„Nu nog mogelijkheid om invloed uit te oefenen"

Zijne Koninklijke Hoogheid prins Claus sprak op het symposium "Biomaatschappij; manipuleren is menselijk", dat op vrijdag 7 november in Amsterdam werd gehouden. Het werd georganiseerd door de Biologische Raad van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en de Stichting Biowetenschappen en Maatschappij. De prins is medeoprichter en thans voorzitter van de Stichting, waarvan de doelstelling door hem werd omschreven: „In brede kring het inzicht te bevorderen in de actuele en toekomstige ontwikkeling en toepassing der biowetenschappen, in het bijzonder met het oog op de betekenis en gevolgen van deze ontwikkeling voor mens en maatschappij".

Op het symposium werden inleidingen gehouden over onder meer manipulatie met micro-organismen en planten, in de veeteelt, in de voortplanting van de mens en met het milieu. In de overzichten van de opzienbarende ontwikkelingen ontbrak de, zij het niet altijd fundamentele, kritische noot niet.

Noden en behoeften

De mens grijpt met de nieuwe biologische kennis en technieken drastisch in in het leven van plant, dier en mens. Bij biotechnologie gaat het om het industrieel gebruiken van micro-organismen (eencellige levensvormen) of delen daarvan. Opzienbarende nieuwe ontwikkelingen zijn de recombinant DNA-techniek en de monoklonale antilichamen. Er komen steeds meer toepassingen in industrie en gezondheidszorg. Voorbeelden zijn de anaerobe afvalwaterzuivering, een vaccin ter voorkoming van diarree bij jonge biggen en kalveren, plantenveredeling en humane insuline.
De 'bio-revolutie' is in volle gang en laat ook de mens niet ongemoeid.

„Hoe verder we gaan en hoe dichter we de mens naderen, des te sterker dringt de vraag zich op of wij dat wel mogen willen of willen mogen; bijvoorbeeld vanwege de consequentie dat nieuwe of veranderde eigenschappen worden doorgegeven aan de komende generaties", zo stelde prins Claus. Hij vroeg zich af of wij ons wel voldoende bezinnen op de vraag welke noden en behoeften van de mens echt wezenlijk zijn, en welke door de omgeving gemanipuleerd.

Voortplanting mens

Voor het eerst in de geschiedenis wordt het mogelijk de meest fundamentele processen die zich in het inwendige van alle levensvormen afspelen tot op de bodem te onderzoeken en te beïnvloeden. Emeritus hoogleraar medische celbiologie dr. P. van Duijn stelde aan het eind van zijn betoog over het DNA-molecuul dat het niet is uitgesloten dat men voor de kinderen in de toekomst het beste DNA verlangt wat 'leverbaar' is. „Zullen we in zo'n bio-maatschappij,, waarin veel van deze verlangens gerealiseerd kunnen worden, gelukkiger zijn? (...) Het is goed te beseffen dat de wetenschap, ook de medische wetenschap, ons het geluk niet zal kunnen schenken".

Professor dr. E. V. van Hall van het Academisch Ziekenhuis Leiden stelde dat in vitro fertilisatie (IVF) zich in de komende jaren zal ontwikkelen tot een behandelingsmethode voor ongewilde kinderloosheid met een te verwachten succeskans van 30 tot 40 procent, mits de mogelijkheid en bereidheid bestaat om de behandeling vaak genoeg te herhalen. Hij is van mening dat het principieel afwijzen van IVF bij een alleenstaande en/of lesbische vrouw onrechtvaardig en discriminerend is. De hoogleraar wees erop dat in het bijzonder bij biotechnologische manipulaties rond conceptie en de vroege zwangerschap wij erop bedacht dienen te zijn dat pas de toekomst zal leren of deze manipulaties een gunstig effect blijken te hebben op de anatomie en functie van, met name, de voortplantingsorganen. „Een langdurige follow-up van IVF kinderen en moeders is gewenst". ., : :

Van Hall kan zich vinden in de stelling dat experimenten op 'overtollige' embryo's toelaatbaar zijn, „mits een deugdelijk onderzoeksprotocol bestaat, waarin onder andere zorgvuldig wordt onderbouwd dat ze de medische wetenschap ten goede zullen komen, zaad- en eicel-donoren toestemming hebben verleend en goedkeuring is verkregen van een onafhankelijke ethische commissie". In de toekomst kan wijzigen van genetisch.materiaal inhouden dat erfelijke ziekten worden voorkomen, maar ook zou het mogelijk kunnen worden om bepaalde gewenste eigenschappen aan het embryo toe te voegen (...). Professor Van Hall vindt het gewenst dat de overheid thans een permanente begeleidingscommissie in het leven roept, multidisciplinair samengesteld met inbegrip van vertegenwoordigers vanuit de samenleving, die de taak krijgt om deze ontwikkelingen te volgen en vast te leggen, daarover regelmatig verslag uit te brengen en te adviseren over de wenselijkheid van regulering en wetgeving op dit gebied. Jazeker, we moeten weten Wat er gaande is binnen de bio-wetenschappen.
De Stichting Bio-wetenschappen en Maatschappij verricht belangrijk werk met het uitbrengen van cahiers, bulletins, het organiseren van symposia en het erop nahouden van een documentatiecentrum.

„De grenzen van de toepassingen worden door de mens en cle maatschappij bepaald", zo werd gesteld tijdens het symposium. Maar de moderne mens, die wil zijn als God, iaat zich in deze verwetenschappelijkte en vertechniseerde en materialistische samenleving niet gezeggen door Gods Woord. Voor een verantwoorde ontwikkeling, ook binnen wetenschap en technologie, moeten we ons daarop richten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen