse regering de eilanden zal overdragen is niet slechts onwaarschijnlijk, het is bovendien niets minder dan een wensdroom. Gedurende meer dan een eeuw is er tussen de beide landen diplomatiek overleg gepleegd over de eilanden waarbij de Engelsen zich meester hebben getoond in het rekken van tijd. Argentiniës kansen op diplomatiek front zijn dus zeer gering en het land doet er wellicht beter aan te wachten op een mogelijke machtswisseling in Londen.

De Labour-partij, thans nog in de oppositie, staat niet onwelwillend tegenover de Argentijnen en bekritiseerde Thatchers recente besluit. De problemen rond de Faikland-eilanden zoals die nu zijn gerezen, kunnen worden bestempeld als van beperkt belang. Een gewapend treffen mag vooralsnog worden uitgesloten terwijl diplomatiek wel veel rumoer kan worden gemaakt, maar resultaten zoals Argentinië die zou willen zien, niet te verwachten zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen